Hét recept voor een inclusieve arbeidsmarkt: Adriaan van Toolbox heeft het gevonden

Met zijn betekenisvolle onderneming Toolbox zet Adriaan Pals de wereld van de persoonsgebonden budgetten, uitkeringen en re-integratietrajecten op z’n kop: “In plaats van dat we geld verdienen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, leren we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt weer geld verdienen.”

Of je nu speelgoed, racedrones, websites, kleding of meubels maakt: bij Toolbox kunnen makers in de breedste zin van het woord terecht. De betekenisvolle onderneming doet er alles aan om ervoor te zorgen dat de creatievelingen tot hun recht komen. Adriaan: “Iemand heeft geen gereedschap, wij faciliteren gereedschap. Iemand heeft geen ruimte, wij hebben ruimte. Iemand mist opdrachten, dan regelen wij opdrachten.”

Negatieve stempels

Toch is Toolbox niet zomaar een flexwerkplek voor makers. Het is een plek voor de ‘vergeten Willy Wortels’: mensen die – omdat ze om welke reden dan ook niet in de snelheid van de maatschappij mee kunnen komen – aan de kant zijn gezet. Mensen die de stempel ‘beperking’ opgespeld hebben gekregen en sindsdien vastzitten in de mallemolen van persoonsgebonden budgetten, dagbestedingen en uitkeringen. Oftewel: in een wereld waarin de nadruk constant ligt op wat je niet kunt .

Verkeerde focus

Hier zit volgens Adriaan precies het probleem. “Om fraude met de persoonsgebonden budgetten te voorkomen controleert de overheid een of twee keer per jaar of iemand nog wel een beperking heeft. Hierdoor wordt je gedwongen om steeds maar weer over je beperking te praten. Wat kan je niet? Waar loop je tegenaan? Wat vind je lastig? Als je maar vaak genoeg ‘beperking’ zegt, dan gaan mensen vanzelf geloven dat ze het niet kunnen.”

Mogelijkheden

Bij Toolbox heeft Adriaan gezien wat het met mensen doet als je een jaar lang niet over iemands beperking praat: “Zelfs de zwaarste gevallen – mensen die de maatschappij zo’n tachtig- tot honderdduizend euro per jaar kosten – geloven na een jaar niet eens meer dat ze een beperking hebben. Ze gebruiken minder medicijnen, zijn actiever, gaan de maatschappij in en werken aan het verwezenlijken van hun dromen. En dat alles alleen maar doordat je de focus verlegt.”

Euro’s in ruil voor vooruitgang

Deze focus komt niet alleen voort uit de visie van Toolbox. Ook het businessmodel van het betekenisvolle bedrijf draait op vooruitgang. Adriaan: “We kijken niet naar iemands beperking, want daar ligt ons verdienmodel niet. Ons verdienmodel is wat iemand wél kan. Dus vragen we: ‘Waar ben je goed in? Wat vindt je leuk? En wat heb je nodig om daarmee aan de slag te kunnen?’.”

“Onze focus ligt op de vooruitgang van mensen. Want alleen als de makers zelfstandig worden, kunnen we als Toolbox geld verdienen.”

Toolbox krijgt namelijk niet betaald vanuit de PGB-gelden (en daarmee niet om iemand met een beperking te begeleiden), maar wordt door de gemeente achteraf beloond op basis van de positieve impact die het bedrijf behaald. Adriaan legt uit: “We halen mensen uit de uitkering, besparen PGB-gelden en kosten voor dagbestedingen, medicijnen en zorg. Achteraf krijgen we daar van de gemeente een beloning voor.”

Verleg de prikkel

Volgens Adriaan zouden alle organisaties en ondernemingen die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleiden achteraf – op basis van hun positieve resultaten – beloond moeten worden. Op dit moment gaat er namelijk een perverse prikkel van het systeem van de PGB-gelden uit.

Adriaan: “Als je het verdienmodel ergens anders legt – namelijk bij vooruitgang – dan daag je professionals en ondernemers uit om nieuwe manieren te verzinnen om dat geld te verdienen.

Toekomst

De komende jaren wil Adriaan ervoor zorgen dat ook andere organisaties en bedrijven de focus verleggen van beperking naar kans: “We gaan in kaart brengen wat we doen, wat het met onze deelnemers doet, hoeveel gelukkiger ze worden en hoeveel het de maatschappij bespaart. Om zo overheden en gemeenten te overtuigen van het feit dat ze zich voortaan niet langer bezig moeten houden met het vooraf financieren van begeleiding, maar met het achteraf belonen van vooruitgang.”

Benieuwd naar de persoonlijke drijfveren van Adriaan om zich dag in dag uit in te zetten voor Toolbox? Bekijk zijn videoportret.

Video door: Jeppe van Pruissen & Nadine Maarhuis

Interessant? Ook Mireille Geijsen van i-did en Joep Langen van Koeckebackers zetten zich in voor een radicaal inclusieve arbeidsmarkt.

Iedere week een flinke dosis positiviteit en blik-verruimende kennis in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Inspiratie gegarandeerd.