Met Food Hub overbrugt Joszi Smeets de afstand tussen grond en mond

Biodiversiteit, voedselverspilling, obesitas. Grote thema’s die nauw verbonden zijn met wat wij dagelijks in onze mond stoppen. De kracht van voedsel is groot. Sterker nog, het heeft de potentie richting te geven aan de hoognodige voedseltransitie. Een verandering die Joszi Smeets met de educatieve programma’s van Food Hub graag helpt versnellen.

Voedsel is sterk verbonden met onze cultuur. Met onze rituelen en herinneringen. Denk maar aan die ene taart die je moeder altijd maakt op je verjaardag. Of de kalkoen die elk jaar weer met kerst op tafel staat. Voedsel ligt dicht bij wie we zijn en hoe we met elkaar omgaan, aldus Joszi Smeets. “Als je tegen iemand zegt dat ze minder dierlijke producten moeten eten, dan heb je het over méér dan die eieren in de taart of die kalkoen. Het gaat over het veranderen van een heel ritueel. Dat raakt mensen in hun identiteit.”

Je bent wat je eet

Zomaar even een voedseltransitie doormaken is daarom nog niet zo gemakkelijk. Maar wel hard nodig, stelt Joszi. “Er zijn zoveel problemen in de voedselindustrie. Voedselverspilling, honger, en tegelijkertijd overgewicht. Grote thema’s. En de oorzaak is eigenlijk altijd de afstand tussen onszelf en waar ons eten vandaan komt.” Want terwijl wij voornamelijk buitenlands eten in onze mond stoppen, vliegt het voedsel uit ons eigen land de hele wereld over. Het resultaat is een onoverzichtelijk, afstandelijk web waarin nauwelijks contact meer is tussen de verschillende schakels.

“Wij willen heel veel van een enkel aantal soorten en blijven dit grenzeloos optimaliseren. Hierdoor wordt de wereld steeds kaler en schraler.”

Gek toch, dat voedsel zo dicht bij ons hart ligt en dat het tegelijkertijd zo ver weg is? Als mede-organisator van het Food Film Festival, de Youth Food Movement academie en later als directeur van het Slow Food Youth Network realiseert Joszi zich dat júist doordat eten zo’n cultuurgebonden ritueel is, je grote thema’s als duurzaamheid bespreekbaar kan maken. En dat is nu precies wat ze doet met de educatieve programma’s van Food Hub. Zo helpt ze mensen de wereld van voedsel beter te begrijpen én veranderen.

Ontmoetingen die schuren

Food Hub haalt mensen van hun eigen voedselproducerende eilandje af en neemt hen mee op reis door de hele voedselketen. “Want als je het zelf hebt gezien, raakt het je. Dan ga je gemotiveerder aan de slag met de verandering die jij wilt zien.” En door de verschillende meningen die de voedselindustrie rijk is, leidt dit vaak tot bijzondere ontmoetingen. “Wij brengen verschillende disciplines samen. Het liefst faciliteren wij ontmoetingen die schuren, want we denken dat het daar gebeurt. Dan kom je tot écht interessante output.”

“In onze programma’s brengen we mensen met verschillende perspectieven op voedsel samen. Zo gaan ze elkaar weer zien en begrijpen en kunnen ze samenwerken.”

Zo ontwikkelde Food Hub een programma voor de provincie Brabant. “De provincie met meer varkens dan menselijke bewoners. En hierdoor een groot landbouwvraagstuk waar ambtenaren iets mee moeten. Daar waren ze al een tijd mee bezig, maar niet door samen met de boeren de problemen te achterhalen. Door ons programma blijven de belangrijkste stakeholders met elkaar in gesprek. En zo zetten ze samen stappen om heel Brabant te verduurzamen.”

Door ontmoetingen tussen alle betrokkenen te faciliteren, wil Food Hub voor meer verbinding in de voedselketen zorgen. Want alleen door samenwerking zal er échte verandering komen. “Het probleem ligt niet op één plek in de voedselketen, maar is overkoepelend. Zo moeten boeren anders gaan produceren en docenten de verhalen achter voedsel doorgeven aan hun leerlingen. En moeten artsen leren over de invloed van voedsel op ons lichaam en politici het land en zee op om te kijken wat boeren en vissers drijft. Alleen zo kunnen we het hele systeem aanpakken.”

Wil jij ook je steentje bijdragen aan een positieve verandering in de voedselketen? Download dan nu ons e-magazine over voedselverspilling!

De Duurzame Jonge 100

Joszi zet zich al jaren in om de voedselketen te veranderen. En dat is niet onopgemerkt gebleven. Dit jaar is ze namelijk weer uitgeroepen tot één van de Duurzame Jonge 100 koplopers van Nederland. “Ik ben heel blij, maar tegelijkertijd hoop ik dat het tot een vermenging van de Duurzame Jonge 100 en Duurzame 100 leidt. Men zegt ‘standing on the shoulders of giants’, maar dan moet je je ook gedragen voelen. Samenwerking is echt belangrijk, want het gaat over de toekomst van onze wereld.”

“We snappen allemaal wat eten is. Je kan het proeven, ruiken, maken en voelen. Daardoor kan je het via voedsel over grote thema’s hebben.”

Hoe deze toekomst eruit ziet, weet Joszi niet. “Ik heb geen idee waar het heen gaat met de wereld. Mensen zijn voortdurend in beweging. Door mensen instrumenten te geven, waarvan voedsel er één is, zorgen we dat die beweging de goede kant op gaat.” Dat er een ander voedselsysteem mogelijk is, weet ze zeker. “Ik zie veel kansen en goede ideeën. Daarom weiger ik me erbij neer te leggen dat er geen andere manier is om ons voedsel te produceren en consumeren.”

Benieuwd waarom Joszi de transitie naar een eerlijk, gezond, lekker een duurzaam voedselsysteem aanjaagt? Bekijk de video:

Video door: Rozemarijn Weyers & Jeppe van Pruissen

Deze video maakten we in samenwerking met de Duurzame Jonge 100. Lees ook het verhaal van Solly van de Duurzame Jonge topper Teun.

Iedere week een flinke dosis positiviteit en blik-verruimende kennis in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Inspiratie gegarandeerd.