Sprookjes van Rineke Dijkinga: Ursel de superbrandnetel
Ursel de brandnetel was er wel een beetje klaar mee. Met al die negatieve reacties en gemene opmerkingen. Hoe hij ook zijn best deed om er niet naar te luisteren, het kwam toch elke keer hard binnen. Zo hard, dat hij er ’s nachts zelfs slecht van sliep. Ursel zou – net als een heleboel mensen – zijn goede eigenschappen zoals gezondheidsvoordelen bijna vergeten. Bíjna.
Er was eens …
… Een brandnetel die Ursel heette. Hij stond aan de rand van een bosje, dichtbij een bankje. Zo hoorde hij altijd alle gesprekken van mensen die op dat bankje gingen zitten. En dat waren er een heleboel. Bijvoorbeeld die ene mensen die het over de gemeenteraadsverkiezingen hadden. ‘Hun partij’ vond dat duurzaamheid in de gemeente geen issue hoefde zijn. Investeren in de gezondheid van de omgeving, dat stond niet op hun programma. Zij gingen voor goede voorzieningen en een aangenaam leefklimaat voor jong en oud. Ze keken even om zich heen, en lieten de omgeving op zich inwerken. Rondom het bankje waarop ze zaten was het vaak een ‘rommelpot’, zo vonden zij. Al die brandnetels en dat onkruid. Alleen in het vroege voorjaar viel het wel mee, dan was al dat groen nog klein. Maar man, wat een onverzorgd gezicht was het de rest van het jaar. Ze spraken af dit in de gaten te houden en zo nodig een belletje naar de gemeente te plegen met het voorstel de brandnetels te maaien. Maar: stemmen op hun partij natuurlijk! Dan was dat belletje misschien wel helemaal niet nodig.
Excellente gastheer
Ursel en zijn familie konden er met hun brandnetelverstand niet bij. Zij, brandnetels, zijn immers een excellente gastheer. Niet voor niets worden ze ‘waardplant’ genoemd, afgeleid van de waard – de gastheer van een herberg. Want wat zijn ze een goede waard voor de Atalanta-vlinders, die dan wel massaal neerstrijken op vlinderstruiken, maar zonder brandnetels niet kunnen overleven. Nergens anders kan de vlinder haar eitjes kwijt. Als de Atalanta haar eitjes niet kan afzetten op de brandnetel, zijn er ook geen Atalanta-rupsen. En dus geen nieuwe vlinders. En wat is nou een tuin zonder de pracht van vlinders? Die zijn trouwens niet alleen mooi, maar ook heel goed voor de bestuiving. Bovendien zullen, als de vlinders verdwijnen, ook de vogels die de rupsen eten wegblijven. En zonder die vogels … Zo kunnen we wel even doorgaan.
Robuust en veerkrachtig
Elk beestje en iedere plant heeft zijn eigen plekje in het ecosysteem. Zonder de een kan de ander niet overleven en wordt het hele systeem vatbaar voor ziekten en plagen. En de mens dus ook. Maar is het ecosysteem robuust en veerkrachtig, dan kan de mens dat ook zijn. Dus zou de beste ‘voorziening’ voor jong en oud dan toch niet zijn juist wél te investeren in de gezondheid van de omgeving?
Mensenvoedsel
Los van dat ecosysteem vond Ursel het ook bijzonder dat hij de mensen op het bankje nooit hoorde praten over zijn kwaliteiten als mensenvoedsel. Niet alleen omdat zijn jonge topjes zo lekker zijn (dat vinden de rupsen van de Atalanta tenminste, die eten ze zeer gretig), maar ook omdat hij zoveel gezondheidsvoordelen heeft voor mensen. Bijvoorbeeld door de grote hoeveelheid chlorofyl die hij herbergt. Of die enorme rijkdom aan mineralen en sporenelementen. Als mannen van leeftijd op het bankje plaatsnamen, hoorde hij ze regelmatig praten over hun prostaatklachten. Maar hij hoorde nooit dat ze dan brandnetels gingen consumeren. Dat vond hij vreemd en jammer, want hij was er best een beetje trots op dat hij daar ondersteunend bij kan werken en heel wat supplementen van brandnetels worden gemaakt.
En wat zou hij de mensen op het bankje graag vertellen over zijn ontstekingsremmende eigenschappen. Vorige week zei iemand nog dat hij had gelezen dat er bijna tien miljoen Nederlanders zijn die last hebben van ontstekingen. Nee, niet van die felle waarmee je in bed belandt, maar van die sluimerende, zoals in gewrichten, waardoor ze zich niet echt ziek, maar ook niet gezond voelen. En voor mensen die onverklaarbaar vocht vasthouden zou het ook mooi zijn als ze wisten van de gezondheidsvoordelen van de brandnetel. Dan konden ze thee of soep van zijn jonge blaadjes maken. Daarvoor zouden Ursel en zijn familie – gastvrij als ze zijn – graag wat van hun jonge topjes aan de mens beschikbaar stellen.
Dat is altijd beter dan in de zomer massaal een kopje kleiner te worden gemaakt. Zeker omdat de Atalanta dan net haar eitjes heeft gelegd…
Waar de brandnetel een ondersteunende rol bij kan hebben:
- Prostaatvergroting (door de stof beta-sitosterol in de wortel)
- Als natuurlijke plaspil bij vocht vasthouden, daarom wordt het ook ingezet ter ondersteuning van een hoge bloeddruk
- Bij (huid)klachten ten gevolge van histamine (door de stof quercetine) Let op: teveel brandnetel kan deze klachten ook juist verergeren/veroorzaken
- Het remmen van ontstekingen (zowel wortel als blad)
- Een te hoog urinezuurgehalte (vandaar de inzet bij jicht, artritis etcetera)
- Bloedzuivering, daarom wordt het vaak ingezet bij voorjaarsmoeheid
- Bloedarmoede (door de mineralen en sporenelementen, waaronder ijzer)
- Bevordering van de melkafgifte bij onvoldoende melkvorming
- Gezonde haren, huid, nagels, botten (door de silicium, calcium, zink, zwavel, ijzer en B-vitamines)
(Bron: ‘Groot handboek geneeskrachtige planten’ van Geert Verhelst)
Rineke’s recepten met brandnetel:
Wil je meer verhalen van earth and health keeper Rineke Dijkinga of van een van onze andere ambassadeurs lezen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief. Dan krijg je ook ons laatste e-magazine cadeau.
