Hoe schrappen we honger, ongezonde voeding en voedselverspilling van het menu?
Voldoende, gezond en duurzaam voedsel is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Aan de ene kant zien we dat een steeds groter aantal mensen structureel te weinig eten heeft. En aan de andere kant worden mensen ziek – en sterven ze zelfs – door een ongezond voedingspatroon. Welke oplossingen en mogelijkheden heeft Nederland om bij te dragen aan een voedselsysteem dat meer in balans is?
Om maar met de deur in huis te vallen: met ons voedselsysteem is zo veel mis. Monoculturen, pesticiden en de bio-industrie hebben desastreuze gevolgen voor ecosystemen én zijn schadelijk voor de gezondheid van de mens. Want door bodemverarming krijgen we niet voldoende voedingsstoffen binnen, waardoor we hidden hunger krijgen en chronisch ziek worden. Daarbij brengt de uitputting van landbouwgrond de bestaanszekerheid van mensen in gevaar, en zien grote delen van de wereldbevolking zich genoodzaakt ergens anders te huisvesten, ofwel: te vluchten.
Los daarvan zien we dat een derde van al het voedsel wereldwijd wordt verspild. In Nederland verspillen alle huishoudens samen zo’n 590 miljoen kilo prima voedsel. Maar ook bij telers, boeren en winkels gaan er gigantische hoeveelheden prima voedsel verloren. Bijvoorbeeld omdat ze niet groot / klein / rond / lang / groen / rood genoeg zijn. Met het weggooien van een paprika of een kipfilet gooi je niet alleen voedsel weg, maar doe je ook alle andere bronnen en menskracht teniet.
Dat is natuurlijk waanzin.
In Nederland zijn er tientallen initiatieven die zich inzetten voor een eerlijke, duurzame en gezonde voedselketen. En uiteraard deden een aantal van hen hun verhaal voor onze camera. Herinner je je deze nog?
Rineke Dijkinga
Of je nu lekker wilt slapen, je mentaal fit wilt voelen of je brein vitaal wilt houden, het staat allemaal in relatie tot wat er in je darmen gebeurt. En dat is weer afhankelijk van de grond waarop je voedsel is verbouwd. Als orthomoleculair en natuurgeneeskundig therapeut hielp Rineke Dijkinga duizenden mensen met chronische klachten anders te eten. Nu richt ze zich met haar boeken en kennisplatform op een groter publiek, maar met dezelfde boodschap: door te kiezen voor een gezonde bodem, en daarmee voor gezonde darmen, kunnen we het tij keren. Wij mensen zijn namelijk niet alleen wat we eten, maar vooral wat ons eten at.
Bob Hutten van De Verspillingsfabriek
Het idee dat we jaarlijks gigantische hoeveelheden eten waar niks aan mankeert weggooien, terwijl er mensen met honger naar bed gaan, vindt Bob Hutten onverteerbaar. Met De Verspillingsfabriek bewijst hij dat er van voedselresten van telers, veilingen, supermarkten en cateraars echte kwaliteitsproducten te maken zijn. Zoals heerlijke soepen, sauzen en stoofpotten.
Sander de Jong van Fairfood
Van Ethiopische koffieboeren tot Vietnamese garnalenpellers en Marokkaanse tomatenplukkers: meer dan de helft van het voedsel dat wij dagelijks consumeren, wordt verbouwd door mensen die in armoede leven. Dat is natuurlijk de wereld op zijn kop. Sander de Jong zet zich met Fairfood in voor een voedselketen vrij van armoede en honger.
Andres Jara – De Stadsgroenteboer
Hoe maken we regeneratief voedsel toegankelijk voor iedereen? Dat is de vraag die boer Andres Jara van de Stadsgroenteboer in Amsterdam bezighoudt. Bij de Stadsgroenteboer werken ze op basis van Community Supported Agriculture (CSA), dus mensen kunnen voor een seizoen lid worden en ontvangen iedere week een groentepakket. En de gemeenschap zorgt voor evenwicht, want wie een kleinere beurs heeft kan kiezen voor een goedkopere (voor de Stadsgroenteboer niet kostendekkende) optie. Zo kan iedereen meedoen.
Lisa Stel van Lisa goes Vegan
Lisa was altijd de eerste die haar tanden zette in een portie spareribs of een bitterbal. Tot ze ontdekte waar haar eten eigenlijk vandaan kwam. Ze ontdekt dat een plantaardig voedselpatroon beter is voor de ecologische voetafdruk en voor haar eigen gezondheid. Op haar blog Lisa goes Vegan deelt ze haar ervaringen en recepten, geeft ze tips over plantaardig eten en schrijft ze over diverse duurzame onderwerpen. Zo laat ze zien dat het makkelijk én leuk is om duurzame keuzes te maken. Wie volgt?
Kan je wel wat hulp gebruiken om diervriendelijke keuzes te maken? Laat je dan inspireren door vegan diëtist Lobke Faasen en dit stuk over vleesongemak van onze eigen Roanne.
Zelf impact maken
Hoe kan jij thuis werken aan een gezond menu voor de hele wereld? Je kan beginnen door minder voedsel weg te gooien. Dus:
- Maak een boodschappenlijstje
- Gebruik je zintuigen (en niet de THT-datum) om te bepalen of iets nog houdbaar is
- Gebruik je restjes de volgende dag. Je kunt ze ook inmaken, drogen, fermenteren, konfijtenof pekelen!
- Deel je maaltijd, bijvoorbeeld via Thuisgekookt
- Kweek je eigen kruiden: dat scheel geld en heel veel dode kruidenplantjes
- En lees hier meer over deze en andere tips tegen voedselverspilling.
En denk ook aan het (tips via Wereldvoedseldag) volgende:
- Kies voor een duurzame balans tussen dierlijke en plantaardige eiwitten
- Eet lokaal en met de seizoenen mee
- Betaal een eerlijke prijs
- Eet minder bewerkt voedsel en meer groenten en fruit
Iedere week een flinke dosis positiviteit en blik-verruimende kennis in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Inspiratie gegarandeerd.
Oorspronkelijk gepubliceerd op 14 oktober 2019. Laatste update: 12 oktober 2022.
