Om ons weer verbonden te voelen met de Aarde, zit er maar één ding op: leren loslaten

De reis naar een wereld waarin ál het leven centraal staat is er een van niet-weten, voelt zangeres en songwriter Nynke Laverman. Om terug te keren naar onze ecologische kern moeten alle zekerheden en aannames immers overboord. Maar hoe? Op haar album ‘Plant’ geeft ze woorden aan deze zoektocht. Nynke: “De kern van alles dat leeft is liefde, en liefde gaat nooit stuk. Dus in die zin komt het goed.”

“Toen ik twee jaar oud was zong ik mijn eerste cassettebandje vol. Eigenlijk ben ik altijd bezig geweest met muziek en optreden”, vertelt zangeres en songwriter Nynke Laverman. Wanneer ze in 2007 langere tijd samenleeft met een nomadenfamilie in Mongolië vallen alle puzzelstukjes in elkaar: “Daar is mijn thema, hét onderwerp waar ik sindsdien over schrijf, echt naar voren gekomen. Namelijk: hoe gaan wij als mens om met onze omgeving?”

“Wat ik daar zag was een hele gelijkwaardige manier van omgaan met al het leven. De dieren, de elementen, de rivieren en de bergen: alles is even belangrijk. Omdat alles leven is, en al dat leven is van elkaar afhankelijk”, zegt Nynke. “In het Westen lijken we dit te zijn vergeten. Dat contrast raakte me enorm en riep allemaal vragen op. Hoe kan het dat wij de dingen hier zo anders aanpakken? En is er nog een weg terug?”

We zijn natuur

Ze maakt er meerdere albums over, waaronder haar meest recente werk ‘Plant’ (2021): een muzikale trip waarin Nynke ons onderdompelt in nieuwe perspectieven. “Ik heb bijvoorbeeld een nummer geschreven dat heet ‘Tree Tree’, waarin ik vanuit een boom naar de wereld kijk. Dan zie je de mensheid als een soort mierenhoop die heel druk is met onlogische dingen, zoals continu streven naar meer economische groei. Terwijl die boom daar al eeuwen staat, het ritme van de natuur volgt en oké is. Eigenlijk is ‘Plant’ één groot omdenk-project geworden. Er zitten zoveel lagen in, ik denk dat het over twintig jaar nog steeds relevant is.”

“Stel: we zouden iets tegen onze achter-achter-achterkleinkinderen, de mensen die over vijfhonderd jaar leven, kunnen zeggen. Wat zou je dan zeggen?”, vraagt Nynke zich tijdens het schrijven van ‘Plant’ af. “Daar is het nummer ‘Your Ancestor’ uitgekomen. Dus dan zijn wij ineens voorouders. Voor mij was dat ook wel een inzicht, want ik heb mezelf altijd gezien als dochter, en sinds tien jaar ook als moeder, maar nooit echt als voorouder.” Het leidde tot een ‘huishoudelijke revolutie’: “We zijn zero waste gaan leven, eten alleen nog biologisch en hebben de auto de deur uitgedaan. Aan de ene kant geeft het rust, omdat je meer naar je waarden leeft. Maar het is ook een continue worsteling met het westerse consumptiesysteem waar je nog steeds middenin zit. Dat betekent dat je af en toe ook moet accepteren dat je níet weet hoe je iets kunt oplossen.”

Collectief improviseren

Dit niet-weten symboliseert de fase waarin we als samenleving zijn beland, denkt Nynke. “Eigenlijk staan we voor een collectief improvisatieritueel, want we hebben te maken met een onvoorstelbare opgave en weten niet precies waar we gaan uitkomen.” Dat is pijnlijk en ongemakkelijk, maar ook ongelooflijk bevrijdend, weet de zangeres uit ervaring: “In die zin lijkt het een beetje op een artistiek proces. Soms loop je vast en denk je dat je de oplossing nooit zult vinden. Maar door die onzekerheid op zulke momenten juist te omarmen en daar ruimte voor te creëren, kom je totaal ergens anders uit dan waar je begon. En dat hebben we nodig, want met meer van hetzelfde gaan we het niet redden.”

Muziek kan hierbij helpen, omdat het onze harten en hoofden opent. Nynke hoopt met haar werk tevens te verbinden: “We kunnen de schuld wel neerleggen bij grote bedrijven of de overheid, maar uiteindelijk zitten we hier met z’n allen in en zijn we samen verantwoordelijk. Ik hoop echt dat ‘Plant’ mensen kan inspireren om samen te komen en de handen ineen te slaan, zodat we met elkaar een nieuwe weg vooruit kunnen vinden.”

Benieuwd waarom Nynke gelooft dat alles ondanks alles toch nog goedkomt? Bekijk haar videoportret:

Op zoek naar meer verhalen over mensen die ons helpen om niet de mens, maar de Aarde centraal te stellen in ons denken en doen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Dan mis je niks én je krijgt ons laatste e-magazine cadeau.

Video door: Jeppe van Pruissen & Nadine Maarhuis
Beelden videoclip ‘Your Ancestor’ in videoportret door: Nynke Laverman

Oorspronkelijk gepubliceerd op 14 april 2022. Laatste update: 16 mei 2023