Ban Black Friday! Niks nieuws kopen is een daad van verzet

Ieder jaar op de laatste vrijdag van november is het Black Friday. Sommige winkels spreken zelfs van een Black Friday Week. Een week waarin we ons laten verleiden door koopjes en impulsaankopen die we in negen van de tien gevallen niet nodig hebben. Is dat nog wel van deze tijd? Wij vinden van niet en roepen daarom op tot een positief tegengeluid: koop niks nieuws en maak deze vrijdag groen in plaats van zwart. 

Black Friday vormt de officieuze aftrap van de koopgekte die aan het eind van het jaar traditioneel toeslaat. Toch is het lang geen slecht idee om eens een dag (of langer) niet te winkelen. Om te beginnen doe je er de Aarde een groot plezier mee. We consumeren veel meer dan de planeet aan hulpstoffen kan leveren: de gemiddelde Nederlander leeft alsof er 3,6 planeten zijn. Dat we ons daar niet altijd van bewust zijn, is niet zo vreemd: zo’n tachtig procent van onze impact is verborgen.

Minder verborgen is de impact die consumeren heeft op onze portemonnee. De gemiddelde Nederlander geeft jaarlijks 2000 euro uit aan nieuwe spullen. En in 2021 besteedden we alleen al tijdens Black Friday gemiddeld 222 euro.

Al die spullen vragen niet alleen veel van de Aarde en van onze portemonnee, ze hebben ook impact op ons welzijn. Een negatieve impact wel te verstaan. Want anders dan we denken, worden we van consumeren en het bezitten van veel spullen helemaal niet gelukkiger. Sterker nog: het najagen van materiële welvaart veroorzaakt alleen maar stress.

Van consument naar mens

Reden genoeg dus om dit jaar ‘Nee’ te zeggen tegen Black Friday. Daarmee zeg je nee tegen consumentisme, het najagen van oneindige en onhoudbare economische groei, de macht van de grote bedrijven, de 24-uurs-stress maatschappij, de zevendaagse koopweek en een leven in dienst van de economie. Kortom, het bannen van Black Friday is een daad van verzet!

Het woord ‘stoppen’ of ‘bannen’ heeft een beetje een negatieve lading. Er zit iets van straffen in. Dat we iets wat we leuk, lekker of nodig vinden, moeten opgeven. En daarom lukt het ons vaak ook niet. Maar ‘nee’ zeggen tegen het een, betekent ‘ja’ zeggen tegen het ander. Nee zeggen tegen spullen die je niet nodig hebt, betekent ja zeggen tegen ruimte in je huis, ruimte in je hoofd, meer tijd voor verbinding met jezelf, de natuur en mensen die belangrijk voor je zijn. En je houdt geld over voor dingen die echt waardevol zijn voor jou. Zo kon onze ambassadeur Elisah Pals haar ogen laten laseren van het geld dat ze bespaarde door te consuminderen. Zij koopt al jarenlang niks nieuws en dat voelt als een enorme bevrijding.

Zo geef je een positief tegengeluid aan Black Friday

Ben je klaar voor je daad van verzet? Mooi zo! We helpen je graag een handje met zinvolle, positieve tegenacties op Black Friday:

• Sluit je aan bij de Koop niks nieuws challenge die MaatschapWij samen met Zero Waste Nederland organiseert. Door samen met 7.000 anderen de belofte uit te spreken niks nieuws te kopen, steunen we elkaar en vergroten we onze impact. Laat via social media op en Black Friday van je horen met #KoopNiksNieuws en #BanBlackFriday. Ken je
• Steun op Black Friday jouw favoriete initiatief dat zich inzet voor natuurherstel of zet je op een andere manier in voor Moeder Aarde: deze 101 tips helpen je op weg.
• Geen nieuwe spullen erin, maar ongebruikte spullen eruit: geef weg wat je niet nodig hebt, bijvoorbeeld in een weggeefkast, via een weggeefgroep op Facebook of bij de lokale kringloop. Of kijk of je spullen terug kunt brengen naar de bedrijven waar je ze gekocht hebt.
• Door te repareren hoef je niks nieuws te kopen. Bezoek op Black Friday een Repair Café bij jou in de buurt. Of ga voor reparaties van wandelschoenen of kleding naar Bever, tijdens de For Future Fridays actie.
• Shop in je eigen kledingkast, die van een vriend(in) of leen kleding. Stel bijvoorbeeld een capsule garderobe samen, bezoek een kledingbibliotheek, organiseer een kledingruil, of ‘Swap til you drop’ bij de kledingruil van Greenjobs (een dag vóór Black Friday).
• Werk je op de verkoop- of marketingafdeling van een bedrijf? Verzamel je moed en ga het gesprek aan om niet mee te doen aan de Black Friday-gekte of zelfs een tegengeluid te laten horen.
• Doneer het geld dat je overhoudt door iets niet te kopen aan een goed doel. Ook bij MaatschapWij zijn wij heel blij met jouw bijdrage. Zo kunnen we nog meer verhalen vertellen die laten zien dat het echt anders kan. En dat niemand te klein is om impact te maken. Je kunt vriend worden.

De smaak van het verzet te pakken?

Heb je na het bannen van Black Friday de smaak te pakken en wil je permanent minder spullen in je leven? Dit stuk over consuminderen en ontspullen staat vol met tips van onze redactie en de duizenden deelnemers aan de Koop niks nieuws challenge.

Wat koop jij dit jaar niet? Of liever nog: waar zeg jij ‘ja’ tegen?

Iedere week een flinke dosis positiviteit en blik-verruimende kennis in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Inspiratie gegarandeerd.

Oorspronkelijk gepubliceerd op 22 november 2018. Laatste update: 19 november 2023