De dood vertrouwd maken
Handgemaakt, milieuvriendelijk en betaalbaar. Dit typeert de grafkisten van Radboud Spruit. Hij vond grafkisten als jongetje eng en lelijk. Toen zijn moeder in 1985 overleed, overwon hij de angst voor de dood, maar hij bleef grafkisten lelijk vinden en besloot om ooit voor zichzelf een mooie kist te maken. Het werd uiteindelijk zijn beroep. Filmvideomaker Rijk-Willem Schmelter maakte een portret van de maker van aaibare en aantrekkelijke grafkisten.
“Voor ik kisten ging maken heb ik andere beroepen uitgeoefend”, aldus Radboud. “Daar deed ik ervaringen op die later voor het vak van grafkistenmaker belangrijk bleken te zijn. Met die ervaringen en vooral een hele positieve energie ben ik gewoon begonnen met als doel hele mooie kisten te maken die niet eng zouden zijn. Kisten die juist zouden aantrekken in plaats van afstoten. Die aaibaar moesten worden en waar je iemand zelf in durft te leggen. En die zouden uitnodigen om ze zelf te dragen. Het werd een lange en boeiende weg tot waar ik nu ben, maar inmiddels maak ik dag in dag uit alleen maar kisten. Ik ervaar het als het mooiste beroep van de wereld.”
Radboud heeft acht kisten voor volwassenen ontworpen met namen als Petronella, Houvast en Eenvoud. Voor kinderen ontwierp hij er drie: Boswitje, Wiegkistje en Kleine Petronella. Voor zijn arbeidsintensieve modellen gebruikt hij ecologisch verantwoord hout. Ook ontwerpt hij attributen zoals de ‘New Life’ vlinder. Dit is een grote houten vlindersluiting die past op de standaard fabriekskist van de meeste Nederlandse kistenfabrikanten. In plaats van de gebruikelijke schroefknop kan de vlinder gebruikt worden om de kist te sluiten. De symboliek van de vlinder spreekt veel mensen aan. Nabestaanden kunnen een vlinder beschilderen en op een zorgvuldig gekozen moment de vlinder op de kist draaien. Soms worden er een of twee vlinders gebruikt, soms staat de kist er vol mee. Na afloop van de plechtigheid worden vlinders vaak weer van de kist afgedraaid om als herinnering mee naar huis te nemen. Radboud heeft ook een kandelaar voor een waxinelichtje ontworpen waar de vlinder op gedraaid kan worden.
Radboud maakt niet alleen milieuvriendelijke en mooie grafkisten, hij verzorgt samen met Bart van Riet op kleine schaal uitvaarten voor mensen met een minimaal budget. “Wij richten ons met name op bewoners van maatschappelijke opvang en hostels en op mensen zonder nabestaanden. Daarnaast verzorgen wij uitvaarten van mensen met een klein of met geen budget, waarbij de gemeente in beeld kan komen als opdrachtgever. Wij kennen de leefwereld van mensen met schulden en mensen die bekend zijn met hulpverlening, psychiatrie of verslaving. We organiseren met de betrokkenen een mooie en waardige uitvaart.”
Verder geeft Radboud onder meer advies aan mensen die zonder een uitvaartondernemer een uitvaart willen organiseren. Benieuwd naar het werk van Radboud? Kijk dan het portret van deze bijzondere grafkistenmaker en uitvaartondernemer!
Video door: Rijk-Willem Schmelter
