Eenvoudig leven, regie over je gezondheid en gemeenschap als medicijn: dít waren de beste verhalen van 2024
“Je moet terugkijken om vooruit te kunnen”, aldus de Australische filosoof Roman Krznaric, auteur van onder meer ‘De goede voorouder’ en ‘Geschiedenis voor morgen’. Als MaatschapWij doen we dit traditioneel aan het einde van het jaar. Dan bieden we een overzicht van de verhalen die door jullie het meest zijn gelezen, gedeeld en becommentarieerd. Op deze manier halen we inspiratie op van frisse doeners en dwarse denkers zodat we in het nieuwe jaar weer nieuwe stappen kunnen zetten op weg naar een groener, gezonder en meer verbonden Nederland. Afgelopen jaar waren artikelen over eenvoudig leven, gezonde voeding en mentaal welzijn populair. (Her)lees deze 24 artikelen en behoud hoop en vertrouwen dat het anders kan en dat we dit samen kunnen waarmaken.
#1 Eenvoud is de weg naar duurzaamheid
“De mens zal duizenden jaren kunnen blijven voortbestaan als wij mensen lichtvoetig op aarde lopen en een leven van elegante eenvoud leven binnen de eenheid bodem, ziel en samenleving.” Dit schrijft vredes- en milieuactivist Satish Kumar (87) in zijn boek ‘Elegante eenvoud’. “Eenvoud focust op de kwaliteit van leven en niet op de hoeveelheid materiële dingen.”
#2 Pak de regie over je eigen gezondheid: tips voor zorgzame voeding
Alleen al in Nederland zijn er 10, 4 miljoen mensen met een chronische ziekte, waarvan 5,9 miljoen mensen twee of meer chronische aandoeningen hebben. We leven een steeds korter deel van ons leven in goede gezondheid. In juni 2024 werd er zelfs gesproken over een naderende gezondheidsramp. Rineke Dijkinga vertelt waarom het de hoogste tijd is om in actie te komen en als individu de regie te pakken over de eigen gezondheid en het eigen etensbord.
#3 Gemeenschap als ons beste medicijn
“Wat maakt ons leven werkelijk rijk en goed? Dat is de vraag die Raymundo Resink zich al bijna zijn hele leven stelt. Een van de sleutels die hij vond, gaat over gemeenschap. Om die sleutel uit te leggen, schreef hij het relaas op van een Amerikaans-Italiaans dorp dat artsen jarenlang in verbijstering wist te houden. “Op naar een samen-creërend leven.”
#4 “Ecologisch leven is geen opoffering, maar een verrijking”
Hoe kunnen we elke dag bijdragen aan een ecologische samenleving? Dat is de vraag waar journalist en voormalig MaatschapWij-hoofdredacteur Nadine Maarhuis zich al jaren mee bezighoudt. Ze interviewde honderden groene changemakers en bundelde haar inzichten in het boek ‘De groene actiegids’, dat vandaag verschijnt bij Uitgeverij De Geus. In dit gastartikel geeft ze een voorproefje.
#5 Ontdek je innerlijke olifant
Op YouTube staat een video, die bijna 2 miljoen keer is bekeken, waarin wildernisgids en natuurbeschermer Alan McSmith oog in oog staat met een woedende olifant. Maar waar gaat deze video volgens Alan nou echt over? Olifanten kunnen ook verschijnen als uitdagingen, problemen of in de vorm van je werkgever, collega, partner of kind. En ook jij kan een olifant voor anderen zijn. Ontdek de innerlijke olifant in jezelf.
#6 Zes bedrijven waarin de aandeelhouders het niet (langer) voor het zeggen hebben
Is het niet gek dat de vraag ‘van wie zijn onze bedrijven?’ maar heel weinig wordt gesteld? Als het aan Gijsbert Koren en Nina de Korte van We Are Stewards ligt, komt hier snel verandering in. Zij schreven een boek over een model dat bedrijfseigenaarschap radicaal anders inricht: steward-ownership. En ze geven voorbeelden van bedrijven die dit model omarmen. Daar zitten verrassende namen bij.
#7 Anders kijken naar onbegrepen lichamelijke klachten, de serie
Miljoenen mensen in de wereld kampen met lichamelijke klachten waarvoor geen fysieke oorzaak wordt gevonden. Dergelijke klachten vragen veel van patiënten, (zorg)professionals en financiers. De Stichting Emovere kijkt anders naar onbegrepen lichamelijke klachten. En vaak met een verrassend positief resultaat. We tekenen de verhalen op van een aantal mensen die uiteenlopende klachten hadden.
#8 De luxe van een kleine footprint
“Je hebt niet veel nodig om gelukkig te zijn. Wij wonen in een kleine gemeenschap in een zelfgebouwd klein houten huis met een tiny footprint. Het levert je zoveel op”, aldus Iris van Asselt, die met haar vriend Roland en dochters Ize en Lune woont in een community van tien kleine houten huizen in Koedijk, opgezet door LiberTerra. “Het enige wat je kunt doen, is voorleven wat je belangrijk vindt.”
#9 Recht doen aan de natuur
Niemand betwist het recht van een mens om te leven, maar waarom geldt dit dan niet voor andere levende wezens? Natuurlijk ben ik boos en gefrustreerd hoe we als mensheid omgaan met de natuur, hoe we onszelf boven de natuur stellen en onze toekomst aan het vernietigen zijn. Maar ik ben ook hoopvol”, aldus milieujurist Jessica den Outer, auteur van het boek ‘Rechten voor de Natuur’. “Toekomstdenken blijft mijn drijfveer, zaadjes planten om een nieuwe democratie te bewerkstelligen waarin het normaal is dat de natuur rechten heeft.”
#10 De transformatieve kracht van verwondering
De film ‘De Verwonderaars’ van Rik van der Linden was maandag 4 november 2024 de openingsfilm van het Wildlife Filmfestival te Rotterdam. De film is een ode aan de natuurliefhebber. Voor MaatschapWij licht hij toe hoe hij tot deze bijzondere film is gekomen en waarom het voor hem belangrijk is: “De verwonderaars toonden mij welke wonderen zij zien.”
#11 Een frisse blik op straffen: de evolutie van Klaartje Freeke
Klaartje Freeke genoot als strafrechtadvocaat van het luxeleven op de Amsterdamse Zuidas, maar na persoonlijke tegenslag verbreedt ze haar blik. En die nieuwe blik ontketent niet alleen een persoonlijke reis, maar verfrist ook haar visie over straffen. “Ik denk dat straffen op zich niet zo slecht is, maar ik denk ook dat er meer aandacht mag worden gericht op vergeving en verzoening”. Podcastmaker Jasper de Weerd zocht Klaartje op en ging met haar in gesprek.
#12 Gen Z: Te veel, te snel? Of leef en leer!
Meer dan de helft van de jongeren heeft psychische klachten. Wat hebben jongeren nodig om zich beter te voelen? Voor haar boek Feelin’ Better ging Eva van Otterlo op zoek naar hun ervaringsverhalen. Ze vroeg hen: ‘Hoe is het met je?’, ‘Wat gebeurt er in je leven?’ en ‘Hoe zie je de toekomst?’ Daarnaast interviewde ze experts over thema’s die de generatie Z bezighoudt. Wat zijn haar belangrijkste bevindingen?
#13 Hoe willen we dat de wereld eruit komt te zien, en wat kunnen we daar zelf aan bijdragen
“Als er één ding is waarin onze samenleving goed is, dan is het een vijand bestrijden. Maar hoe zit het met onszelf?”, aldus Charles Eisenstein, thought leader op het gebied van duurzaamheid en systeemverandering. “In natuurlijke ecosystemen is er altijd sprake van diversiteit. Alles heeft een functie. Wij menen snel te kennen wat dit is, maar in werkelijkheid zouden we ons beter wat meer kunnen overgeven aan het ‘niet-weten’.”
#14 Hoe geef je les in een wereld die in brand staat
Hoe geef je een puber les over klimaatverandering? Volgens docent Bas Huijbers zet doemdenken over het klimaat leerlingen niet aan tot actie, terwijl het wel over hun eigen toekomst gaat. Alleen maar feiten geven over de ernst van de klimaatcrisis zet niet aan tot handelen en leidt ook tot energieverlies bij docenten. Maar wat dan wel? Niets doen is geen optie. Een aantal ideeën van Bas Huijbers.
#15 De dood vertrouwd maken
Handgemaakt, milieuvriendelijk en betaalbaar. Dit typeert de grafkisten van Radboud Spruit. Hij vond grafkisten als jongetje eng en lelijk. Toen zijn moeder in 1985 overleed, overwon hij de angst voor de dood, maar hij bleef grafkisten lelijk vinden en besloot om ooit voor zichzelf een mooie kist te maken. Het werd uiteindelijk zijn beroep. Filmvideomaker Rijk-Willem Schmelter maakte een portret van de maker van aaibare en aantrekkelijke grafkisten.
#16 Onderschat nooit wat je niet kunt zien
Willard Wigan wordt wel het achtste wereldwonder genoemd. Zijn met de hand gemaakte kunstcreaties zijn onzichtbaar voor het blote oog. “Op school werd ik vanwege mijn dyslexie beschouwd als mislukkeling. Ik besloot hier niet naar te luisteren en creëerde mijn eigen wereld.” Wigan wil met zijn werk en levensverhaal alle mensen een hart onder de riem steken die niet standaard passen in het onderwijssysteem.
#17 Sta eens stil
‘Sta eens stil’. Dat is zowel de naam van de korte film van Tim Runia als zijn boodschap. Tim stapte vorig jaar uit de snelle wereld van commerciële videocontent en koos ervoor om films te maken die hijzelf echt belangrijk vindt. In deze eerste film vroeg hij mensen op straat om stil te staan bij waar het voor hen in het leven om draait.
#18 Architecten van de toekomst
Volgens de Dalai Lama heeft de planeet geen groter aantal succesvolle mensen nodig, maar heeft zij dringend behoefte aan meer vredestichters, helpers, restaurateurs, verhalenvertellers en allerlei soorten liefde-gevers. Volgens Kees van der Stel is er juist in deze tijd behoefte aan ‘Architecten van de toekomst’. Hoe zijn deze architecten te typeren en hoe dragen ze bij aan de transitie naar de bewustzijnseconomie?
#19 Een masterplan voor een écht happy 2050
Het happy 2050 scenario van Babette Porcelijn is een masterplan voor een veilige en fijne toekomst. Alles wat invloed heeft op ons geluk komt in samenhang voorbij: welzijn, gelijke kansen, economie, natuurlijke hulpbronnen, beleid en een veilige planeet. Het is een praktisch boek dat laat zien hoe je zelf kunt bijdragen aan een happy 2050. “Als mensen zich verenigen en samenwerken, zijn ze in staat om grootschalige, positieve veranderingen teweeg te brengen.”
#20 Betekenisvolle boeken, de serie
De Betekenis Boekenclub, een initiatief van OMO, gaat voorbij aan actualiteiten en hypes, maar belicht boeken met kwaliteit en inhoudelijke kracht. Door aandacht te besteden aan boeken die ertoe doen, ontstaat een mooie bibliotheek van betekenisvolle boeken waar geïnteresseerden eindeloos uit kunnen putten. Iedere maand brengt MaatschapWij vier boeken onder de aandacht die de afgelopen maand zijn toegevoegd aan deze snel groeiende betekenisbibliotheek.
#21 Hoe we de longen van Europa kunnen behouden
Midden in Transsylvanië ligt De Gouden Cirkel, een gebied met de meeste biodiversiteit van Europa. De stichting ALPA verwerft landbouwgrond en ziet dit als gemeenschappelijk bezit van de hele aarde. Het land in de stichting wordt bewerkt door agro-ecologische boeren en wordt ingezet ten gunste van de veerkracht van de biodiversiteit, met een gezonder en rijker leven voor iedereen als resultaat. Help mee dit unieke stuk land te behouden.
#22 De beweger beweegt ons, de ziel groeit
In een tijd van opperste verwarring neemt psycholoog Lenie van Schie ons mee op haar eigen zoektocht naar de Bron, op weg naar de ontdekking van dat wat we in wezen zijn. In deze aflevering vraagt ze zich af: hoe is het om te leven met beweging en verandering, ook als die een richting ingaat die je liever niet wil? Ze biedt niet alleen diepe inzichten en wijze raad, maar geeft ook een oefening waarmee je de ziel kunt waarnemen.
#23 Intuïtief eten brengt je in verbinding met je lichaam en de aarde
Eten doe je elke dag. Met wat je eet, kun je invloed uitoefenen op hoe je je voelt en welke voetafdruk je achterlaat volgens auteur Irene van Gent. Als je leert koken op je gevoel, kan het een bijzondere expeditie worden waarbij je ontdekt wat echt werkt voor jou. “Als je leert luisteren naar de signalen die je lichaam je geeft, ga je eten wat je nodig hebt.”
#24 De PROEF: nieuwe leerschool voor organische ontwikkeling
Een collectief van bevlogen mensen blaast het sterk verwaarloosde terrein van de ooit zo befaamde Tuinbouwschool in het Drentse dorp Frederiksoord nieuw leven in. Als het aan de initiatiefnemers van De PROEF ligt, heeft deze unieke plek straks opnieuw regionale en (inter)nationale impact. “Omdat we hier tussen het erfgoed projecten laten groeien die helpen om een betere toekomst te oogsten”, zeggen Joshua Kelly (29) en Kim van den Belt (27). “We willen een plek creëren die voor iedereen aantrekkelijk en toegankelijk is”.
Headerbeeld: Andrew Bui via Unsplash
Klaar voor een positief en constructief 2025? Schrijf je in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. En volg ons op Facebook, LinkedIn en Instagram, dan mis je niks!
