Kromkommer stopt met de verspillingssoep, maar de missie blijft

Ervoor zorgen dat ‘kromme’ groentes en fruit in het schap van de supermarkt komen te liggen: dat is en blijft de missie van Kromkommer. Na jarenlang verspillingssoepen te hebben gemaakt, heeft de betekenisvolle onderneming besloten om een nieuwe koers te gaan varen.

Als kind is Chantal Engelen – de medeoprichter en drijvende kracht achter Kromkommer – altijd in de keuken van het restaurant van haar ouders te vinden. Daar ontwikkelt ze een liefde voor eten én komt ze voor het eerst in aanraking met voedselverspilling. “Na bruiloften en andere feesten wisten mijn zusje en ik altijd precies wanneer we ons naar de keuken moesten haasten. Alles wat over was mochten wij opeten.”

Kwaliteitseisen

Waar Chantal het voedseloverschot als klein meisje vooral als een feestje ervaart, ontdekt ze jaren later dat voedselverspilling bovenal problematisch is. Terwijl ze zich verder in het probleem verdiept, ontdekt ze dat strenge kwaliteitseisen van supermarkten de veroorzaker zijn van een onvoorstelbare hoeveelheid verspilling. “In totaal gooien we ongeveer een derde van ons voedsel weg. Zo’n twintig procent wordt verspild bij de boer en teler. Dit komt doordat supermarkten bizar hoge eisen stellen aan het uiterlijk van groenten en fruit. Zo is een courgette die nét te klein is of een appel met een plekje in de meeste winkels niet welkom.”

Europese wetgeving

Naast de kwaliteitseisen van supermarkten, bestaat er ook Europese wetgeving die bijdraagt aan het probleem. “Voor elf verschillende groenten en fruit bestaat er wetgeving die beschrijft hoe de producten eruit moeten zien”, vertelt Chantal. “Zo mag je een dubbele kiwi in Europa niet verkopen en wordt een net iets te kromme puntpaprika automatisch als ‘klasse 2’ bestempeld, waardoor hij minder waard is.”

Luxeprobleem

Het gevolg van deze regels is dat boeren op wekelijkse basis noodgedwongen duizenden kilo’s smaakvol en kwalitatief goed voedsel aan hun dieren voeren, terug de grond in rijden of tot biogas vergisten. “Voedselverspilling is een gigantisch probleem dat we niet zien. Het gebeurt immers achter gesloten deuren, op boerderijen waar jij en ik normaal gesproken niet komen”, vertelt Chantal. “Dit moet écht veranderen. Want het is te gek voor woorden dat we voedsel weggooien omdat het niet mooi genoeg is, terwijl er overal ter wereld mensen hongerlijden.”

Dubbele verspilling

Ook het klimaatprobleem is voor Chantal een belangrijke drijfveer om voedselverspilling te tackelen. “Als je voedsel weggooit, verspil je niet alleen het eten zelf, maar ook alle energie, water en grondstoffen die vooraf zijn gegaan aan het product. Op dit moment wordt een derde van de landbouwgrond gebruikt voor eten dat we nooit opeten. En dat terwijl voedselproductie een van de meest belastende activiteiten is voor het klimaat.”

Soep als middel

Om de kwaliteitsperceptie van groenten en fruit radicaal te veranderen bracht Chantal in 2014 samen met Lisanne en Jente een kromme groentesoep op de markt. Chantal: “Door verspilling letterlijk bij mensen op tafel te zetten wilden we de consument op een toegankelijke manier laten kennismaken met het probleem.”

Nieuw tijdperk

Na vele liters soep en kilo’s geredde groenten heeft Kromkommer onlangs besloten om de soepproductie te staken en zich voortaan op het creëren van bewustzijn te richten. “Door de toegenomen concurrentie wordt het steeds lastiger om ons business model boven water te houden”, vertelt Chantal. “Bovendien waren de soepen voor ons ook nooit het doel, maar slechts een middel om het verhaal over de bühne te krijgen.”

Bewustwording

Naast het al bestaande ‘kromme speelgoed’ zal Kromkommer zich de komende tijd onder andere focussen op politieke lobby, een lespakket voor basisscholen en het organiseren van ludieke acties om het onderwerp op de agenda te krijgen. Chantal: “Van een Gekke Groente Museum en de Krommotie tot aan met 7.000 kilo courgettes die nét te klein waren op de Dam gaan staan: ook de afgelopen jaren hebben we al van alles gedaan om het probleem onder de aandacht te brengen. Daar gaan we de komende tijd gewoon mee door.”

Optimistisch

Chantal hoopt en denkt dat Kromkommer over vijf jaar niet meer bestaat. “Afgelopen zomer maakte heel Nederland zich druk over de overgebleven snoeptomaatjes en de pruimen die drie millimeter te klein waren”, legt Chantal uit. “Het onderwerp krijgt steeds meer maatschappelijk draagvlak. Ik ben er dan ook van overtuigd dat voedselverspilling het nieuwe roken wordt en dat het over een paar jaar heel normaal is dat de supermarkten vol liggen met groenten en fruit die er niet langer allemaal hetzelfde uitzien. De natuur produceert immers geen eenheidsworst, maar unieke producten waar we stuk voor stuk van moeten genieten!”

Meer weten over de drijfveren van Chantal Engelen? Bekijk haar videoportret:

Video door: Jeppe van Pruissen & Rozemarijn Weyers

Iedere week een flinke dosis positiviteit en blik-verruimende kennis in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Inspiratie gegarandeerd.