Afscheid nemen van de oude economie is ongemakkelijk. Breng een ode aan dat ongemak
In de werkplaats van het NICE buigen studenten van mbo tot wo zich over vraagstukken om de transitie naar de circulaire economie niet morgen, maar vandaag nog in gang te zetten. Want kennis is er, maar tijd veel minder. En dus is versnellen het grote doel van NICE.
In Drenthe staat rasoptimist Alex van Oost aan het hoofd van het Noordelijk Innovatielab Circulaire Economie (NICE). Zijn missie is om samen met bedrijven, overheden en de studenten in de werkplaats van NICE circulaire oplossingen te bedenken op het gebied van stad en regio, infrastructuur, bouw, grondstoffen of voedsel. De veranderingen moeten er komen en vooral zo snel mogelijk.
Op naar een circulaire economie
Alex heeft zijn hele carrière gewijd aan ecologische uitdagingen tussen mens en Aarde. Hij ziet dat bestaande systemen wel moeten veranderen willen we de planeet leefbaar houden voor de generaties na ons. En met systemen bedoelt hij alle systemen die de oude lineaire economie in stand houden. Van beleid, processen, producten, businessmodellen tot ontwerpmethoden, de studenten kijken er bij NICE door een circulaire bril naar. En naast de oplossingen die ze bedenken zijn ze zelf ook onderdeel van de oplossing. “Zij zijn de circulaire professionals van de toekomst. Zij nemen hun kennis mee naar al hun volgende werkzaamheden, volgende banen en kunnen daarmee een nieuw systeem helpen creëren.” Dat is wat Alex hoop en energie geeft om dit werk te doen. “Want zo kun je uiteindelijk een echt alternatief bieden voor het huidige systeem.”
Change agency
Eigenlijk kun je NICE als een change agency zien waar ondernemers en bestuurders vraagstukken neerleggen. En dat gebeurt volop. In samenwerking met de woningcorporaties van Drenthe Woont Circulair experimenteren ze bijvoorbeeld met wat er nodig is om tot een circulaire sociale huurwoning te komen. Samen met sloopbedrijf Bork Groep laat NICE zien dat afbreken niet het einde hoeft te betekenen, slopen kan namelijk ook circulair. Hoe dat er in praktijk uit komt te zien, laat het vernieuwbouwde Alfa-college in Hoogeveen op een ronduit inspirerende wijze zien.
Spelregels veranderen
Het zijn dit soort praktische oplossingen die een begin vormen om bestaande economische systemen en de spelregels daarvan te veranderen. Alex: “De crises stapelen zich op. Door de oorlog in Oekraïne wankelt de toegang tot voedsel, die van ons hier maar het werkt ook door tot in Afrika. Dan is de vraag: ‘Hoe richten we een systeem in dat toegang tot voedsel voor iedereen kan borgen?’ Want nu is er een kleine groep mensen die schandalig rijk wordt van de crisis. Elke markt in de wereld is gecreëerd, maar verander de spelregels en het spel verandert. Het is niet zo dat het economische systeem een soort wetmatigheid is, waar niet aan valt te tornen.”
Ode aan het ongemak
“Maar ook wij als consument zitten vast in die markt. We houden ons vast aan het comfort en een markt waarin je eindeloos pseudogeluk kunt consumeren. Goedkoop vliegen, goedkoop voedsel, goedkope spullen, het zijn allemaal geluksmomenten en dat wordt ons nu afgenomen. Dat vinden we niet leuk, want we zijn het zo gewend. Welk ongemak moeten we dus onder ogen komen? Welke systemen moeten we doorbreken en wat vraagt dat voor ons als individu? En, hoe kan circulaire economie ons helpen een nieuw begin te maken?”
De kracht van het begin
Want de transitie naar de circulaire economie is een must, en voor Alex is er maar één manier om die in gang te zetten en dat is: door te beginnen. “Het is zaak om te beginnen. En dan niet beginnen met het idee dat het in één keer perfect moet, maar door het gewoon te gaan doen en te experimenteren. Door te starten nodig je ook de ander uit om te starten, en samen wordt het meer. Dan wordt het uiteindelijk een beweging. Echt, de kracht van het begin is zo groot.”
Benieuwd naar de verhalen van mensen die in Noord-Nederland bouwen aan een circulaire toekomst? Bekijk de documentaire ‘Ode aan het Ongemak’ van het Noordelijk Innovatielab Circulaire Economie (NICE). Of kom woensdag 8 februari naar de Schouwburg Ogterop in Meppel en bekijk en bespreek samen de film.
Dit verhaal maakten we in opdracht van het Noordelijk Innovatielab Circulaire Economie (NICE)
