Weg met wegwerp: zo maken we samen een einde aan afval
Wist je dat een Nederlander elke dag gemiddeld zeven verpakkingen opent? En dat we jaarlijks per persoon zo’n 500 kilo aan afval verzamelen? Door te consuminderen, lenen, delen, repareren en hergebruiken stoppen we samen de groei van de afvalberg. De Week zonder Afval, die dit jaar plaatsvindt van 22 t/m 28 mei, is hét moment om daar mee te starten.
Veel van wat we als afval bestempelen, is dat verre van. Zonde, want waardevolle grondstoffen belanden zo op een afvalberg, terwijl we er nieuwe producten van kunnen maken. Dat is precies waar de circulaire economie voor staat. Het idee is dat oud altijd weer nieuw wordt. Door zo efficiënt mogelijk om te gaan met grondstoffen ontstaat er zo min mogelijk afval dat gestort of verbrand wordt. De mogelijkheden zijn eindeloos: van een volledig circulair matras tot bakstenen gemaakt van sigarettenpeuken of restaurants die hun keukens poetsen met schoonmaakmiddelen gemaakt van hun eigen sinaasappelschillen. Zelfs mensenpoep krijgt in de circulaire economie waarde.
Herbruikbaar kiezen
Als burger kun je een grote bijdrage leveren aan een wereld waarin we zorgvuldiger omgaan met onze grondstoffen. Bijvoorbeeld door voor herbruikbare opties te gaan. Alleen al op de NS-stations worden er per dag zo’n 80.000 wegwerpbekers verbruikt. Neem bij je volgende reis dus je eigen beker mee! Hoewel er voor deze bekers méér grondstoffen nodig zijn voor de productie, is het omslagpunt snel bereikt. Na zo’n 25 bakkies is je siliconen variant al milieuvriendelijker dan zijn wegwerpbroertje.
Niet alleen buitenshuis kun je het verschil maken. De grootste single use boosdoeners bevinden zich in onze keukenkastjes en badkamerkastjes. Ga eens na of je iets zelf kunt maken, of het nou om crackers gaat of deodorant. Bijkomend voordeel: je weet precies wat er (niet) in je spullen zit. Geen tijd of zin om alles zelf te maken? Gelukkig is plasticvrij boodschappen doen steeds makkelijker. In Amsterdam kun je bij Little Plant Pantry terecht, Albert Heijn introduceerde verpakkingsvrije schappen en bij Pieter Pot vallen alle excuses weg voor wie verpakkingsvrij boodschappen wil doen.
Gluren, ehh… huren bij de buren
Een boor, een beamer, een statafel… Er zijn genoeg spullen die de meeste mensen slechts één of enkele keren per jaar gebruiken. Huur, leen en deel erop los. Da’s niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor je portemonnee en de band met je buren. Op Peerby kun je terecht om spullen te huren van of te verhuren aan mensen bij jou in de buurt.
Niet alleen spullen voor in en om het huis zijn te delen. Via BlaBlaCar deel je autoritten, ‘Vers uit de tuin’ maakt het delen van oogst uit eigen moestuin makkelijk en Bksy is een virtuele variant op de duizenden mini-biebs die er in Nederland staan. Oh, en zelfs je buurtgenoten zélf kun je ‘delen’: via Huurbuur los je kleine klusjes op met hulp van je buren.
Heb je de smaak van het delen te pakken? Hier vind je nog veel meer deelplatformen.
Repareren kun je leren
Heeft je koffiezetapparaat er de brui aan gegeven en heb je twee linkerhanden? Geen paniek, de vrijwilligers van het Repair Café weten in veel gevallen raad. Repair Cafés zijn gratis toegankelijke bijeenkomsten, waar je jouw kapotte spullen kunt (laten) repareren.
Het eerste Repair Café werd in 2009 in Amsterdam gehouden, inmiddels vind je ze door het hele land. Naast koffiezetapparaten zijn stofzuigers, lampen, broeken en fietsen populaire spullen om te laten repareren. Dus: kom deze week in actie en bezoek een Repair Café bij jou in de buurt!
Meer weten over het nut van repareren? Luister naar de aflevering ‘Repareren’ uit de Podcastserie Circulair Handboek van Milieu Centraal.
Tweedehands is het nieuwe nieuw
Had tweedehands kleding tot voor kort nog een wat stoffig imago, tegenwoordig is het de normaalste – en hipste – zaak van de wereld voor de dag te komen met een preloved trui of jurkje. Maar niet alleen kleding scoor je tegenwoordig tweedehands, via apps als Vinted of de winkels van Reshare. Op Reliving vind je unieke meubels. Bij Circular Dreams is tweedehands beddengoed de normaalste zaak van de wereld. En bij Laif kids kun je terecht voor baby- en kinderspullen. Natuurlijk zijn er ook nog good old websites als Marktplaats of de Kringloop app om tweedehands pareltjes op te duikelen. Voor de fans van fysiek winkelen: kijk eens op Meuk is Leuk voor markten met tweedehands spullen bij jou in de buurt.
Wie eenmaal kennismaakt met deze manier van winkelen, realiseert zich al snel hoeveel er al ís en hoe weinig nieuwe spullen er eigenlijk nodig zijn. Iemand die dat maar al te goed weet is Elisah Pals. Zij kocht al zeven jaar lang (bijna) niks nieuws!
Heb je de smaak te pakken van niks nieuws kopen? Doe mee met onze ‘Koop Niks Nieuws’ challenge en ga samen met ons en Elisah de uitdaging aan om een jaar lang niks nieuws (en zo weinig mogelijk tweedehands) te kopen.
Kleren maken de man. En de planeet
Nog even terug naar kleding. Want daar kopen we jaarlijks nogal wat van. Gemiddeld 50 stuks per persoon om precies te zijn. Je kunt bijna 40 kilo CO2 per jaar besparen door zes kledingstukken minder te kopen. Als iedere Nederlander dat zou doen scheelt het net zoveel CO2-uitstoot in een jaar als 85.000 keer met de auto rond de wereld!
Kijk dus nog eens kritisch naar je eigen kledingkast. Heb je dat nieuwe shirt écht nodig? Probeer eens een tijdje op kledingdieet te gaan. Wil je toch iets ‘nieuws’? Maak er een feestje van en organiseer een kledingruil! Daarmee maak je jezelf, je vriend(inn)en én de Aarde blij.
Iedere kruimel telt
Van de kledingkast naar de koelkast. Want ook daar valt een wereld te winnen. Ieder jaar gooien we in Nederland per persoon 34 kilo voedsel weg. Door de hele voedselketen heen wordt er per dag 5,5 miljoen kilo voedsel weggegooid. Op jaarbasis is dat een rij vrachtwagens naar Spanje en weer terug. De negatieve impact van die verspilling is enorm. Denk aan het onnodig verbruik van drinkbaar water, de uitstoot van broeikasgassen, de gevolgen voor biodiversiteit en afvalproductie. Door minder te verspillen, verlaag je direct de negatieve impact. En het is nog goed voor je portemonnee ook: minder voedsel verspillen kan wel €120 per jaar opleveren. Met deze tips kun je vandaag nog aan de slag.
Week zonder Afval
Heb je na het lezen van dit artikel de smaak te pakken en wil je nog meer tips voor een week (of een leven) zonder afval? Doe mee met de Week zonder Afval tussen 22 en 28 mei, die door Milieu Centraal wordt georganiseerd. Zowel online als offline zijn er tientallen activiteiten die je helpen om te switchen naar een leven waarin lenen, delen, repareren, hergebruiken en consuminderen de norm is. Schrijf je ook in voor de speciale Week zonder Afval nieuwsbrief om tijdens de week de leukste tips rechtstreeks in je mailbox te ontvangen.
Wil je regelmatig tips en inspiratie ontvangen over een wereld zonder afval? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief en krijg ons laatste e-magazine cadeau.
Dit verhaal maakten we samen met Milieu Centraal voor de Week zonder Afval
Oorspronkelijk gepubliceerd op 25 mei 2022. Laatste update: 8 mei 2023.
