De 21-jarige held Teun Toebes bezorgt mensen met dementie geluksmomenten
Contact hebben met mensen met dementie: volgens Teun Toebes is het ’t mooiste dat er is. Om ervoor te zorgen dat iedereen mee mag doen in de maatschappij, creëert hij gratis geluksmomenten voor mensen met dementie die in een verpleeghuis wonen.
Op 17-jarige leeftijd komt Teun Toebes tijdens een stage voor zijn opleiding HBO Verpleegkunde voor het eerst in contact met mensen met dementie. “Toen ik door de deuren van de gesloten afdeling liep, dacht ik: ik hoop dat ik hier nóóit terechtkom. Het verliezen van de regie lijkt me vreselijk. Tegelijkertijd kwam ik erachter hoeveel je met oprecht menselijk contact voor deze ouderen kunt betekenen en dat wij, als samenleving, een groot aandeel hebben in de regie die mensen ervaren. Dat ben ik anderen toen gaan vertellen.”
Geluksmomenten
Inmiddels is Teun 21 jaar en doet hij voor zijn stichting sTeun en toeverlaat gemiddeld 40 uur vrijwilligerswerk per week om mensen met dementie geluk te laten beleven. Zo kunnen 34 mensen met dementie dagelijks genieten van een silent disco en neemt hij ouderen mee terug naar hun vroegere vak. “Laatst ben ik met de 92-jarige Jaap – die zijn hele leven brandweerman is geweest – een dagje teruggegaan naar de kazerne. Door iemand die oude rol terug te geven, verdwijnt de dementie naar de achtergrond en komt de mens naar boven. Ineens was Jaap niet langer een kwetsbare oudere, maar een trotse vader en brandweerman.”
Positieve beeldvorming
Om anderen te inspireren om ook contact te maken met mensen met dementie, legt Teun de vreugde vast met zijn camera. “Met mijn video’s wil ik laten zien dat mensen met een vorm van dementie nog ontzettend veel plezier kunnen hebben en fijne momenten kunnen beleven, ook als je in een verpleeghuis woont.”
Enorme uitdaging
En dat is maar goed ook. Ieder uur komen er in Nederland namelijk vijf mensen met dementie bij. Gemiddeld treft deze aandoening 1 op de 3 vrouwen en 1 op de 7 mannen. Doordat we steeds ouder worden, is voorspeld dat het aantal Nederlanders met dementie de komende 25 jaar zal verdubbelen. Toch is Teun hoopvol. “Als we als maatschappij op een goede manier leren omgaan met mensen met dementie en ze in de samenleving blijven betrekken, dan ben ik ervan overtuigd dat we een heel eind zullen komen.”
Wat jij kunt doen
Deze verbinding kunnen we volgens Teun alleen creëren als we allemaal een steentje bijdragen – ook jij. Bij deze een paar tips:
1) Spreek niet over dementen of dementerende ouderen, maar over mensen met dementie:
“Op het moment dat je de dementie vooropstelt, impliceer je indirect dat mensen hun ziekte zijn”, legt Teun uit. “Maar ze zijn zo veel meer dan alleen een diagnose. Het zijn – net als ieder ander – mensen met passie, dromen en een uniek karakter. Zodra je je dat beseft, is het een stuk gemakkelijker om contact te maken.”
2) Probeer mee te gaan in de belevingswereld van degene met dementie:
“Om mensen met dementie een fijn moment te bezorgen, moet je proberen om hun beleving te ondersteunen”, zegt Teun. “Zo heb ik bijvoorbeeld geleerd dat je beter niet kunt vragen: ‘Weet u dat nog?’. Ook probeer ik mensen nooit tegen te spreken. Dus als een 91-jarige vrouw aangeeft dat ze naar haar ouders wil, dan zeg ik niet dat ze niet meer in leven zijn, maar dan zeg ik: ‘Dat snap ik. Hoe ziet jouw moeder eruit?’ Door haar niet af te kappen blijft haar eigenwaarde intact.”
3) Praat altijd over de tijd die mensen zich nog wél herinneren:
“Vragen naar een periode die mensen zich niet herinneren, levert een gevoel van onmacht op. Dat is voor niemand fijn”, zegt Teun. “Focus je dus liever op het heden of op momenten die mensen nog goed bijstaan.”
4) Betrek vrienden en familie:
“Bij het organiseren van zowel grote als kleine activiteiten voor mensen met dementie, is het belangrijk om vrienden en familie te betrekken”, vertelt Teun. “Dat maakt de verantwoording niet alleen gemakkelijker, maar het is voor hen vooral ook heel leuk om hun geliefde op een fijn moment te zien!”
5) Blijf positief:
“We moeten ervoor waken dat we niet vast komen te zitten in het zorgsysteem. Als zorgverlener weet ik maar al te goed hoe lastig het is om tijd vrij te maken voor persoonlijk contact”, vertelt Teun. “Toch is het de taak van ons allemaal om mensen op een positieve manier te blijven prikkelen. Als iedereen het systeem een duwtje in de juiste richting geeft, verandert het. Maar dat moet wel samen.”
Toekomst
De komende jaren hoopt Teun de zorg niet alleen voor mensen met dementie, maar voor iedereen een stuk humaner te maken. “Het belang van menselijk contact en persoonlijke vrijheid zie je overal terugkomen: in verpleeghuizen, maar bijvoorbeeld ook in de psychiatrie en de thuiszorg. Door na mijn opleiding HBO-Verpleegkunde Humanistiek te gaan studeren hoop ik dat ik me op een breder vlak kan inzetten voor een samenleving waarin we er voor elkaar zijn. Want daar gaat het uiteindelijk om: dat iedereen elkaar een sTeun en toeverlaat wenst.”
Wil je Teun Toebes steunen? Word dan vriend van zijn stichting sTeun en toeverlaat!
Iedere week een flinke dosis positiviteit en blikverruimende kennis in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang gratis ons nieuwste e-magazine. Inspiratie gegarandeerd.
Video door: Jeppe van Pruissen, Teun Toebes, Bart-Jan Prins & Nadine Maarhuis
Headerbeeld door: Teun Toebes
