Met haar betekenisvolle ondernemingen creëert Sandra unieke kansen voor unieke talenten

“Als ik aan je vraag: doe je ogen dicht en denk aan iemand die officieel tachtig tot honderd procent arbeidsongeschikt is verklaard? Wat voor een beeld krijg je dan?” De meesten zien dan iemand voor zich die op bed ligt en volledig verzorgd moet worden. Niet zo gek als deze mensen nauwelijks zichtbaar zijn op de arbeidsmarkt. Maar dat het anders kan zag Sandra Ballij tien jaar geleden in Parijs waar juist deze mensen in een restaurant werkten. Samen met haar vriend besloot ze het roer om te gooien. Ctaste was geboren.

Tot die tijd werkte ze als bankier. Een baan waarin ze al een tijdje de impact miste. “Van één euro twee euro maken is mooi. Maar als je er morgen niet meer bent, wat heb je dan daadwerkelijk bijgedragen aan onze maatschappij? Welke impact heb jij gemaakt?” Nadat ze samen met haar vriend dineerden in een Frans restaurant met blind en slechtziend personeel, was de keuze snel gemaakt. “Toen hebben we de overstap naar het ondernemerschap gemaakt, waarbij het aan alle kanten klopt. Waar je niet uitgaat van de beperkingen, maar juist van de talenten en krachten van deze mensen. En daar koppel je ook nog eens marktbehoefte aan.”

Van beperkingen naar kansen

Blinden en slechtzienden aannemen om te werken in een restaurant, dat wekte in eerste instantie verbazing op. En dat ook nog eens in een tijd dat sociaal ondernemen nauwelijks op de radar stond. Waar haal je de financiering vandaan? Bieden jullie dagbesteding of is het een bedrijf? Maar de meeste weerstand kwam uit onverwachte hoek. “We hadden contact opgenomen met zorginstellingen en belangenverenigingen om informatie in te winnen. Van hen kregen we presentaties over alle ziektes en de nare dingen die erachter zitten. Ze waren ervan overtuigd dat ons idee nooit zou kunnen werken. Dat deze doelgroep niet kan werken.”

Dit was niet waar Sandra Ballij naar op zoek was. “Voor ons was dit soort informatie niet zo relevant. We waren op zoek naar oplossingen. Aan al die ziektes kunnen we niets veranderen. Wat we wel kunnen doen is mensen de kans geven een vak te leren en zich te ontwikkelen, zodat ze hun eigen boterham kunnen verdienen.” Hun eerste werknemer, Jeroen, bewijst dat dit kan. “Jeroen heeft zijn eerste jubileum bij ons gevierd, ondanks dat hij officieel tachtig tot honderd procent arbeidsongeschikt gelabeld is. Hij zou totaal waardeloos voor onze maatschappij zijn. Maar bij ons bewijst hij dat het vooral een beperking van de stickeraar was en niet van hemzelf.”

“Ons geloof is altijd heel sterk geweest: het zijn gewoon mensen waarbij een bepaald element anders werkt.”

Aangeleerde hulpeloosheid

Ondanks dat zeventig procent van de mensen met een zintuiglijke beperking in Nederland werkloos is, komt dit meestal niet écht door hun blind- of doofheid, aldus Sandra Ballij. Waar komt dit hoge percentage dan vandaan? “Het heeft vooral te maken met hoe mensen zijn opgegroeid. Dat noemen wij de mate van aangeleerde hulpeloosheid. De grootste beperking is namelijk dat ze altijd buiten de maatschappij zijn gehouden.” Het gevolg is dat ze hun talenten niet goed kunnen inschatten. “Bij Ctaste bieden we deze mensen succesverhalen. Ze moeten leren weer verantwoordelijk te worden voor hun eigen succes.”

Het concept was een succes: bezoekers waren razend enthousiast, de schulden waren in no time afgelost en er kwam ruimte voor investeringen. Zo konden ze inspelen op de vraag die ze hadden gecreëerd. “We leerden steeds meer mensen kennen die zowel een zintuiglijke beperking als een hbo of wo opleiding hadden. Zij wilden fulltime bij ons gaan oberen. Niks mis mee, maar met zo’n opleiding is er wellicht meer mogelijk.” Het idee van Ctalents ontstond: de schakel tussen werkgevers en werknemers met een zintuiglijke beperking.

Ctalents

Bij Ctalents worden werknemers met een zintuiglijke uitdaging binnen een aantal maanden klaargestoomd voor de arbeidsmarkt. “Heel veel mensen hebben nog nooit goede feedback ontvangen. Dat heeft deels te maken met onze maatschappij: als je een beetje anders bent vinden we je al snel zielig. Sommige hbo’ers of wo’ers hadden meegemaakt dat mensen gingen klappen als ze op tijd kwamen. Dat slaat nergens op, dat zou je normaal ook niet doen.” En dus leren ze in het talentprogramma niet alleen wie ze zijn en wat ze willen, maar vooral ook wat ze kunnen, aldus Sandra. Een aanpak die ook in hun andere betekenisvolle ondernemingen, zoals CtheCity en de Sign Language Coffee Bar, centraal staat.

“We proberen een stukje onbekendheid weg te nemen met de mooie succesverhalen die er nu steeds meer zijn.”

Ondernemen met een impact

Sociaal ondernemen gaat niet zonder vallen en opstaan, weet Sandra Ballij ondertussen. “Je moet het zien als ondernemen voor gevorderden. Alles wat bij ondernemen hoort komt erbij kijken. Maar dan doe je het ook nog eens in een nieuwe markt, binnen een ander soort dienstverlening of met een groep zonder ervaring. Toch moet je continu bezig zijn met de vraag of je nog relevant bent en je aanpassen aan de vraag.” Én voortdurend mensen overtuigen van je aanbod. “Als we voor het eerst een match maken tussen werkgever en werknemer, sturen we altijd iemand waarbij de kans op succes het hoogst is. Werkgevers zijn overdonderd als degene de hele functie doet. Door hun verwachting te overtreffen, open je de deur voor een volgende.”

Ondertussen zijn al 150 mensen aan het werk door Ctalents, waarvan negentig procent na een jaar nog steeds werk heeft. Dat geeft aan dat het wél kan, aldus Sandra Ballij . “Maar 150 is natuurlijk niks ten opzichte van de 350.000 mensen met een zintuiglijke uitdaging in Nederland. We kunnen nooit alleen met ons bedrijf die werkeloosheid van zeventig naar twintig procent brengen. Uiteindelijk hopen we een beweging in gang te zetten waarbij werkgevers het normaal gaan vinden een blinde of dove sollicitant in overweging te nemen. We gaan dit alleen realiseren door anderen te inspireren met hoe het wel kan.”

Meer weten over Sandra Ballij en haar betekenisvolle ondernemingen? Bekijk het videoportret:

Video door: Rozemarijn Weyers & Nadine Maarhuis

Interessant? Sjoerd van der Maaden laat met Specialisterren zien dat het onnodig is om mensen met autisme buiten de maatschappij te plaatsen.

Wil jij graag iemand bedanken omdat hij of zij met hart, hoofd en handen zich inzet voor een socialer en duurzamer Nederland? Vraag dan hier een Maatschapwij-speldje aan en wij zorgen dat het speldje zo snel mogelijk naar je toekomt.