11 klimaatpositieve woongemeenschappen die bewijzen dat het wél kan

De muren zijn gebouwd van natuurlijke materialen, energie komt van de zon, regenwater wordt opgevangen en voorzieningen als ligbaden, logeerkamers en elektrische auto’s worden gedeeld. Deze elf klimaatpositieve woongemeenschappen hebben de toekomst. Laat je inspireren door hun verhalen! 

Een betere toekomst met lavastenen

Het idee voor Ecodorp Boekel ontstond toen twee jonge ouders een betere toekomst voor hun éénjarige zoon wilden. Ze maakten een website met alle wensen die ze hadden en door de vele reacties wisten ze dat dit de toekomst was waar ze naar zochten. Het ecodorp werd een heel avontuur met een architect die de woongemeenschap ontwierp op basis van graancirkels, een gemeente die alle vertrouwen had in het plan en de ontdekking van de veelzijdigheid van duurzame bouw. Samen met ECO+BOUW zijn de bewoners van Ecodorp Boekel aan de slag gegaan en het resultaat is geweldig. In de muren van de ronde gebouwen slaat kalkhennep CO2 op, is isolatie van oude spijkerbroeken gebruikt en wordt warmte vastgehouden met lavastenen.

Keukens van marktplaats en afgekeurde bakstenen

Recycling staat voorop bij Ecodorp Zuiderveld, want er zijn genoeg producten op de markt die niet worden gebruikt omdat ze niet ‘perfect’ zijn. Voor dit ecodorp zijn ze meer dan perfect, daarom recyclen ze beton, redden ze bakstenen van vergruizing en zijn nagenoeg alle keukens gratis van Marktplaats geplukt. Auto’s, wasmachines en de gemeenschappelijke permacultuurtuin worden gedeeld. Hoe top!

Een stukje Zweden in de polder

Voor het oog is Ecodorp Bolderburen een prachtige plek. Op een voormalig biologisch dynamische boerderij middenin de polder worden rode zweedse huisjes gebouwd van verschillende formaten: van tiny tot maxi. De huizen zijn gemaakt van duurzaam gewonnen hout, houtvezels en driedubbel glas. En met de stadsmoestuin voor de hele buurt wordt de oorspronkelijke bestemming in ere gehouden.

Ppauw 

Een ecodorp beginnen kan nogal wat bureaucratische rompslomp met zich meebrengen en gezien de urgentie van de klimaatcrisis voelen mensen dat er nú wat moet gebeuren. De bewoners van Ecodorp Ppauw zagen een stuk braakliggend land en begonnen een off-grid dorp. Zelfvoorzienend en volledig in samenspraak met de natuur. In 2023 moeten ze verkassen, maar gelukkig ziet de gemeente Wageningen in dat dit bijzondere gezelschap een speciaal bestemmingsplan verdient.

Schoonschip

Weinig plek op het land vraagt om alternatief wonen op water. In een zijkanaal van het IJ in Amsterdam wonen meer dan honderd mensen in de drijvende wijk Schoonschip. De bewoners hebben tien jaar lang samengewerkt om deze manier van wonen te realiseren. En dat loont. Het is allemaal op en top duurzaam, inclusief groene daken, een smart grid waardoor elektriciteit slim wordt uitgewisseld tussen de huizen, zonnepanelen en warmteboilers. Om anderen te inspireren, leggen ze graag uit hoe je zelf een drijvende wijk kunt beginnen.

Aardehuizen in Nederland 

In Olst staan earthships. Misschien wel een van de meest duurzame woon-uitvindingen ooit. Ze worden gebouwd van autobanden die normaal gesproken als ‘afval’ worden gezien. Samen met klei zorgen ze voor een goede fundering en een dikke wand die warmte vasthoudt. Doordat de ramen zich alleen aan de zuidkant bevinden, wordt de warmte overdag in de muren opgeslagen en ‘s avonds afgegeven. Bovendien dient dit voorste gedeelte als kas voor groenteproductie. Regenwater wordt opgevangen voor de douche en afwas. En door het efficiënte gebruik van licht en apparatuur blijft het energieverbruik beperkt. Zodoende gebruikt een earthship maar 25 procent van de elektriciteit die een regulier huishouden verbruikt. De bewoners leven hierdoor in een ‘nieuw normaal’: een mini-samenleving waarin harmonie tussen mens en natuur centraal staat.

Een echt hippiedorp

In Ecodorp Bergen staat leren van en samenleven met natuur en dier centraal. Het is een inspirerende plek voor iedereen die meer wil weten over ecologisch leven. Ze organiseren daarom evenementen en meewerkdagen voor alle geïnteresseerden. De bewoners wonen en leven off-grid, maar nog niet permanent in verband met het bestemmingsplan van het terrein. In de toekomst hoopt het gezelschap dit wel te kunnen realiseren.

Goed isoleren is key

Bij de Groene Mient in Den Haag ontmoeten de bewoners elkaar in de gemeenschappelijke binnentuin en kunnen kinderen samen ravotten. De tuin is tegel-vrij, zodat het water door de grond opgenomen kan worden. Door de sponswerking van de bodem blijft het grondwater op peil. En dat is niet het enige duurzame: de huizen zijn goed geïsoleerd en voorzien van zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen, waardoor de meeste gezinnen niet meer dan honderd euro aan energiekosten per jaar betalen!

Ecologisch sinds 1969

De Hobbitstee is een van de oudste leefgemeenschappen van Nederland. Sinds 1969 houden de bewoners zich al bezig met ecologisch en duurzaam leven. De gemeenschap blijft zich ontwikkelen en is bezig met een gigantisch earthship van lokale en natuurlijke bouwmaterialen, met nul-op-de-meter, passieve ventilatie en een zonneschoorsteen. In de toekomst zullen hier meerdere gezinnen gehuisvest kunnen worden.

Een wijk gebouwd van stro

Stro blijkt niet alleen voeding voor dieren te zijn, maar ook heel nuttig om mee te bouwen. Kijk maar naar Strowijk Iewan in Nijmegen. In samenwerking met woningcorporatie Talis bouwden de initiatiefnemers 24 sociale huurwoningen uit enkel milieuvriendelijke bouwmaterialen: stro, leem en hout. De bewoners zorgen samen zorgen voor hun leefomgeving, delen voorzieningen en komen samen in de gemeenschappelijke ruimte ‘De Kleine Wiel’, waar activiteiten worden georganiseerd. De permacultuurtuin houdt rekening met het ecosysteem en levert eetbare producten. Zo wordt alternatief wonen gezellig en duurzaam. ‘Duurzaam en sociaal bouwen en wonen. Het kan wél!’, is dan ook hun slogan.

Samen wonen op een boerenerf

In Imstenrade heeft een stel een oude hoeve in Zuid-Limburg opgekocht om daar op 5,5 hectaren land een spirituele en ecologische woongemeenschap te beginnen. Het terrein is een gigantisch en heuvelachtig met verschillende panden en een oude watertoren aan de rand van een bos. Het dorp is klein en groen, inclusief mini-klooster waar je tot jezelf kunt komen. Simpel en zelfvoorzienend leven staan voorop. Ook al is het stuk opgekocht door een stel, ze willen het eigenaarschap decentraal maken. De eerste bewoners zijn inmiddels ingetrokken om in verbinding, liefde en vrijheid samen te leven.

Zo komen we steeds dichterbij de klimaatpositieve samenleving van de toekomst!

Foto header van het earthship ecodorp in Olst door: Florijn de Graaf voor Vereniging Aardehuis Oost-Nederland

Op zoek naar meer inspiratie over alternatief wonen? Bekijk het videoportret van tiny house pionier Marjolein Jonker. En schrijf je in voor onze nieuwsbrief, dan mis je niks en ontvang je ons laatste e-magazine cadeau.

Oorspronkelijk gepubliceerd op 26 april 2022. Laatste update: 5 april 2023.