InnAut zet jongeren met autisme middenin de samenleving. “Leg de focus op waar ze wél goed in zijn”

Op ieder potje past een deksel, vinden Peter van Putten en Hanna du Pré van InnAut. Ze zagen jongeren met autisme thuis zitten en een personeelstekort in de technische sector. Met hun initiatief InnAut dragen ze bij aan een oplossing voor beide problemen. 

Tijdens haar werk in de zorg zag Hanna du Pré dat jongeren met autisme onthand worden. Uit voorzorg en controle worden ze klein gehouden, wat erin resulteert dat een groot deel thuis komt te zitten en in hoge mate afhankelijk wordt van hulpverlening. Dit terwijl ze juist waardevol zijn voor de samenleving. Veel hebben een voorliefde voor techniek en daar zijn mensen nodig, weet Peter van Putten, die ruim tien jaar werkzaam was in deze sector. Daarnaast viel het hem op dat deze jongeren op een zijspoor vaak over de kwaliteiten beschikken die hij ook terugzag bij zijn meest talentvolle collega’s in de techniek. Samen zetten Hanna en Peter het initiatief InnAut op. Met deze sociale onderneming begeleiden ze jongeren die zich herkennen in persoonlijke kenmerken van autisme naar een volwaardige baan in de techniek.

“Dit zijn de mensen die jouw nieuwe koffiezetapparaat gaan ontwerpen. Het zijn de mensen die met verfrissende nieuwe ideeën komen”, ziet Hanna. “Het zijn monteurs van zonnepalen, maar ook loodgieters en elektriciens. We hebben ze echt keihard nodig. Alleen al voor ons eigen huis, voor onze eigen warmte. Het is dus heel belangrijk dat we hierin investeren.”

“Wij zetten onze jongeren niet buiten de samenleving, maar er middenin”

Wat is mijn toegevoegde waarde?

“In onze samenleving wordt vooral gekeken naar waar iemand met autisme niet goed in is”, vertelt Hanna. “De diagnose wordt gezien als allesverklarend en de focus komt te liggen op dat wat allemaal niet klopt. Terwijl er juist veel meer is wat ze wél goed kunnen. Veel mensen met autisme zijn slim en hebben een heel goed ruimtelijk inzicht. En ze laten zich niet meeslepen door gekkigheid. Peter en ik zaten heel hoog in onze energie toen we de tweede prijs bij de IGNITE Award wonnen. Onze jongeren vonden de taart lekker en waren verder niet onder de indruk en bleven met beide benen op de grond staan: ‘mogen we weer gewoon aan de slag?’. Dat vind ik echt een toegevoegde waarde. Als je de focus legt op waar ze wel goed in zijn, dan komen ze een stuk zelfverzekerder in het leven te staan.”

“We doen eigenlijk niet zoveel met techniek zelf, dat kunnen ze zelf wel”, zegt Hanna. Bij InnAut coachen ze de jongeren vooral om hun toegevoegde waarde te ontdekken. “Sommigen komen in ons traject binnen en hebben al jaren 3D getekend op hun zolderkamer. Meestal ‘s nachts. Wij helpen deze technische skills zo te ontwikkelen dat ze inzetbaar zijn voor een werkgever. Dat begint met de basisvaardigheden: op tijd komen, laten weten als je ziek bent en er verzorgd uitzien.” De jongeren vinden het lastig om zelf aan te geven wat ze nodig hebben. Hier loopt het spaak op opleidingen en in contact met werkgevers. Waardoor ze zich terugtrekken en dieper zakken in een depressie of eenzaamheid. Bij InnAut leren ze om te communiceren wat ze nodig hebben.

“Ik hoop dat we autisme zo gaan accepteren dat het normaal is. Het is niet raar. We zijn allemaal anders”

Fouten mogen maken 

Jongeren met autisme komen vaak op een dagbesteding terecht en schroeven daar computers uit elkaar of moeten de groenvoorziening in. Ze worden niet uitgedaagd en niet gezien als gelijkwaardig. Bij InnAut mogen ze tegen zichzelf aanlopen, fouten maken en weer opstaan. Want zo leer je, weten Peter en Hanna. Ze zien dat in de zorg veel angst is voor fouten en dit zoveel mogelijk voorkomen wordt. Hanna: “Ik werkte bijvoorbeeld met een man met epilepsie. Hij ging elke dag met de bus naar zijn werk. Een keer kreeg hij een epileptische aanval in de bus. Niemand wist hoe ‘ie daar mee om moest gaan, inclusief de buschauffeur. Dus kon hij niet meer met de bus naar zijn werk. Maar in plaats van een andere oplossing te vinden, werd hij gewoon van zijn werk afgehaald. Allemaal om maar te zorgen dat het niet fout zou gaan.”

Insluiting

“Wanneer jongeren binnenkomen bij ons zijn ze nog stil, in elkaar gekropen en lopen dicht bij hun vader of moeder”, illustreert Hanna. “Ze maken nauwelijks contact. Eentje kon mij niet eens aankijken. Nu zijn we een half jaar verder en maakt hij de meest flauwe grappen. En laat hij zijn talent echt zien. Hij is getransformeerd van iemand waar altijd over besloten wordt naar iemand die zijn telefoon opneemt wanneer ik hem bel. Dat verschil is huge.” 

“We wilden niet ergens apart een ruimte huren en daar onze jongeren neerzetten”, vertelt Hanna. Dus dat deden ze anders en huurden een plek midden in de SPARK Makerszone in Den Bosch. Werkgevers komen naar deze makerszone toe voor opdrachten en projecten. De jongeren werken met nieuwe technieken aan deze projecten. Zodat ze letterlijk de CEO van bedrijven bij het koffiezetapparaat ontmoeten. Zo wordt de stap naar het bedrijfsleven makkelijker. “Wij zetten onze jongeren niet buiten de samenleving, maar er middenin.”

In het bedrijfsleven is veel terughoudendheid naar jongeren met autisme, omdat werkgevers simpelweg geen goed beeld hebben van deze mensen. Hanna: “Wanneer werkgevers bij ons rondlopen en zien dat de jongeren prima functioneren, is de keuze eigenlijk al gemaakt. Ze zien toffe gasten met talent die goed hun team kunnen aanvullen.” Het werkt, want inmiddels hebben vier jongeren een contract getekend en deze werkgevers zijn erg blij.

Het nieuwe normaal 

Met het prijzengeld en trainingstraject van de IGNITE Award willen Hanna en Peter groeien met InnAut. Nu is er plek voor een groep van tien jongeren. Ze willen naar twee groepen toe, zodat ze meer jongeren met autisme kunnen begeleiden naar werk in de techniek. “Ik hoop dat we autisme zo gaan accepteren dat het normaal is. Het is niet raar. We zijn allemaal anders. Iedereen heeft wel iets. Peter en ik noemen altijd twintig voorbeelden van onszelf die als ‘abnormaal’ bestempeld kunnen worden: iedereen heeft struggles in zijn leven. En vaak hebben onze jongeren op vrij jonge leeftijd ontdekt dat ze autisme hebben, omdat ze ergens tegenaan liepen. Maar dat is juist heel mooi, want daardoor kan je iets over jezelf leren. En kan je daar verder mee. Dat mag er ook gewoon zijn.”

Meer weten over InnAut en de missie van Hanna en Peter? Bekijk het videoportret:

Dit verhaal kwam tot stand in opdracht van IGNITE Award. Bekijk de IGNITE hall of fame voor meer inspiratie! Zet jij met jouw business idee echte sociale verandering in gang? Je kunt je nu aanmelden voor de editie van 2022.

Wil je meer mooie inclusieve verhalen van veranderaars lezen en zien? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en krijg ons laatste e-magazine erbij cadeau.

Oorspronkelijk gepubliceerd op 17 maart 2022. Laatste update: 20 juni 2022