15.000 kilo koffiedrab en schillen. De Clique weet er wel raad mee

Maar liefst een derde van alle grondstoffen die een stad binnenkomt, gaat er weer uit als afval. Zonde, want al dat ‘afval’ zit vol mogelijkheden. Door reststromen slim in te zamelen en ze lokaal om te vormen tot nieuwe producten, werkt Anja Cheriakova met De Clique aan afvalvrije en verbonden steden.

De gemiddelde horecaonderneming produceert dagelijks kilo’s sinaasappelschillen, koffiedik en andere reststromen. Wat als we deze grondstoffen niet allemaal in dezelfde groene bak zouden gooien, maar ze los inzamelen en er lokaal nieuwe producten van maken? Zodat restaurants hun keukens kunnen poetsen met schoonmaakmiddelen die gemaakt zijn van hun eigen sinaasappelschillen en koffie kunnen serveren in kopjes van hun eigen koffiedik?

Dat is precies wat Anja Cheriakova voor ogen heeft. Na het afvalsysteem jarenlang bestudeerd te hebben, besloot ze in 2019 in actie te komen. Samen met Fairphone oprichter Bas van Abel startte ze De Clique: een grondstoffenservice die bio-stromen zoals snij- en voedselresten gescheiden én CO2-neutraal ophaalt. Om er vervolgens nieuwe producten als brood, zeep en bier van te maken. Of om Nederlandse kruidenthee op de laten groeien. “Er zit zo ontzettend veel waarde in dingen die nu als afval worden bestempeld”, vertelt Anja. “Op dit moment worden allerlei reststromen verbrand waar je mensen mee zou kunnen voeden. Of waar je bouwmaterialen van zou kunnen maken. Hoe meer je hier induikt, des te meer je beseft dat we lokale economieën kunnen creëren die draaien op reststromen.”

Circulaire steden én bedrijven

De Clique probeert niet alleen kringlopen binnen steden, maar ook binnen bedrijven te sluiten. Zo ontvangen restaurants oesterzwambitterballen gekweekt op hun eigen koffiedik. “De bedrijven met wie we samenwerken nemen verantwoordelijkheid voor hun reststromen en steken hun kop niet in het zand. Ze zijn betrokken bij de wereld en willen het anders doen”, legt Anja uit. “Bovendien is het erg leuk om aan je gasten te kunnen vertellen waar de oorsprong van hun biertje of brood ligt. Zo maak je circulariteit heel concreet.”

“In een afvalvrije toekomst focussen we op wat er echt toedoet, zoals in contact staan met elkaar en de Aarde”

Zero waste als de nieuwe norm

“Ons doel is om een model te creëren dat we overal kunnen kopiëren. Zodat er uiteindelijk in iedere stad een De Clique-hub te vinden is waar waardevolle lokale reststromen worden omgezet in nieuwe producten”, deelt Anja. Om deze missie te verwezenlijken heeft De Clique een half miljoen euro aan investeringen opgehaald. Bijzonder is dat het geld wordt gebruikt op basis van ‘Steward Ownership’: een speciaal bedrijfsmodel waarbij de onderneming als het ware van ‘zichzelf’ is. Anja: “Investeerders krijgen geen of heel weinig zeggenschap. Winst kan niet onttrokken worden en de missie van het bedrijf staat altijd voorop.”

Over tien jaar hoopt Anja wakker te worden in een afvalvrije wereld waarin we geen enkele reststroom meer als afval beschouwen. “Dat we onszelf standaard de vraag stellen: als ik dit materiaal overhoud, wie kan dit dan gebruiken? En dat we überhaupt veel minder kopen. Omdat we ons focussen op wat we echt nodig hebben én op wat er echt toedoet, zoals in contact staan met elkaar en de Aarde. Die verbinding met zowel het materiële als het immateriële is waar het uiteindelijk om gaat.”

Meer lezen over een afvalvrije wereld? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang ons laatste e-magazine cadeau. Inspiratie gegarandeerd!

Wil je weten hoe jij ook een bijdrage kan leveren aan een wereld zonder afval? Van 30 mei t/m 5 juni vindt de Week zonder Afval plaats, vol inspirerende activiteiten, tips en trucs hoe we samen de afvalberg kunnen verminderen.

Dit verhaal maakten en publiceerden we samen met inspiratieplatform BrightVibes
Video door: Sanne van Hemert van BrightVibes

Oorspronkelijk gepubliceerd op 26 januari 2021. Laatste update: 22 mei 2022