De vraag die bijna geen enkele school stelt (en wel zou moeten stellen)

Het huidige onderwijssysteem lijkt wel een commercieel bedrijf: niet de leerlingen en studenten, maar cijfers en slagingspercentages staan centraal. Met deze hyper-focus op efficiëntie slaan we volgens oprichter van Knowmads Pieter Spinder de plank volledig mis.

Tegenwoordig leren we studenten hoe ze een tentamen moeten halen, niet hoe ze een bijdrage kunnen leveren aan een betere wereld. Hierdoor leren nog maar weinig jongeren uit echte interesse of nieuwsgierigheid. Om dit te veranderen richt Pieter in 2009 Knowmads op: een alternatieve business school die jonge mensen opleidt tot wereldverbeteraars.

Tijdens een opleiding van zes maanden gaan de deelnemers in zogenaamde ‘tribes’, stammen van tien à vijftien personen, aan de slag met thema’s als persoonlijk leiderschap, duurzaamheid en sociale innovatie. Tegelijkertijd creëren ze zelf waarde-gedreven projecten en startups.

“We vergeten om jonge mensen te vragen: wat wil jij nou eigenlijk?”

Eigenaarschap

Het vinden én kiezen van je eigen weg staat bij Knowmads centraal. Studenten stellen gaandeweg hun eigen opleiding samen en kiezen wekelijks waar ze behoefte aan hebben. Een schril contrast met het ‘normale’ onderwijs, waar studenten vaak verplicht naar college moeten. “De helft van de mensen zit daar omdat ze er moeten zijn. Geïnteresseerd in het onderwerp zijn ze niet. En dus raken ze gedemotiveerd. We vergeten om hen te vragen: wat wil jij nou eigenlijk?”, aldus Pieter.

Ontleren

Daarbij komt dat kinderen en studenten in het reguliere onderwijs allerlei overbodige dingen leren die hun innerlijke vuur en passie steeds verder doet afnemen, volgens Pieter. “Kinderen hebben een onvoorwaardelijke drive, een vuur voor dingen. Die handelen niet vanuit angst, maar vrijheid. Ontdekken, gaan, kijken wat er mogelijk is.”

“Allerlei verwachtingen zorgen ervoor dat je ontleert om volle bak voor je passie te gaan”

Terwijl je opgroeit verdwijnt dit gevoel. “We leren kinderen allerlei dingen die overbodig zijn. Dit doen jongens wel, dat doen meisjes niet. Als je bij die groep of cultuur hoort dan gedraag je je zo, en als je deze schoenen hebt dan hoor je erbij, enzovoort. Al deze verwachtingen zorgen ervoor dat je ontleert om volle bak voor je passie te gaan.”

Eigen verantwoordelijkheid

Door mensen eigenaarschap te geven over hun leerproces wordt dit vuur volgens Pieter weer langzaam aangewakkerd. “Bij Knowmads mogen de studenten zelf bepalen of ze deze week marketing- of duurzaamheidslessen willen. Maar als ze een hele dag punniken met hindernissen willen doen, ook prima.”

De kern is volgens Pieter dat je jonge mensen serieus neemt. Dat je ze het vertrouwen geeft dat wat zij kiezen, doen en voelen goed genoeg is en dat je ze de vrijheid geeft om hun dromen na te jagen. Alleen dan kan de nieuwe generatie, in balans met zichzelf, bouwen aan een betere wereld.

“Waar we als maatschappij behoefte aan hebben is mensen die, op basis van een goede connectie met zichzelf en de wereld om hen heen, aan de slag gaan om de wereld een beetje mooier te maken. Daar gaat het om. Want als je die connectie eenmaal hebt, dan ga je geen Kalasjnikovs verkopen. Dat voelt namelijk niet goed.”

Meer weten over hoe Knowmads werkt aan onderwijsvernieuwing? Bekijk Pieter’s videoportret:

Video door: Jeppe van Pruissen & Nadine Maarhuis

Op zoek naar meer verhalen over onderwijspioniers? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, dan mis je niks.

Oorspronkelijk gepubliceerd op 27 september 2017. Laatste update: 29 oktober 2021