Bijen helpen? Niet met ‘bij-vriendelijke planten’ (en meer over hun Benjamin Button effect)

Over het nut van bijen hoeven we niet te twisten. Zonder bestuivers geen voedsel. Tenminste, geen betaalbaar voedsel. En dus geven we je op Wereld Bijendag tips om deze superbeestjes te helpen hun werk te doen. Maar eerst nog even over dat Benjamin Button effect…

Bijen hebben een hele serie aan skills waar wij geen weet van hebben. Zo kunnen bijen gezichten van mensen herkennen, kunnen honingbijen door middel van een dansje andere bijen vertellen waar lekkere bloemen staan én kunnen bijen zich à la Benjamin Button van oud naar jong transformeren: Wanneer er te weinig jonge werkers zijn kan een oudere bij waarvan de vleugels versleten en de haartjes uitgevallen zijn en het vermogen nieuwe dingen te leren verminderd is, zich weer verjongen.

Er zijn nog veel meer verbazingwekkende weetjes over bijen; zo bezoeken ze per dag zo’n 3000 bloemen en hebben ze voor een halve kilo honing zo’n zes miljard van die bloembezoekjes nodig. En ze kunnen heel goed samenwerken. Zo is ontdekt dat ze door gezamenlijk hard met hun vleugels te slaan een hittebal kunnen maken om indringers buiten te houden. Allemaal hartstikke knap. En toch, hoe slim ze ook zijn, de bij is niet opgewassen tegen de enorme klimaatschade die wij aanrichten. 

Onmisbaar voor voedselproductie

Het gebrek aan biodiversiteit, pesticiden, het op grote schaal wegmaaien van bloemen en de verhoogde CO2-uitstoot zorgen voor een enorme afname van de bijenpopulatie. Vooral wilde bijen zijn hier kwetsbaar voor. Van de 359 soorten wilde bijen in Nederland is inmiddels 55 procent bijna of zelfs volledig uitgestorven. Terwijl bijen (en andere bestuivende insecten) onze tuinmannen zijn die bloemen, fruit en groenten bestuiven zodat ze blijven groeien en wij betaalbaar eten hebben. En dus wordt er wereldwijd opgeroepen om bijen een handje te helpen. Dat kan met kleine simpele stappen:

1. Uitkijken voor zogenaamde ‘bij-vriendelijke’ planten

De belangrijkste oorzaak voor de bijensterfte is waarschijnlijk het gebruik van neonicotinoïden: een veelgebruikt bestrijdingsmiddel. Veel (bloemen)zaden worden in de fabriek in deze insecticide ondergedompeld. Als het zaadje ontkiemt, verspreidt het gif zich door de hele plant. Via de nectar en het stuifmeel van de bloemen komt het bij de bijen terecht. Deze giffen vallen de hersens en het zenuwstelsel van bijen aan, waardoor de beestjes doodgaan. In een doorsnee tuincentrum vind je leuke plantjes met het label ‘Bee Friendly‘. Dat klinkt aardig, maar schijn bedriegt. Want een bij is wel dol op een lavendelplant, maar grote kans dat de bijvriendelijke planten in het tuincentrum ook vol pesticiden zitten. 

Wat is dan wel bijvriendelijk?
Wil je de bijen echt blij maken, kies dan voor biologische planten en zaden. Sprinklr verkoopt zakjes zaad tot hele bijenborders. Leuk! Met de kortingscode: maatschapwij krijg je tot en met 31 juli € 6 korting op je bestelling (geldig vanaf € 30). Natural Bulbs maakt geweldige mooie bijenbuffetten en onze ambassadeur Marjolein Jonker geeft in deze blog nog veel meer tips waar je verantwoord zaad- en plantgoed kunt kopen.

2. Help een bij uitrusten

Soms lijkt het alsof een bij doodgaat. Maar het kan ook zijn dat deze bij uitgeput is. Ze kunnen ver vliegen en soms vliegen ze iets te ver. Je helpt vermoeide en andere dorstige bijen bijvoorbeeld door een schaal geraspte appel met water voor ze neer te zetten. De bijen kunnen de suikers uit de vrucht halen en verdrinken niet tijdens het drinken omdat ze op de stukjes fruit kunnen staan.

3. Koop biologische honing

Biologische honing komt uit gebieden waar geen industrie, niet-biologische landbouw of snelwegen voorkomen. Bijen halen de nectar uit natuurgebieden en van niet-genetisch gemanipuleerde planten. De imker mag geen chemische middelen gebruiken. En dat is belangrijk want bijen zijn supergevoelig voor chemische middelen die de gezondheid van het bijenvolk snel kunnen aantasten.

4. Ga voor een sedumdak

Veel soorten sedum zoals hemelsleutel zijn een bron van voedsel voor bijen en vlinders. Met een (schuur)dak van sedum heb je dus een heerlijk bijenbuffet. Bovendien zorg je voor vergroening én verkoeling.

5. Bloemen zaaien en paardenbloemen laten staan

Ons Nederlandse netheidscomplex helpt niet mee in het creëren van aantrekkelijke tuinen voor insecten. Kies voor een verwilderde tuin, zaai planten en bloemen en laat een paardenbloemetje vooral staan. Paardenbloemen zijn allesbehalve ongewenst. Als er nog niet zoveel andere bloemen staan is er in het vroege voorjaar de paardenbloem. En die zit vol nectar en stuifmeel voor bijen en vlinders.

6. Maak een bijenhotelletje

Door de verstedelijking krijgen insecten het steeds moeilijker om goede schuilplaatsen en nestplaatsen te vinden. Om bijen te helpen kun je een insectenhotel plaatsen. Dat is vooral voor de bijen die niet – zoals honingbijen – in een volk leven en overwinteren, maar solitair leven. In het voorjaar leggen ze eitjes in de buisjes van jouw insectenhotel.

7. Eet biologisch

Biologisch eten is uiteraard gezonder voor jezelf, maar je stimuleert er ook landbouw zonder bestrijdingsmiddelen en neonicotinoïden mee. Goed voor jou én de bijen.

Meer ecologische inspiratie en positiviteit? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, dan mis je niks en krijg je ons laatste e-magazine cadeau.