Henry Mentink (69) liep naar Parijs om de Aarde op de werelderfgoedlijst te krijgen
Ga er maar aan staan; met een kruiwagen vol aarde naar Parijs wandelen. Henry Mentink deed het op zijn 69ste. Deze ondernemer laat zich leiden door goede ideeën en negeert negativiteit. Zo was hij eerder al succesvol als oprichter van MyWheels, een autodeelplatform. Journalist Jasper de Weerd gaat met hem in gesprek over ideeën, vertrouwen in jezelf én zijn tocht naar Parijs.
“Ik was op bezoek bij Herman Wijffels – econoom en voormalig voorzitter van de Sociaal Economische Raad (SER) – om mijn idee te delen over grondeigendom”, vertelt Henry Mentink mij in zijn Veerhuis in Varik, een klein dorpje in de West-Betuwe: “Opeens tikte een vogeltje op het raam. ‘Dat gebeurt wel vaker’, reageerde Herman: ‘Wanneer er iets moois wordt verteld, dan komt er een vogeltje op het raam tikken.’”
In 2022 wandelde Henry in vijfenveertig dagen van Varik naar Parijs, met een kruiwagen vol aarde voor zich uit duwend. Bestemming: het hoofdkantoor van UNESCO. Doel: de hele Aarde op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Want: we hoeven geen grond te bezitten, we mogen hoeders zijn van de Aarde, realiseerde Henry zich.
Hier lopen we. Voor de Aarde. Ze weet ervan.
We spreken veel, we zingen, we raken bladeren aan,
Trekken de hand langs een halm, ruiken aan bloesem,
Luisteren naar de vogels, het water, de wind in de lindes.
Jan Kleefstra, uit het boek ‘Een krui-tocht, over Aarde’
Het idee voor zijn wandeling naar Parijs begon met de ingeving om duizend mensen te vinden die ieder 1 miljoen euro aan de Aarde zouden doneren. Nieuwsgierig of andere mensen ook vertrouwen zouden hebben in dit idee, bespreekt hij het met Herman Wijffels.
Het vogeltje gaf bevestiging, maar toch is er meer nodig. “Gaat mij dit lukken?”, vraagt Henry zich af. “Als het goede op je pad komt, gaat je dit lukken”, zegt Herman wijs. Henry besluit daarom het idee los te laten en goed op te letten wat er op zijn pad komt. “Tijdens een lezing op Ruigoord zei iemand tegen mij: ‘Moet je je eens voorstellen dat Ruigoord op de Werelderfgoedlijst komt.’ En toen dacht ik: Ruigoord? De hele Aarde moet erop!”
Wat is de gedachte achter mensen vinden die 1 miljoen euro schenken aan de Aarde of de hele Aarde op de Werelderfgoedlijst zetten?
“De grondgedachte is: wereldwijd de grond uit de handel. We moeten niet meer handelen in grond, want dan krijgt geld de regie over wat we doen met de Aarde. Om dat concreet te maken heb ik de grond onder het Veerhuis ook weggegeven. Puur om te laten zien hoe dat werkt en hoe je hoederschap vorm geeft. Maar wanneer er een lening van de bank op de grond zit, kun je die grond niet zomaar schenken. Dus we hebben een crowdFUN, een ‘leuke’ crowdfunding, georganiseerd en met dat geld konden we de grond alsnog weggeven aan een stichting. Het is dus gelukt, maar hoe gaan we dit wereldkundig maken? Toen kwam de ingeving; ik moet maar naar Parijs. Met de kruiwagen!”
En hoe werkt dat dan, de Aarde weggeven en ruimte maken voor hoederschap?
“We hebben de grond aan een stichting geschonken, namelijk de stichting Grond van Bestaan. Die stichting maakt Community Land Trust (CLT) mogelijk. Dat betekent dat de grond dan in een kluis wordt gestopt en minimaal zeven generaties niet verhandeld mag worden. Oftewel; niet verkocht kan worden. En samen met de gebruiker – in het geval van het Veerhuis ben ik dat – ontwikkel je samen met deze stichting een plan voor het hoederschap van die grond. En dat plan maak je altijd met een blik op toekomstige generaties, de natuur en ecologie. Gestoeld vanuit het idee dat – net zoals water en lucht – de Aarde van iedereen is en dus geen privaat bezit.”
Het klinkt uit jouw mond heel makkelijk, werken aan deze grootste ideeën. Maar dat lijkt mij niet eenvoudig. Hoe doe je dat?
“Ik stel een doel, maar het is heel belangrijk dat dat doel helemaal van binnen zit. Je moet voelen: dit zou echt mooi zijn. Net zoals de complete Aarde op de Werelderfgoedlijst mij een prachtig idee lijkt. Maar dan moet ik de tijd, het pad en het resultaat helemaal loslaten. Wanneer ik dat zeg, reageren mensen wel eens: doe je dan niets? Ik doe pas iets als ik zin heb om iets te doen. Want dan komt het element ‘plezier’ om de hoek kijken. Plezier is voor mij een barometer. Wanneer het plezier bij jezelf aangaat en je omgeving wordt enthousiast, dan gaat er wat gebeuren.”
Net zoals je Krui-tocht naar Parijs?
“Bij de Krui-tocht was het idee dat we elke dag ergens wilden aankomen waar mensen goed voor de Aarde zorgen. Zo was de eerste stop bij een voedselbos en daar organiseerden we leuke praatjes en nodigden we journalisten uit. Zo deden we dat bij iedere stop. En werd die Krui-tocht een soort theaterstuk in vijfenveertig aktes. Je kleedt iedere dag aan met kleine rituelen en ceremonies zodat er een positief verhaal ontstaat, waar mensen blij van worden. En dan haakt blijheid aan en dan denkt het universum: ‘hé, dat is leuk. Dan gaan we nog wat aanreiken’.”
Het is in verschillende video’s heel goed terug te zien, die blijheid. Hele groepen mensen lopen met hem mee. Iedere dag een ritueel, met steeds weer verschillende media die verslag doen. In België wordt Henry trending topic. Op de 33e wandeldag spreekt hij een groep schoolkinderen toe over zijn ideeën en geeft ze ‘geld’. Bijzonder geld, want aan dit ‘nep’ geld zitten bloemenzaadjes, die ze kunnen begraven en waar bloemen uit gaan groeien. En bij een bezoek aan de middelbare landbouwschool in Frankrijk wordt hij met applaus opgewacht. De landbouwschool kreeg door het bezoek zelfs de opdracht om 3.000 extra bomen te planten.
En toch, is het niet zwaar iedere dag wandelen, met de kruiwagen vol aarde?
“Het valt eigenlijk wel mee hoe zwaar het is. Er liepen allemaal mensen met mij mee, dus ik voelde ook echt niet dat ik het alleen deed. Met al die energie om mij heen, was het allemaal heel goed te doen.”
Toch is er niet alleen maar blijheid in je leven.
“Nee. Mijn vrouw is in 2004 op 51-jarige leeftijd overleden. Dat is nog jong. Een aantal jaren na haar overlijden kon ik daarop terugkijken met de gedachte dat het mij heel veel hemels geluk bracht en uiteraard ook Aards verdriet. Op het Aardse is het heel erg verdrietig dat je je vrouw verliest en onze kinderen hun moeder, maar innerlijk heeft het mij heel veel gebracht. Want hoe kunnen wij oordelen over de dood? Dat kunnen wij niet begrijpen. Wanneer je als basishouding hebt, te leren van zo’n situatie, dan kun je jezelf ook de vraag stellen ‘wie ben ik eigenlijk en wat heb ik te doen in dit leven?’. En voor mij werd daardoor de zin ’tot de dood ons scheidt’, maar een beperkt scenario. Er is nog zoveel meer.”
En in het ondernemerschap was er ook niet altijd alle geluk.
“Op een bepaald moment in mijn leven was het geld op. Toen ben ik zelfs gaan solliciteren voor een vaste baan, maar dat lukte toen ook niet. Waarschijnlijk omdat ik toch op een ander pad zat. Er kwam vervolgens altijd een ingeving of een idee waardoor ik weer verder kon.”
Wat doe je eigenlijk met al je ideeën?
“Er komen hier wel eens mensen ideeën delen. En dan beginnen ze met ‘ik heb al een octrooi’. Dan haak ik direct af. Dan zit je helemaal in de angst dat er straks iemand met je idee vandoor gaat of dat je er geen geld meer aan kan verdienen. Dus wat ik met ideeën doe is ze altijd per direct weggeven. Want dan merk je meteen of een idee aanslaat en dan gaan we daar samen een dans omheen doen. Hetzelfde als hoe die Krui-tocht begon: je wordt niet tegengehouden door mensen die zeggen: ‘Dat is leuk! Kan ik meehelpen of misschien zelfs meelopen?’”
Je ziet ook heel veel mensen die vastzitten in een baan en die juist geen vertrouwen hebben in hun ideeën. Hoe geven we die mensen wel dat vertrouwen?
“De eerste kleine stap is heel eenvoudig. Zeg tegen jezelf: waar ik zit, deze baan of deze plek; dat accepteer ik voor honderd procent. Werk vervolgens innerlijk aan het pad dat je wil bewandelen. Ga één dag of desnoods één uur in de week aan iets werken dat je mooi vindt. En wanneer dat mooie plezier en innerlijke blijheid oproept, dan wordt dit vanzelf meer. Dan kom je waarschijnlijk vanzelf op een punt waarop je zegt: dit gaat zo goed, ik stap uit die baan.”
Klein beginnen dus.
“Ja, en vooral niet boos worden op jezelf. Niet tegen jezelf zeggen dat je een ellendige baan hebt, want innerlijke boosheid houdt je weg van je innerlijke ontwikkeling.”
En jij vertrekt in 2024 weer voor een krui-tocht naar Parijs?
“Dat komt omdat UNESCO heeft gezegd: de Aarde op de Werelderfgoedlijst kan niet, maar is wel een goed idee. Nu zijn we samen met het team van het Veerhuis heel veel goede ideeën aan het verzamelen, totdat de hele Aarde een goed idee is. We vertrekken op de Dag van de Aarde 22 april en komen aan op de Wereldmilieudag 5 juni.”
De rivier in de rug. Daar begint het mee.
De overgave aan de wetenschap dat ze evenzo stroomt
zodra je terugkomt.
Jan Kleefstra, uit het boek ‘Een krui-tocht, over Aarde’