Waar woorden tekort schieten, biedt muziek hoop daar waar het 't hardst nodig is

Hoop is een eerste levensbehoefte, vooral als je het moeilijk hebt. Maar hoe geef je mensen hoop? Dat is ontzettend ingewikkeld. Je kunt het niet in een vrachtwagen meenemen of als pakketje versturen. Gelukkig is er muziek, aldus muzikant en oprichter van Sounds of Change Lucas Dols.

Al bassist voor onder andere ‘Room Eleven’ ervaarde Lucas Dols dagelijks de kracht van muziek. “Wanneer ik op het podium stond zag ik mensen meezingen, huilen of lachen. Fantastisch vond ik dat.” Toch had hij het gevoel als muzikant onvoldoende van betekenis te kunnen zijn. Om erachter te komen wat hij echt wil schrijft hij zich in voor het programma van Knowmads: een alternatieve business school die niet draait om cijfers, maar passie. “Daar heb ik geleerd om terug te gaan naar de kern.”

Ineens komen een oude droom om voor Artsen zonder Grenzen te werken (en zo al reizende een verschil te maken) en zijn nieuwe passie voor muziek samen. In 2016 richt Lucas Sounds of Change op: een organisatie die hulpverleners, docenten en vrijwilligers in en rondom conflictgebieden opleidt om muzieklessen te geven aan kinderen in vluchtelingenkampen.

“Als je heftige dingen hebt meegemaakt, komen woorden soms te dichtbij. Het kan dan heel goed werken om je eerst door middel van muziek te uiten”

Bouwen aan de toekomst

“De meeste kinderen die uit een oorlogssituatie komen helen vanzelf. Tenminste, als ze zich in een sterke en empathische omgeving bevinden waar ze hun verhaal kwijt kunnen en ze zichzelf kunnen zijn”, vertelt Lucas. “Met muziek kun je die omgeving creëren.”

Tijdens de muzieklessen staat het zien van nieuwe mogelijkheden centraal. Lege flesjes en buizen worden omgetoverd tot muziekinstrumenten en kale ruimtes worden podia. “Het is grappig om te zien dat kinderen een waterflesje in eerste instantie alleen zien als flesje. Terwijl als je er grind in doet, is het ineens een shaker.”

Door deze oefeningen worden de kinderen niet alleen creatiever, maar ervaren ze tevens dat er altijd mogelijkheden zijn om iets te creëren. Om aan een toekomst te bouwen. Ook als je in een vluchtelingenkamp opgroeit.

Emotionele uitlaatklep

“Als je heftige dingen hebt meegemaakt, komen woorden soms te dichtbij. Het kan dan heel goed werken om je eerst door middel van muziek te uiten, bijvoorbeeld door een ritme te spelen of een melodie te zingen”, vertelt Lucas. Hierdoor bloeien kinderen zichtbaar op. Een wel heel bijzonder voorbeeld is een Syrisch meisje dat in een vluchtelingenkamp in Jordanië al maanden niet meer sprak. “De eerste dag maakte ze geen oogcontact. Langzaam kwam ze los en begon ze te bewegen. Na vijf dagen muziek maken stond ze vooraan te zingen. Als ik daaraan terugdenk raakt het me nog steeds.”

Zingend een taal leren

De muzieklessen zijn een welkome aanvulling op het beperkte schoolaanbod in de vluchtelingenkampen rondom Syrië, weet Lucas. “Op Lesbos krijgen gevluchte kinderen Grieks, Engels en wiskunde. Terwijl communiceren, samenwerken en ontdekken welke passies je hebt juist voor deze kinderen zo belangrijk zijn. Dat helpt ze om mogelijkheden te zien voor een positievere toekomst.”

Als Lucas mag dromen, gaan alle kinderen meer aan de slag met creativiteit, ook in Nederland. “Waarom kunnen we geen liedje gebruiken om een taal te leren? Of al tekenend iets over een land te weten komen? We moeten creativiteit en kunst niet langer zien als iets los, maar als iets dat je aan alle vakken kunt toevoegen. Dat komt het leren van de stof alleen maar ten goede.”

Benieuwd waarom Lucas Dols zich 24/7 inzet voor Sounds of Change? Bekijk zijn videoportret:

Video door: Jeppe van Pruissen & Nadine Maarhuis. Beelden muzieklessen door: Sounds of Change

Op zoek naar meer verhalen over mensen die zich inzetten voor een wereld vol hoop en compassie? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang gratis ons laatste e-magazine.

Oorspronkelijk gepubliceerd op 30 oktober 2017. Laatste update: 19 november 2021