Dit is hoe de klaslokalen in Nederland er nog altijd uitzien, ondanks alle onderwijsinnovaties
Geen systeem waaraan de afgelopen 40 jaar zoveel gesleuteld is als ons onderwijs. Toch blijft de motor maar haperen. MaatschapWij stelt je voor aan drie stemmen. Zij vinden dat het roer radicaal om moet door innovatie in het onderwijs een handje te helpen. En daar hebben ze vrij concrete ideeën bij.
Het onderwijs is murw. Lamgeslagen door decennia innovatie zonder wezenlijke verbeteringen. Eigenlijk niet zo vreemd dus, dat het begin dit jaar verschenen advies van Platform Onderwijs 2032 (4) gelijk op stevige kritiek kon rekenen van onderwijsraden en leraren zelf. Van Oude wijn in nieuwe zakken, een schoolvoorbeeld van schijninspraak tot een pittige brief van drie grote onderwijsraden aan minister Jet Bussemaker en Sander Dekker.
Verdiepingsfases en regiegroepen
In november 2014 gaf de staatssecretaris het startschot voor een discussie over het onderwijs van de toekomst op basisscholen en middelbare scholen. In januari 2016 bracht Platform Onderwijs 2032 onder leiding van Paul Schnabel ‘op basis van de discussie’ advies uit over wat kinderen moeten kennen en kunnen. Tot het eind van dit jaar is de ‘verdiepingsfase’, waarin ‘onderdelen van het advies in de praktijk worden gebracht’. Hiervoor is ook een ‘brede regiegroep’ ingericht. Centraal staat de vraag ‘wat het advies concreet betekent voor de onderwijspraktijk.’
Tja.
Vastgeroest framework
De kritiek uit verschillende hoeken komt er in de kern op neer dat het advies niet voldoende is onderbouwd. Het zal geen wezenlijke innovatie in het onderwijs zal opleveren en teveel uitgaan van ongefundeerde aannames over de toekomstige maatschappij. Daarop moet ons onderwijs natuurlijk aansluiten. Kortom: een typerend voorbeeld van de kloof tussen de politieke werkelijkheid en de praktische realiteit.
En daar ligt misschien wel de kern van het probleem.
Innovatie in het onderwijs
Goedbedoelde nieuwe plannen voor het onderwijs ontstaan in een vastgeroest framework. Waarom krampachtig blijven proberen de trein weer op de rails te krijgen? Soms moet je het vertrouwde spoor durven verlaten. Dwarsdenkers de ruimte geven. De boel radicaal anders benaderen. Wij stellen je voor aan drie constructieve rebellen die onderwijsinnovatie helpen versnellen.
Jelmer Evers: Draai het klaslokaal om!
Sommigen noemen hem een visionaire onderwijsvernieuwer. Leraar Jelmer Evers omschrijft zichzelf liever als ‘lijdend voorwerp van het onderwijsbeleid.’ Maar daarmee doet hij zichzelf tekort. Waar bij anderen de innovatiemoeheid in het onderwijs leidt tot (begrijpelijk) cynisme en groeiende weerstand bij elk nieuw plan, ziet Jelmer boven alles kansen. Hij blijft geloven dat het wél kan, beter onderwijs. Bijvoorbeeld met de ‘flipped classroom’, waarin leerlingen de lessen thuis doen en het huiswerk in de klas.
Erik van ’t Zelfde: Pleidooi voor burgerlijke ongehoorzaamheid
Begin dit jaar stapte hij op als directeur van de school die hij eigenhandig uit de goot trok. Hij schreef er een boek over en schopt graag tegen heilige huisjes. Zo vraagt hij zich af: “Scholen moeten aan burgerschapsvorming bij leerlingen doen. Is het beste voorbeeld van hiervan niet dat het onderwijsveld per direct burgerlijk ongehoorzaam wordt door zélf binnen het onderwijs die zaken te verbeteren die onze leerlingen tegenhoudt in hun ontplooiing?”
Frank Weijers: Leraren moeten denken als ondernemers
Met zijn ruim dertig jaar ervaring in het onderwijs als adviseur, opleider, coach en leidinggevende, ziet Frank Weijers in de basis maar één oplossing voor de huidige problemen in het onderwijs: Leraren moeten alle vrijheid én verantwoordelijkheid voor de resultaten terugkrijgen. De directeur wordt ondergeschikt. Hij schrijft op zijn website: “Ons onderwijs is toe aan een fundamentele verandering. Het huidige systeem is niet meer toereikend voor de toekomst die al is begonnen. Hiërarchisch leiderschap, waarbij mensen invloed hebben omdat ze een bepaalde functie bekleden, gaat plaats maken voor gedeeld leiderschap, waarbij mensen invloed hebben op basis van hun bijdrage.”
Van denktanks tot doeners
Overal in Nederland zie je van onderop initiatieven ontstaan die innovatie in het onderwijs willen versnellen. Van denktanks tot doeners. Heb jij ideeën over hoe het anders en beter kan in het onderwijs, of doe je het al anders? Deel het. Daar leren we allemaal van.
Lees ook de update over het advies van Platform Onderwijs 2032.
Iedere week een flinke dosis positiviteit en blik-verruimende kennis in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Inspiratie gegarandeerd.
