Lichtkracht, de onzichtbare voedingswaarde

Groenten, granen en fruit bieden meer dan de bouwstoffen voor ons lichaam, ze bieden ook onzichtbare, energetische voedingswaarden. Het zijn levenskrachten, waarmee ze ons ook op energetisch, mentaal en zielsniveau voeden. Deze voedingswaarden kunnen we inzetten wanneer we kampen met stress, burn-out, het zoeken naar innerlijke rust en wilskracht. Vandaag de introductie op de lichtkracht van voeding.

Herken je het effect dat zonlicht heeft in het voorjaar? Je doet even je ogen dicht om te genieten van het licht en de warmte. Waarom is zonlicht zo krachtig en waar komt dat verheffende effect op ons hele wezen vandaan?

Dat zit ‘m in iets wat lichtether wordt genoemd. Dat fysieke zon- en daglicht heeft een zeer fijne straalkracht dat uitdijt. Het is een expansief licht dat zich als het ware opent, waardoor het verhelderend en oplichtend werkt. De lichtstraal houdt niet op wanneer het contact met de oppervlakte maakt, maar dringt er doorheen. Zonlicht werkt pulserend, als een spiraal versterkt de warmte zichzelf en daarmee verwarmt het je als het ware van binnenuit. Daarom voelt warmte afkomstig van een radiator veel oppervlakkiger dan wanneer je in de zon hebt gezeten. De kracht van lichtether zie je duidelijk bij planten; uit het zaadje in de grond ontkiemt een plantje dat omhoog groeit, recht tegen de zwaartekracht in.

“De kracht van lichtether zie je duidelijk bij planten”

Groenten, fruit en granen groeien in de zon en daarmee voeden wij onszelf met deze lichtkracht. Dit is een onzichtbare kwaliteit van voeding dat verheffend werkt op ons hele wezen, net als bij de plant. Het is een subtiele kracht die sterker wordt naarmate we meer planten (dus granen, groenten en fruit) in ons eetpatroon opnemen.

Granen, verdicht licht
Vooral granen dragen lichtkwaliteit, ze hebben maanden in het veld gestaan waar het zonlicht via de aar in de graankorrels is opgeslagen. Wanneer wij granen eten, nemen we ‘verdicht licht’ op.

Om dit overdrachtelijke proces te snappen, pakken we de verbeelding van de korenaar, een ‘bloem’ met zaden op een enorm lange en dunne steel, denk aan tarwe. Maanden staat het onbeschermd in de zon. Via de kafnaalden dringt het zonlicht extra door in de graankorrels die alle warmte in zich opslaan. Die kafnaalden bevatten namelijk kiezelzuur wat sterk lichtdoorlatend is (kiezelsteen erodeert tot zand, de belangrijkste grondstof voor glas).

Wanneer wij granen als tarwe, gerst, gierst en rogge eten, nemen we deze warmte en lichtether via de spijsvertering in ons op. Die lichtkracht werkt door tot in ons bewustzijn, in opmerkzaamheid en helderheid van denken. Heinz Grill, auteur van boeken over voeding en spiritualiteit, vertaalt lichtether als een verheffend effect op het gehele bewustzijn, het zorgt voor lichtheid, diepere gevoelens en gewaarwordingen.

“Granen bieden een goede voedingsbodem voor persoonlijke ontwikkeling”

Om het even in perspectief te plaatsen, je wordt niet ineens mindful of verlicht door het eten van quinoa of gerst, dat zou toch wat zijn, maar wanneer je met persoonlijke ontwikkeling en ontwikkeling van bewustzijn bezig bent, bieden granen een goede ‘voedingsbodem’.

Held
Overigens zijn het niet alleen de granen die de lichtether en de werking op ons bewustzijn zo positief beïnvloeden, ook de wortelgewassen bieden deze kwaliteiten met de oranje peen als ‘held’ binnen de wortelfamilie (denk ook aan pastinaak, wortelpeterselie, rammenas, zoete aardappel/bataat en biet). Ondanks zijn groei onder de grond waar het donker is, bevat de wortel een enorme berg aan lichtether.

“De wortel bevat een enorme berg aan lichtether”

Je ziet het al aan de kleur, het oranje wat zo duidelijk gerelateerd is aan het natuurlijke zonlicht (snijd eens een dun plakje wortel en houdt het tegen het licht).

Maar hoe werkt dat nou in die donkere aarde? Dat zit onder andere in het groene loof dat boven de grond uitsteekt. Een luchtig en fijnmazig bosje, maar scherp ingesneden wat de werking van het zonlicht doorlaat naar zijn wortel onder het oppervlak. Wortel bevat veel bètacaroteen wat die oranje kleur geeft (en goed is voor je ogen). Maar net zo interessant is de aanwezigheid van magnesium in wortel, dat opname van licht mogelijk maakt. Daarmee werkt de wortel ondersteunend aan helderheid in het denken, aan frisheid en inzicht. Net als bij granen bieden de wortelgewassen de voedingsstoffen voor de geest en het bewustzijn.

De gewassen van het land die de zon hebben gezien, bevatten dus veel meer voedingsstoffen dan alleen de fysieke, ze bevatten levenskrachten van hogere kwaliteit waar wij veel voordeel van hebben. Zeker in deze tijd van overvolle hoofden, ADHD, angst, onzekerheid en overprikkeling. Een dagelijks portie granen is een dagelijks portie veerkracht, dus voeding voor ‘de mind’.

“Een dagelijkse portie granen is een dagelijks portie veerkacht”

Granen zijn waardevolle koolhydraten
Ondanks dat granen al eeuwen op ons menu staan, weert een groeiende groep mensen ze uit hun eetpatroon. Want granen zijn koolhydraten en die ‘maken dik, moe of leveren allergieën op’. Er is alleen een groot verschil tussen witte granen als witte rijst en pasta, waar alle vliesjes, vezels en voedingsstoffen uit zijn gehaald en volle (bruine) graankorrels. De vorm en bereiding bepalen hoe we ze verteren en welk effect het op ons heeft. Ook de landbouwmethode werkt mee, biologische of biodynamische granen bieden een hogere kwaliteit.

Mooie theorie, nu de praktijk.. want alles leuk en aardig, het moet wel passen in het dagelijks leven. Voor wie het leuk vindt ermee aan de slag te gaan vind je onderaan dit artikel praktische tips over de juiste bereiding van granen en een tweetal recepten.

Tekst: Suzanne Rotteveel
Dit is een samenvatting van het artikel Lichtkracht dat eerder verscheen op Oogstgoed.nl.

Suzanne is initiatiefnemer van Oogstgoed dat voeding inzet voor lichaam en geest. Een gezond lichaam, een goede spijsvertering zonder klachten en mentale balans, dat is waar het aanbod van Oogstgoed op afgestemd is. Uitgangspunt voor alles wat ze met Oogstgoed ontwikkelt, is dat ieder individu de juiste voedingskeuzes voor zichzelf kan maken.

Ben je geïnspireerd en wil je meer weten over de kracht van granen? Check dan het in augustus 2025 verschenen boek van Petra Essink ‘Graankracht’. 

————————————————————————————————————————————————————————————————————————————–Soorten granen en pseudogranen
Met gluten: tarwe, spelt, rogge, gerst, kamut, emmer, éénkoren.
Glutenvrij: rijst, mais, gierst, fonio, teff, boekweit, quinoa, amaranth.

Bereiding van volle granen zonder uren in de keuken (uit: verdiepende jaaropleiding van De Zonnekeuken)
Week de graankorrels een nacht in een pan met water.

Kook het de volgende ochtend in afgepast water (check de verpakking voor de exacte hoeveelheid water en kooktijd, dit is per graan verschillend). Geen zorg over fytinezuur, dat is door het weken afgebroken. Ondertussen douche je en ontbijt je etc.

Na het koken laat je vervolgens het graan voor de rest van de dag in de pan staan om het te laten nawellen. Voor wie zo lang mogelijk de wekker snoozt, je kunt granen kort koken en ze verder laten garen in een hooikist.

Als je ’s avonds thuiskomt hoef je alleen nog maar verse groenten en eiwitten (vlees(vervanger), vis, kaas, peulvruchten…) toe te voegen. De avondmaaltijd kan met een half uur op tafel staan.

Tips voor optimale vertering:

• Kook granen in afgepast water zodat je het niet hoeft af te gieten. Zo verdwijnen de voedingsstoffen niet in de gootsteen, waaronder het zeer positieve graanslijm (onzichtbaar en neutraal van smaak). Granen laten namelijk een soort slijm los tijdens het koken en dat kalmeert geprikkelde darmen en bevordert de spijsvertering.
• Laat granen op een lage temperatuur zachtjes koken met de deksel op de pan.
• Voeg zout pas toe aan het eind van de kooktijd. Als je al direct zout/bouillon toevoegt kan de korrel niet helemaal ontsluiten.

Voor wie een hele gevoelige spijsvertering heeft:

Je kunt granen op lage temperatuur roosteren in de oven voordat je ze kookt. Dat heet eesten. Het eesten vervangt de weektijd en verkort de kooktijd met 25-50% ten opzichte van niet geëest graan. Ook het nawellen kan met een derde korter bij geëest graan. Door het eesten slinkt het gewicht van de granen met ongeveer 10%.

Eesten kan met alle granen maar het loont vooral de moeite bij graan dat een langere bereidingstijd heeft: tarwe, haver, gerst en rogge. Haver en gerst krijgen door het eesten een vollere, betere smaak.

Was de granen, spreid ze uit op een bakplaat en rooster ze in de oven op de lage temperatuur van 75 graden tot ze helemaal droog zijn. Ge-eestte granen worden ook wel thermo-granen genoemd.

Nu de smaak nog

Daarom deel ik deze recepten die niet te ingewikkeld zijn en waarmee jij misschien de smaak te pakken krijgt ;-).

Recepten

Lentestoofpotje bulghur

Bulghur kun je vervangen voor gierst, dat ook glutenvrij is (bulghur is dat niet).

Voor 2 personen

150 gr bulghur
2,5 dl water
1 laurierblad
snuf zout of 1el bouillonpoeder

500 g koolrabi (of venkel en/of bleekselderij)
2el olie
1 ui fijngesneden/gesnipperd
2 theelepels zout
1,5 theelepel tijm (vers of gedroogd)
100-150 gr geraspte oude kaas (of edelgistvlokken = vegan) of 50-75 gr geroosterde cashewnoten

Bereiding

Week de bulghur 20 minuten in het water met het laurierblad. Normaal hoef je bulghur niet te weken maar in dit geval zijn dan de groenten tegelijk gaar met de bulghur.

Snijd intussen de groenten in dobbelsteentjes of rasp ze grof

Verwarm de olie in een pan met een dikke bodem op halfhoog vuur en smoor de ui glazig. Voeg de gesneden groenten toe en smoor ze mee tot ze met olie zijn overtrokken en lekker beginnen te ruiken. Voeg het water met de geweekte bulghur of gierst toe, inclusief het laurierblad en breng alles aan de kook. Verlaag vervolgens de temperatuur en kook alles in 15-20 minuten gaar. Voeg in de laatste paar minuten het zout/bouillon toe.

Controleer af en toe of de boel niet droogkookt, soms nemen granen meer vocht op dan de aangegeven hoeveelheid. Tip: houd in een fluitketel of waterkoker water warm, zodat je kunt bijgieten zonder dat alles in de pan teveel afkoelt.

Schep het gerecht in een (verwarmde) ovenschaal en schep de kruiden erdoor. Serveer de kaas en/of noten er apart bij. Als je de ovenschaal nog even in de oven zet en de kaas erover strooit, komt er een lekker korstje op en trekken de kruiden nog verder in voor een vollere smaak.

Een frisse salade ernaast en je maaltijd is af!

Haverschotel met prei, paprika en bleekselderij

Ook dit is een schotel waar alles bij elkaar wordt gestopt als een eenpansgerecht, maar voel je vrij om de groenten los van het graan te bereiden. In plaats van hele haverkorrels kun je ook havervlokken gebruiken, pak dan de grove vlokken. Havermout is te fijn en niet geschikt.

Voor 2 personen

200 gr ongekookte haverkorrels (of 250 gr havervlokken)
1 el olie
½ ui (of 40gram)
1 preistengel
1 venkelknol
1 rode paprika
150 gr bleekselderij stengels
2 el water

½ el oregano
1 mespunt peper
1 dl room of bouillon met 12 el olie
1 vuurvaste schaal, ingevet

Bereiding

Verwarm de oven op 180 graden. Hak de ui fijn en snijd de prei in ringen van 1cm. Schaaf de venkel in 2 mm dunne schijfjes en snijd de paprika in blokje/stukjes van 1 cm groot. De bleekselderij kun je snijden in hele dunne lucifertjes over de lengte over in de bekende schijfjes (halve maan).

Verwarm in een pan met dikke bodem de olie op middelhoog vuur (temperatuur) en smoor daarin de ui glazig. Voeg vervolgens de overige groenten toe en laat meesmoren totdat deze groenten ook gaan geuren. Blus met de twee eetlepels water en laat de groenten in 3-5 minuten halfgaar stoven. Doe de deksel op de pan maar controleer regelmatig of er nog voldoende water/bouillon is om in de koken en laat de boel niet aanbranden. Roer de oregano, de haver en de peper door de groente en schep ook de room (of de bouillon) met de olie erdoor.

Proef of er voldoende zout & peper in zit en of het goed gekruid is. Giet vervolgens de groente en granen in de ovenschaal en maak het oppervlak mooi glad. Bak alles voor 30-40 minuten in de oven op 180 graden (op de onderste richel).

Ook bij deze schotel misstaat een frisse salade niet!

Recepten: Gezond en lekker eten – Vreni de Jong