Een jaar niks nieuws kopen: deze tips helpen je op weg

In de zomer van 2022 gingen we van start met de ‘Koop niks nieuws challenge’: 365 dagen lang niks nieuws kopen en ook tweedehands zo min mogelijk aanschaffen. Inmiddels doen duizenden mensen mee en beginnen elke week nieuwe mensen vol frisse moed aan een jaar consuminderen. Hoe je dat doet? Ik vroeg het zero waste expert Elisah Pals, die zelf al zeven jaar nagenoeg niks nieuws koopt.

Een leven met minder spullen is overzichtelijker, goedkoper, vrijer en duurzamer. Zodra je stopt met kopen, word je weer mens, in plaats van consument. Ook ik verlang naar een simpeler en verbonden leven, waarin niet ‘druk’ maar ‘welzijn’ het kernwoord is. Daarom besloot ik in de zomer van 2022 een persoonlijk voornemen op LinkedIn te delen. ‘Ik ga 365 dagen niks nieuws kopen’, schreef ik. En: ‘Wie doet er met me mee?’ Na de post kreeg ik honderden reacties en berichten van mensen die mee wilden doen.

Dus besloten we bij MaatschapWij de handen ineen te slaan met zero waste expert Elisah Pals en gezamenlijk de ‘Koop niks nieuws challenge’ te lanceren, die in 2023 de 16de plek in de Duurzame 100 van Trouw bemachtigde. In de bijbehorende Facebook-groep en LinkedIn-groep zitten inmiddels duizenden mensen, waarbij ook jij je kunt aansluiten. Samen vormen we een mini-gemeenschap van mensen die willen consuminderen. Zodat we elkaar kunnen helpen, tips kunnen uitwisselen én onze uitglijders met elkaar kunnen delen. We hebben immers niet een paar mensen nodig die perfect niks nieuws kopen, maar héél veel mensen die dat imperfect doen.

1. Doe mee met de deeleconomie

Lenen, delen en huren is het nieuwe kopen. Het scheelt je niet alleen geld, opbergruimte en onderhoud, maar het is ook veel beter voor de Aarde. Het kopen van nieuwe spullen levert namelijk de grootste bijdrage aan onze ecologische voetafdruk, weten we dankzij Babette Porcelijn.

Natuurlijk kun je op eigen houtje deelnemen aan de deeleconomie, bijvoorbeeld door met vrienden en familie een kledingruil te organiseren. Of door met je buren een deel-schuur te starten, vol spullen waar de hele buurt van gebruik mag maken. Maar er zijn ook steeds meer ruil- en deelplatformen die dit proces faciliteren:

• Niet alleen je boeken, maar ook spullen en kleding kun je lenen bij de bieb. Ken je deze 11 kledingbibliotheken al?
• Veel bedrijven bieden hun product als dienst aan. Zo kun je je spijkerbroek huren bij MUD Jeans, je koptelefoon bij Gerrard Street en je babyspullen bij Tiny Library
• De gemiddelde auto staat 95 procent van de tijd stil. Greenwheels, SnappCar en MyWheels maken autodelen veilig en makkelijk.
• Vind je het stiekem een beetje spannend om aan je buren te vragen of je iets van ze mag lenen? Dan is Peerby iets voor jou.

2. Leer repareren

Als iets stuk gaat is nieuw aanschaffen vaak makkelijker en sneller. Maar hierdoor belanden veel spullen die nog prima langer mee hadden gekund in de vuilnisbak. Zonde en onnodig! Door aan de slag te gaan met repareren stel je jezelf niet alleen in staat om te consuminderen, maar maak je tegelijkertijd een eind aan de wegwerpmaatschappij.

Zo maak je repareren leuk en makkelijk:

• Op repareer-platform Jafix vind je tientallen gratis handleidingen hoe je jouw waterkoker/ wasmachine/ spijkerbroek/ printer/ regenjas een nieuw leven inblaast. Ook kun je zelf een nieuwe handleiding toevoegen.
• Is je kleding kapot? Op Sew Natural leer je zelf naaien, repareren en recyclen.
• Op zoek naar een reparatie-0nderdeel? Op FixPart kun je precies vinden wat je nodig hebt. Handig, betaalbaar en begrijpelijk.
• Liever face-to-face hulp met repareren? Bezoek dan een Repair Café bij jou in de buurt.
• Breng een bezoek aan de kleermaker of schoenlapper. Vaak kun je voor een klein bedrag weer lange tijd genieten van jouw favoriete items.

3. Wees niet bang voor tweedehands

Heb je iets nodig dat je niet kunt ruilen/ lenen/ delen en ook niet kunt repareren of upcyclen? Ga dan voor tweedehands. We produceren immers (helaas!) zoveel spullen, dat de meeste kringloopwinkels en tweedehands-platforms uitpuilen. De keuze is dus reuze. Bovendien bespaar je met een tweedehands aankoop geld en voorkom je dat spullen afgedankt worden terwijl ze nog hartstikke goed zijn.

Volgens Elisah kun je tijdens je tweedehands zoektocht het beste de volgende dingen in gedachten houden:

• Wees in de kringloopwinkel niet bang voor een beetje stof of ‘vies’. Kun je het makkelijk schoonmaken en is het precies wat je zoekt? Ga er dan voor. Er is weinig wat Oma Weet Raad niet kan oplossen.
• Besef dat veel tweedehands spullen gewoon splinternieuw zijn! Zo kun je op Marktplaats of bij de kringloop van alles vinden dat nog nooit gebruikt of gedragen is. Zoals beddengoed dat nog in de verpakking zit of bh’s met het kaartje er nog aan. Ook dit soort ‘intieme’ items kun je op hygiënische wijze dus tweedehands scoren.
• Kies voor kwaliteit, ook tweedehands. Let bij kleding bijvoorbeeld op de afwerking van de naden, de dikte van de stof en de materialen waarvan het is gemaakt.
• Zoek je een specifiek product of iets van een specifiek merk? Download de Marktplaats-app en stel een alert in. Wie weet vind je het sneller dan je denkt!
• Ook platforms zoals Vinted (voor kleding), Swip Swap (voor speelgoed) en Reliving (voor meubels) kunnen je helpen.
• Voor de fans van fysiek winkelen: kijk eens op Meuk is Leuk voor markten met tweedehands spullen bij jou in de buurt.
• Ook handig: op allekringloopwinkels.nl vind je – jawel – alle kringloopwinkels. Ook bij jou in de buurt, met openingstijden, wat ze ongeveer hebben én recensies.

4. Durf andere cadeaus te geven

In een poll die we in de Facebook-groep van de ‘Koop niks nieuws challenge’ plaatsen, vroegen we: ‘Wat lijkt je het moeilijkst om níet nieuw te kopen?’ Het meest gegeven antwoord was: cadeaus voor andere mensen. Toch zijn er talloze alternatieven voor nieuwe spullen die je anderen kan geven, waar de Aarde én degene aan wie je het geeft heel blij van worden.

Dit zijn Elisah’s favoriete consuminder-cadeaus:

• Geef een ervaring of ga samen op avontuur: Neem iemand bijvoorbeeld mee voor een fijne boswandeling, trakteer op een nachtje weg, ga samen naar het theater of verzorg een picknick. Zo geef je jouw tijd, aandacht en liefde als cadeau, in plaats van een ding.
• Kies voor ‘consumables’: dingen die de ander op kan maken. Zoals Fairchain koffie, regeneratieve thee die bijen blij maakt, duurzame verzorgingsproducten of een tijdelijk abonnement op een lokaal voedselpakket zoals van Boeren & Buren.
• Plantjes, stekjes en zaadjes: Een groener cadeau dan dit bestaat eigenlijk niet. Je kunt ze zelf opkweken, of bij een duurzame producent zoals Sprinklr kopen. Let hierbij altijd op dat de zaden en planten biologisch (en daarmee bij-vriendelijk) zijn.
• Iets leerzaams: Wat dacht je bijvoorbeeld van een cursus no-dig moestuinieren of een wildpluk-wandeling?
• Wat je al hebt: Dit voelt misschien een beetje gek, maar eigenlijk is het heel lief om jouw favoriete boek aan je beste vriend(in) weg te geven. Of die ene ketting die je ergens op een Italiaans marktje vond aan je moeder. Zo maak je iemand blij en minimaliseer je intussen je eigen huis.
• Zelf maken: Ook dit is een optie waar veel liefde uitspreekt. Haak bijvoorbeeld een knuffeldier als kraamcadeau, bak een overheerlijke taart of maak een vogelhuisje.

5. Omarm jezelf zoals je bent

Veel bedrijven praten ons problemen aan, om ons vervolgens te verleiden met ‘de oplossing’. Namelijk: hun product. Kijk maar eens goed naar reclames, het is altijd: als je dit koopt, zul je … gelukkiger/ aantrekkelijker/ leuker/ slimmer/ populairder worden. Eigenlijk heel gemeen, dat marketeers bewust zo op onze onzekerheden inspelen. Bovendien worden we door al die nieuwe kleding, gadgets en verzorgingsproducten op de lange termijn helemaal niet gelukkiger. Sluit je daarom aan bij de beweging van Marieke Eyskoot genaamd ‘Sustainability Against Shame’ en maak een eind aan kopen vanuit schaamte.

Tip om hiermee te beginnen: schrijf je uit voor alle marketing-gerelateerde nieuwsbrieven en ontvolg bedrijven die schaam-tactieken toepassen op sociale media.

6. Minimaliseer je spullen en kleding

Het klinkt misschien gek, maar hoe minder je hebt, hoe meer je weet én waardeert wat je wel hebt. Denk maar eens terug aan al die vakanties dat je uit één tas leefde, en hoe heerlijk die ene dikke trui die je had meegenomen iedere avond zat. Je spullen en kleding uitzoeken zou dus weleens een heel goed begin kunnen zijn van je ‘Koop niks nieuws challenge’. Zo word je stap voor stap bewust van alle nuttige en mooie dingen die je gedurende je leven al hebt verzameld en weet je: alles wat ik nodig heb, heb ik al.

7. Wees imperfect

Een jaar niks nieuws kopen klinkt intens, en dat is het waarschijnlijk ook, als je jezelf dwingt tot perfectie. Natuurlijk is de intentie om zo min mogelijk nieuwe spullen te kopen en ook tweedehands zoveel mogelijk te consuminderen. Maar er zullen waarschijnlijk momenten zijn waarop je je even niet wilt of kunt houden aan de ‘spelregels’. En dat is oké! Want zoals we al eerder zeiden: de ‘Koop niks nieuws challenge’ gaat niet over perfectie. Het gaat over het creëren van een beweging, waardoor minder kopen de norm wordt. Laat je door één nieuwe aankoop dus vooral niet ontmoedigen, pak de draad gewoon weer op en focus je op alle keren dat je iets níet nieuw kocht. Overigens, als je spijt hebt van je impulsaankoop, dan kun je er natuurlijk altijd voor kiezen om het weer (ongebruikt) terug te brengen. Ook dat is helemaal oké!

Meedoen met de Koop Niks Nieuws Challenge? Word lid van deze Facebook-groep of deze LinkedIn-Groep, waarin we tips en inspiratie delen. Houd verder onze nieuwsbrief in de gaten, dan mis je niks. En onthoud: deze challenge gaat niet om perfectie, het gaat erom dat je meedoet. Zodat we een beweging creëren en er samen voor zorgen dat minder kopen de nieuwe norm wordt!

Oorspronkelijk gepubliceerd op: 1 september 2022. Laatste update: 10 april 2024.