Focus op Purpose Professionals: hoe kantelen we de gevestigde orde?

Na het succes van onze reeks ‘Purpose People’ drijven tijdgeest en nieuwsgierigheid ons naar de gevestigde orde. Daar schuurt en wringt de betekeniseconomie nog vaak. Maar juist in die grote bedrijven liggen kansen. Want áls dit soort reuzen aan de purpose-knop gaan draaien, is de impact ook direct enorm. Daarom starten we met een nieuwe serie videoportretten: Purpose Professionals.

Op 3 april 2016 zond de VPRO de Tegenlicht documentaire ‘Rendement van Geluk’ uit. Daarin kwam onder meer Kees Klomp aan het woord, die de kijker meenam in één van de spannendste ontwikkelingen van onze tijd: de opkomst van de betekeniseconomie. Wat gebeurt er als werken en samenleven op andere waarden wordt gebaseerd dan cijfermatig rendement en persoonlijk voordeel? Als verbondenheid en gelijkheid worden versterkt en hebzucht, individualisme en respectloosheid de kop kunnen worden ingedrukt? Hoe kun je welzijn en geluk veroorzaken, en wat is daar dan weer het rendement van?

Het rendement van samenwerking, van ‘meer wij’ in de maatschappij; het is precies waar we ons bij MaatschapWij dagelijks mee bezighouden.

Podium voor pioniers

Toeval bestaat niet: kort na de uitzending ontmoetten we Kees en ontstond het idee om de verhalen van betekenisvolle pioniers te gaan vertellen. Want wij geloven in de transformerende kracht van verhalen, van laten zien wat er al gebeurt, wat deze ‘purpose pioniers’ drijft en hoe ze het aanpakken. Toen we er echt indoken bleken er talloze mooie voorbeelden te vinden. Bijna verbaasd dat deze initiatieven nog nergens een podium hadden en door de mainstream media vrijwel totaal genegeerd werden, begonnen we ze te interviewen voor onze camera.

Nieuwsgierig vroegen wij ze het hemd van het lijf. Wat drijft je? Boosheid, frustratie, rechtvaardigheidsgevoel? Welk probleem pak je aan, welk gat in de maatschappij probeer je te dichten? Sinds januari 2017 publiceerden we elke week een nieuw verhaal op MaatschapWij.nu. De serie Purpose People bestaat inmiddels uit bijna honderd videoportretten, die door honderdduizenden mensen bekeken zijn.

Van niche naar mainstream

Terugkijkend is het bijna ongelofelijk hoe snel de ‘purpose’ beweging van niche mainstream aan het worden is. De betekeniseconomie is here to stay. De afgelopen twee jaar schieten de sociale en duurzame initiatieven als paddestoelen uit de grond. Broedplaatsen als Social Impact Factory en Impact Hub dienen als katalysator. Accountants spelen in op de beweging in door het ontwikkelen van sociale en ecologische winst- en verliesmodellen. De betekeniseconomie begint ook door te dringen tot de gevestigde orde. Als zelfs de eindbaas van het grootste investeringsfonds ter wereld (Black Rock 1,7 biljoen dollar in beheer) bedrijven oproept tot ‘social responsibility- or else’, is er echt wel iets aan het kantelen.

“Society is demanding that companies, both public and private, serve a social purpose. To prosper over time, every company must not only deliver financial performance, but also show how it makes a positive contribution to society.”

Larry Fink, CEO Black Rock Investment

Van ‘mug’ naar ‘brug’

Zoals hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans het voor onze camera raak verwoordt: we leven niet in een tijdperk van verandering maar een verandering van tijdperk. Volgens hem is het huidige maatschappelijke onbehagen een voorbode van een fundamentele transitie en hebben wij het geluk daarbij te zijn. En als we willen, eraan bij te dragen.

Een voorbeeld. Een van de best bekeken  Purpose People video’s is het verhaal van Jaap Korteweg, de Vegetarische Slager. Toen hij met zijn revolutionaire idee een vegetarische slagerij te beginnen in rap tempo de marktaandeel veroverde, trok hij al snel de aandacht van een aantal ‘purpose professionals’ bij levensmiddelen-gigant Unilever. Jaap was -in de woorden van Kees Klomp- eerst een ‘mug’. Klein en irritant voor de gevestigde orde, maar uitermate relevant voor mens en maatschappij. Toen de Vegetarische Slager werd ingelijfd door Unilever groeide Jaap’s rol van ‘mug’ naar ‘brug’; zijn bedrijf biedt het grote, langzaam te transformeren Unilever de kans sneller te kantelen. En het biedt de Vegetarische Slager natuurlijk de kans nog veel sneller hun missie te volbrengen: de grootste slagerij ter wereld worden.

Andere tijden, andere waarden

Zo stuurt de tijdgeest onze nieuwsgierigheid naar het gevestigde bedrijfsleven. We merken dat het daar nog vaak schuurt en wringt. Als Rabobank of Heineken met veel tromgeroffel aankondigen een maatschappelijk probleem op te gaan lossen, maakt dat een storm van kritiek los op social (en mainstream) media. Want betekenisvol ondernemen is geen actiesticker die je ergens op kunt plakken. Het moet je bestaansreden zijn. Zo bezien is dus helemaal niet verwonderlijk dat de gevestigde orde ermee worstelt. Ze komen echt uit een andere tijd, met andere waarden. Ze zijn opgericht om geld te verdienen, niet om een sociaal-maatschappelijk probleem aan te pakken.

Maar ze willen wél. Dus laten we ze niet bij voorbaat affakkelen, maar ze het voordeel van de twijfel geven. Het mooie is namelijk: als zo’n reus aan een knop draait, is de impact direct enorm.

Verleggen van de blik

Wat speelt zich af achter de glazen voordeuren en in de ivoren torens van de big corporates? Hoe kunnen de mensen die binnen het systeem werken helpen bij de transformatie naar meer betekenis bij deze grote, door geld gedreven organisaties? Hoe verleggen ze de blik van financieel rendement naar maatschappelijke winst? Hoe krijgen ze hun aandeelhouders mee? Welke soort leiderschap is er nodig? En vooral: wat kun jij als individu, als klein radartje in een enorme en complexe organisatie doen om die kanteling te versnellen?

Purpose Professionals

Vanuit deze nieuwsgierigheid starten we vanaf deze week de serie Purpose Professionals, waarin medewerkers van grote bedrijven met open vizier vertellen wat ze drijft, hoe ze positieve veranderingen hebben doorgevoerd, welke hobbels ze onderweg tegenkwamen en hoe ze die overwonnen. Dat is niet altijd makkelijk voor deze ‘corporate pioniers’, omdat er andere krachten en grotere belangen meespelen dan bij een start-up.

Maar juist daarom zijn hun verhalen in onze ogen zo belangrijk om te vertellen. Want het zijn deze mensen die anderen weer kunnen inspireren om ook een stap te zetten. Om iets te doen. Om onderdeel te zijn van de fantastische transitie waarin we ons bevinden. En bij betekenisvol bij te dragen aan een ongekende, historische verandering van tijdperk.

Geen Purpose Professional verhaal missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, een wekelijkse dosis blikverruimende kennis en inspiratie op je digitale deurmat!