Zomergesprek met Joep Sins: bij @ease wordt het taboe op psychische klachten de wereld uitgeholpen

In onze reeks Zomergesprekken interviewen we mensen die iets bijzonders doen op weg naar een duurzame en sociale samenleving. We spreken psychiater Joep Sins over de missie van @ease om zo laagdrempelig mogelijk psychische zorg voor jongeren aan te bieden. Want: “Als we in deze belangrijke levensfase iets kunnen doen, heeft niet alleen de persoon zelf, maar de hele samenleving daar baat bij.” 

@ease is ontstaan uit de overtuiging dat wanneer je jongeren met psychische klachten zo vroeg mogelijk behandeld, je grotere problemen op latere leeftijd kunt voorkomen. 75 procent van de psychische aandoeningen komt namelijk naar boven voordat iemand de vijfentwintig bereikt. En die groep wordt nog niet voldoende gezien, vindt @ease. Zij vullen de niche door laagdrempelige hulp aan te bieden aan mensen tussen de twaalf en vijfentwintig. En dat laagdrempelige zit ‘m erin dat iedereen gewoon binnen kan lopen zonder afspraak, anoniem blijft en geholpen wordt door vrijwilligers. Mocht die drempel toch nog te hoog liggen, dan kunnen jongeren ook terecht in de online chatroom.

Joep Sins is psychiater in opleiding en professional bij @ease. Als een vrijwilliger er niet uitkomt, komt Joep om de hoek kijken. En dat is dankbaar werk. “Veel jongeren vinden het lastig om psychische hulp te zoeken, omdat ze bang zijn dat als ze naar de huisarts gaan of naar de schoolarts/psycholoog hun ouders of vrienden erachter komen. Of ze denken dat de kosten heel hoog zullen zijn”, legt Joep uit. Bij @ease voelen ze zich veilig en worden vanuit daar, als nodig, verder geholpen naar passende hulpverlening. En zo hoopt Joep het taboe op psychische klachten de wereld uit te helpen.

Met welke problemen komen jongeren bij @ease?

“Het belangrijkste probleem waar jongeren mee komen is dat ze het lastig vinden om met hun gevoelens en emoties om te gaan. Ze voelen zich somber of angstig, maar weten niet wat ze daarmee moeten. Dat hebben ze niet geleerd. Daardoor kunnen die emoties naar binnen of naar buiten slaan. Slaat het naar binnen, dan kunnen mensen onder meer depressief of angstig worden. Slaat het naar buiten, dan kan dat zich bijvoorbeeld in agressie uiten. Dertig procent van de jongeren die bij ons komt heeft suïcidale gedachten. De helft daarvan heeft zelfs al plannen gemaakt om een einde aan hun leven te maken.”

“Daarnaast speelt er sowieso veel in de levens van jongeren. Ze komen dingen tegen op seksueel gebied, in relaties, op hun studie, hebben te maken met huiselijk geweld, komen in aanraking met drugs en/of lopen rond met veel stress. Daardoor komen psychische problemen in deze levensfase sneller naar boven.”

Is dat iets specifieks voor deze tijd?

“Het is niet nieuw dat psychische klachten vaak ontstaan tussen de twaalf en vijfentwintig jaar. Maar de tijdsgeest draagt daar ook aan bij. Op sociale media lijkt alles perfecter dan het is, waardoor het idee ontstaat dat alles altijd maar goed moet gaan. Mensen laten niet snel zien dat het niet lekker met ze gaat. Er zit een groot stigma op psychische klachten. Ik merk dat ook bij mijn vrienden: het is taboe om te zeggen dat je naar een psycholoog gaat.”

Wat moet er veranderen?

“Bij @ease willen we dat taboe doorbreken. Het is juist goed om over je problemen te praten. En het is heel gezond om hulp te zoeken. Het zou eigenlijk net zo normaal moeten zijn om psychische zorg te zoeken, als wanneer je een gebroken teen hebt en je naar het ziekenhuis gaat.”

“Een ander ding is dat de lat misschien wat lager moet komen te liggen. Jongeren hebben te maken met een hoge prestatiedruk en veel verwachtingen. Het zou goed zijn als er meer ruimte komt in het onderwijs voor mentale gezondheid en weerbaarheid. Dat jongeren leren hoe ze om kunnen gaan met hun problemen. En hoe ze stabiel in het leven komen te staan. Bij @ease proberen we een gids te zijn om jongeren op weg te helpen.”

Wat maakt dat jij je geroepen voelt om jongeren te helpen?

“Zelf ben ik vrij stabiel en veilig opgevoed, maar ik zag in mijn omgeving dat veel mensen met problemen worstelden. Tussen twaalf en vijfentwintig ontwikkelen mensen hun persoonlijkheid. Je maakt je middelbare school af, je studie, hebt baantjes, krijgt relaties, gaat voor het eerst op jezelf wonen. Je sociaal maatschappelijke status wordt mede daardoor bepaald en daarmee hoe de rest van je leven eruit gaat zien. Als we tijdig ingrijpen en ervoor kunnen zorgen dat jongeren hun opleiding kunnen afmaken of somberheid kunnen verminderen, dan hebben ze daar de rest van hun leven baat bij. En zij niet alleen, ook de maatschappij vaart daar wel bij. Door meer aandacht te besteden aan deze belangrijke periode is er veel meer preventie en verlichten we de druk op de geestelijke gezondheidszorg.”

“Daarom geloof ik dat de laagdrempeligheid van @ease goed werkt. Jongeren vinden het vaak lastig om de juiste hulp te vinden en door @ease helpen we hen verder. Meer dan de helft van de jongeren wordt bijvoorbeeld verder geholpen bij een huisarts, psycholoog of schoolarts.”

Wat is het meest indrukwekkende moment wat je hebt meegemaakt bij @ease?

“Er kwam een jongen bij ons die op het punt stond om een einde aan zijn leven te maken. Daar schrik je wel van, hoe ver iemand kan zijn in zijn/haar suïcidale gedachten. We hebben hem toen naar de crisisdienst kunnen verwijzen en daar kreeg hij verdere professionele hulp. In aanvulling daarop kwam hij nog steeds bij ons langs. We hebben hem zien opbloeien. Het is heel fijn om mensen op die manier te kunnen helpen.”

In de ideale situatie, hoe ziet de samenleving er dan uit voor jou?

“Dat is een meer gelijkwaardige samenleving. Een belangrijk deel van psychische klachten komt mijns inziens voort uit een ongezonde nadruk op geld verdienen en de oneerlijke verdeling van onze welvaart. We zijn vergeten dat we uiteindelijk allemaal gelijk zijn. We worden allemaal als gelijken geboren en gaan allemaal als gelijken dood, maar daartussen lijkt het alsof we alleen maar verschillen zien. Ik hoop dat we de balans kunnen herstellen. Dat we welvaart eerlijker gaan verdelen en mensen meer gelijke kansen hebben en zo een stabieler leven kunnen leiden.”

“En in die ideale samenleving is er natuurlijk meer aandacht voor psychische problemen, is het taboe verdwenen en is het makkelijker om psychische hulp te ontvangen.”

Wat is je advies aan onze lezers die met problemen kampen?

“Trek aan de bel! Probeer het probleem bespreekbaar te maken en praat met mensen in je omgeving. Of met een hulpverlener. En als je dat niet wilt, kom naar @ease of maak gebruik van de chat. Je hoeft je problemen niet alleen op te lossen!”

Op dit moment zit @ease in Amsterdam, Rotterdam, Groningen, Maastricht en Heerlen. Omdat het concept goed werkt, zijn ze bezig met uitbreiden. Dus hopelijk kun je snel ook bij jou in de buurt laagdrempelige psychische hulp ontvangen.