Consuminderen is makkelijker dan je denkt (helemaal met deze tips)

Consumeren is de motor van ons kapitalistische systeem, en we doen het bijna allemaal. Onbewust, maatschappelijk bewust, duurzaam of milieubewust. Wil jij uren, euro’s en milieu-impact besparen en headspace creëren? Sta dan eens stil bij je consumentenkeuzes en duik in het concept consuminderen.

Laten we het niet moeilijker maken dan het is: consuminderen houdt simpelweg in dat je minder consumeert. Minder kopen, zelf dingen maken, spullen delen, kapotte spullen laten repareren in plaats van nieuwe kopen, écht opruimen (ofwel ontspullen). Dat heeft vele voordelen voor jou, het milieu én je portemonnee. Wat je niet koopt hoeft niet door jou betaald te worden, of door een ander geproduceerd. Dat scheelt. Oh, en je houdt meer ruimte over in je huis. En daar wordt de mens gelukkig van, zo blijkt.

De afgelopen jaren zijn talloze boeken en onderzoeken verschenen over minimalisme, ontspullen en gelukkig zijn met minder. Maar om te consuminderen hoef je niet naar de boekhandel te snellen, wij helpen je op weg. En wil je het direct goed aanpakken, dan dagen we je graag uit om (net als meer dan 6.500 anderen) mee te doen aan de Koop niks nieuws challenge van MaatschapWij en Zero Waste Nederland (van onze ambassadeur Elisah Pals). Met deze tips maak je een vliegende start.

Tips om te consuminderen:

• Denk over elke potentiële aankoop drie dagen na. Bedenk waarom je iets echt nodig hebt. Meestal is het antwoord: niet. Dat scheelt.
• Houd bij wat je niet hebt gekocht en wat je daarmee in euro’s hebt bespaard, werkt super motiverend!
• Schrijf je uit van nieuwsbrieven van winkels waar je graag shopt. Jij bepaalt wanneer je een nieuwe trui nodig hebt, niet de marketeer van je favoriete kledingwinkel.
• Doe al je boodschappen in één keer en stel weekmenu’s samen. Zo hoef je minder te kopen, gooi je minder weg én word je niet elke keer dat je de supermarkt in loopt verleid.
• Geef je huis een grote schoonmaak. Minimaliseren kan echt iedereen en jij dus ook. Breng alles wat je niet blij maakt naar de weggeefwinkel.
• Leer hoe je je kleren repareert. Heb je echt nieuwe kleding nodig? Organiseer dan een kledingruil.
• Geef jezelf een maandelijks budget voor elke categorie (boodschappen, kleding …). Op = op!
• Maak het zelf: van deodorant, haarwax en tandpasta tot mascara, lippenbalsem en bodyscrub: met deze recepten heb je het in een handomdraai geregeld.
• Omarm huisgemaakte schoonmaakmiddelen. Met baking soda en azijn kom je een heel eind. En oma weet ook vaak raad.
• Produceer en/of maak je eigen eten. Verbouw je eigen groente en fruit, maak zelf muesli-repen, limonade of zelfs haveryoghurt. Veel van wat je kant en klaar (verpakt) kunt kopen, kun je zelf ook maken. Dat scheelt geld en afval en is nog leuk ook. Hier vind je zeven plantaardige recepten.

Negen vragen die je helpen te consuminderen

Kom je toch in de verleiding om iets te kopen? Deze negen vragen behoeden je voor een onnodige aankoop:

1. Heb ik het product echt nodig of is het een impulsaankoop?
2. Kan ik het lenen, huren of delen?
3. Kan ik het tweedehands aanschaffen?
4. Welke impact heeft dit product op mensen?
5. Welke impact heeft het op onze planeet?
6. Welke impact heeft het op dierenwelzijn?
7. Welk effect heeft het op mijn gezondheid?
8. Kan ik het aanschaffen bij een lokale ondernemer?
9. Maakt dit product of de producent een positief verschil?

Lenen is het nieuwe hebben

Hoe vaak heb je die hogedrukspuit nu nodig? En hoe lang gebruik je een babybadje? Er zijn allerlei spullen en apparaten die we óf een korte periode óf alleen maar zo nu en dan nodig hebben. Kun je deze spullen niet veel beter lenen of delen? De bibliotheek is al jaren hét voorbeeld van een duurzame samenleving. Waarom zou je een boek kopen als je ‘m kan lenen? Recent onderzoek door Milieu Centraal toont aan dat consumenten vaak meer dan 25 procent kunnen besparen in klimaatimpact door meer circulaire keuzes te maken.

Minder kopen, meer lenen dus. En dat doe je bijvoorbeeld op deze handige sites en apps:

• Spullen: via Peerby, Rentsy of BIYU leen of verhuur je werkelijk van alles en nog wat. Kan je buurvrouw mooi jouw hogedrukspuit lenen en jij haar telescopische ladder.
• Kleding: de kledingindustrie is gigantisch en een enorme vervuiler. Koop daarom liever niet nieuw maar kies voor lenen, delen en ruilen. Kijk of in jouw buurt een kledingruilfeestje (swap party) wordt georganiseerd. Of meld je aan voor een kledingruil-tas. Ook leuk: tweedehands shoppen in een kledingbibliotheek, of kijk op Rerun voor toffe designerstukken. En vergeet ook Marktplaats en Vinted niet. Voor de kinderen kun je op Krijg de kleertjes een hele nieuwe garderobe ruilen.
• Vervoer: het grootste deel van de vervoersmiddelen staat stil voor de deur. Delen is goedkoper en er zijn minder parkeerplekken nodig. Doen dus! Op Ritjeweg kun je zien welke deelauto’s waar beschikbaar zijn en wat voor jou de beste optie is. Wil je een fiets huren, kijk dan of Swapfiets iets voor je is. Een scooter huur je bij Go Share of Felyx en een (elektrische) bakfiets bij Cargoroo.

Zij gingen je voor…

Wat kun je nu nog meer doen? Dat vroegen we de betrokken deelnemers van onze Koop niks nieuws challenge. Zij deelden hun beste tips, komt-ie:

• “Vermijd het ‘gevaar’. Dus ga niet naar de kringloop of kijken op Marktplaats (tenzij je iets specifieks zoekt) en loop linea recta naar de supermarkt zonder andere winkels in te gaan. Wat je niet ziet, wil je immers ook niet hebben.”
• “Ik heb al jaaaaren geen reclame meer in mijn brievenbus, dat scheelt ten eerste veel tijd en ten tweede tijd èn geld omdat ik er niet voor op stap ga.”
• “Neem je boodschappenlijst mee en wijk niet af. Iets vergeten? Meld het in je schrift en neem het bij de volgende mee. Ga niet elke dag de winkel in maar probeer voor een hele week te shoppen. Scheelt tijd en geld.”
• “Alleen deze groep voorbij zien komen, helpt mij al.”
• “Tegen veel mensen zeggen dat je aan de ‘Koop niks nieuws challenge‘ meedoet… dat geeft extra druk om het vol te houden. Daarnaast zorgt het gelijk voor een gesprek over bewustzijn, waardoor anderen er misschien ook een beetje over gaan nadenken.”
• “Ik heb de app van porterenee gedownload. Daar zijn allemaal inspirerende verhalen van mensen die hun huishoudboekje delen.”
• “Allereerst helpt deze challenge natuurlijk om niet zomaar iets te kopen. Daarnaast gebruik ik al jaren twee gedachten. Ten eerste: wat je niet uitgeeft hoef je ook niet te verdienen. Ik koester mijn vrije tijd. Ten tweede: als ik dan toch iets wil kopen reken ik uit hoeveel uur ik ervoor moet werken. Is dat het werkelijk waard? Bonustips voor de leuke vaasjes die ik in de kringloopwinkel tegenkom: Waar ga ik het neerzetten? En als ik het echt wil hebben geldt de regel één erin, één eruit.”
• “Na een tijdje wordt het een gewoonte… Eerst vraagt het wel aandacht, daarna gaat het eigenlijk vanzelf. En ontstaat er ook geen vreugde die er vroeger wel was bij het kopen van iets nieuws. Ik probeer altijd te denken dat het mijn kinderen zijn die op deze Aarde verder moeten en ik wil hen het liefst niet op een vuilnisbelt achterlaten. Dat helpt.”
• “De bibliotheek! Ik kocht al niet zo heel veel spullen of kleren, maar wel boeken. Heb nu ontdekt dat er echt veel leuke boeken in de bibliotheek te vinden zijn. En het geeft voor mij ook een beetje een ‘struingevoel’ dat ik anders misschien bij shoppen zou dwalen langs boekenkasten, beetje bladeren, kijken wat me aanspreekt. Ik geniet ervan!”

Ga je ook voor minder en doe je mee aan onze Koop niks nieuws challenge? We zijn al begonnen, maar je kan op ieder moment inhaken. De betrokken deelnemers delen iedere dag hun hoogte- en dieptepunten, tips en tricks, en samen vieren we successen. Vergeet ook niet om je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Inspiratie gegarandeerd.

Oorspronkelijk gepubliceerd op 14 september 2019. Laatste update: 5 oktober 2023.