Over 60 jaar groeit hier niks meer. Louise Vet wil dat voorkomen - en weet ook hoe
Als we een hele reeks aan ecologische crises willen voorkomen, zit er volgens ecoloog Louise Vet maar één ding op; samenwerken. Want alleen als boeren, wetenschappers, overheden, bedrijven, natuurorganisaties en burgers de handen ineenslaan, kunnen we de biodiversiteit in Nederland (en in de rest van de wereld) herstellen.
Het verschil tussen onze economie en de natuurlijke wereld is zo groot geworden, dat onze ecologische systemen het een voor een begeven. Eén derde van de Aarde is inmiddels al dusdanig gedegradeerd dat er niks meer groeit. Tel daar de systematische overbelasting van vruchtbare gronden, onze gigantische watervoetafdruk en het lineaire gebruik van grondstoffen bij op, en je snapt waarom steeds meer ecologen op de bres springen.
“Als wetenschapper wil ik mijn kennis inzetten om bij te dragen aan de oplossing voor een maatschappelijk probleem.”
Een van hen is Prof dr. Louise Vet. Haar missie? De biodiversiteit in Nederland (en daarbuiten) redden door een brug te slaan tussen wetenschap en maatschappij. Biodiversiteit is namelijk essentieel voor een gezonde bodem, en daarmee voor al het leven op Aarde – inclusief dat van de mens.
Dat zit zo:
- In een ecosysteem werken planten, dieren, insecten en andere organismen met elkaar samen. Ze voeden elkaar en houden elkaar daarmee in leven.
- Wanneer planten of dieren doodgaan, worden ze voedsel voor bacteriën, schimmels en insecten in de bodem.
- Zo wordt het organisch materiaal afgebroken, waardoor de voedingsstoffen terugkeren in de bodem.
- De diversiteit aan bodemorganismen houdt de bodem gezond, waardoor de grond in staat is om water op te nemen en er gewassen op kunnen groeien.
- En die gewassen gooien wij vervolgens in ons boodschappenmandje.
Een verbonden systeem
Wanneer een soort uit een ecosysteem verdwijnt, heeft dat dus niet alleen gevolgen voor de soort zelf, maar ook voor andere organismen in dat gebied. Toch wordt het volgens Louise pas echt riskant wanneer de biodiversiteit in een gebied systematisch wordt vernietigd. “Ecologische systemen zijn veerkrachtig en kunnen wel tegen een stootje”, legt ze uit. “Maar in de afgelopen 27 jaar zijn we meer dan 75 procent van alle insecten kwijtgeraakt. En als je naar een gemiddeld stuk landbouwgrond kijkt, dan zie je slechts één soort: gras. Dit – gecombineerd met de intensieve wijze waarop grond gebruikt wordt, met kunstmest en pesticiden – is desastreus voor de biodiversiteit in een gebied én voor de gezondheid van de bodem. Als we op deze manier doorgaan, kunnen we nog ongeveer 60 oogsten uit de grond halen. Dat betekent dat het over 60 jaar gedaan zou zijn met onze voedselproductie.”
“Schoon water, schone lucht, vruchtbare grond; we zijn als mensen compleet afhankelijk van wat de natuur ons biedt.”
Veerkracht
Zonder gezonde ecologische systemen kunnen we als mens dus niet overleven. Ondanks het feit dat we de natuur de afgelopen tientallen jaren ongelooflijk veel schade hebben berokkend, blijft Louise optimistisch over de toekomst. Want; zodra je de natuur een handje helpt, is ze in staat om zichzelf te herstellen. Louise: “Kijk maar naar het Loess Plateau in China, waar een totaal gedegradeerd landschap binnen twintig jaar compleet getransformeerd is. Wanneer je de natuur een kans geeft, pakt ze die onmiddellijk.”
Deltaplan Biodiversiteitsherstel
Daarom lanceerde Louise samen met een hele reeks andere Ecologen het Deltaplan Biodiversiteitsherstel; een coalitie van boeren, wetenschappers, bedrijven, banken en natuurorganisaties die gezamenlijk een plan hebben opgesteld om de verslechterde natuur in Nederland te herstellen. Louise: “We zijn als maatschappij verantwoordelijk voor een gezonde ecologie. Het is immers de schuld van ons allen dat we een systeem hebben gecreëerd waarin intensivering en efficiënte boven alles staan. En dus is het ook aan ons allemaal om daar verandering in te brengen.”
Gelukkig schieten de initiatieven om de biodiversiteit terug te brengen als paddenstoelen uit de grond. Boeren toveren weilanden om tot voedselbossen, de bodem vindt steeds meer nieuwe bondgenoten en MaatschapWij-ambassadeur Tom van de Beek weet met ludieke initiatieven als de Nationale Zaaidag en de Voedselbank voor Bijen duizenden mensen in actie te krijgen om de biodiversiteit te boosten.
Dit bericht bekijken op Instagram
Wat jij kunt doen
Ook burgers en consumenten kunnen volgens Louise hun ecologische steentje bijdragen. “Gooi niet achteloos je boodschappenmandje vol, maar vraag jezelf af: Waar komt mijn voedsel vandaan? Hoe is het geproduceerd? En hoe is het verpakt? Door de kiloknallers te laten liggen en te kiezen voor voedsel dat met meer biodiversiteit wordt geproduceerd, kun je met iedere euro die je uitgeeft de natuur een handje helpen.”
Zelfs in je eigen tuin kun je een verschil maken. Louise: “De gemakkelijkste manier om biodiversiteit te stimuleren, is door simpelweg de tegels uit je tuin te halen. Want de grootste biodiversiteit, die zit onder onze voeten!”
Wil je meer weten over het belang van biodiversiteit? Bekijk het videoportret van Louise Vet
Video door: Jeppe van Pruissen & Nadine Maarhuis
Op zoek naar meer verhalen en tips om de biodiversiteit in Nederland (en daarbuiten) te herstellen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang gratis ons laatste e-magazine.
