Onbewust eten we onszelf chronisch ziek. Rineke Dijkinga heeft het (niet zo) geheime recept voor een gezonde wereld

Meer dan de helft van de Nederlanders heeft een chronische aandoening. En dat is voor een schrikbarend groot deel te wijten aan een gebrek aan voedingsstoffen. Earth keeper en health keeper Rineke Dijkinga is vastbesloten het tij te keren: “Als we met z’n allen gezond willen zijn en op deze planeet willen blijven leven, dan moeten we daar wat aan doen.”

Jarenlang werkte Rineke Dijkinga zo hard dat ze op een dag letterlijk geen stap meer kon verzetten. De boosdoener – een hernia – hield haar bijna anderhalf jaar thuis. Ze probeerde van alles tot ze uiteindelijk een natuurgenezer bezocht. Na twee weken ‘van alles te doen en laten met voeding en kruiden’ kon Rineke weer lopen. Ze belde hem op en zei: “wat jij doet, wil ik ook kunnen.” Na bijna zes jaar studie opende Rineke in 2003 een praktijk, waar ze als natuurgeneeskundig- en orthomoleculair therapeut mensen met chronische gezondheidsklachten begeleidt.

Vrouw met een missie

Met de jaren wordt voor Rineke steeds duidelijker dat veel mensen onbewust, ongewild en onbedoeld voeding eten die hun gezondheid niet ten goede komt. Voeding die klachten veroorzaakt, in stand houdt of verergert. Simpelweg omdat mensen niets weten over gezonde voeding en hoe belangrijk een gezonde natuur en gezond milieu zijn voor de menselijke gezondheid. Ze is vastberaden daar wat aan te doen. Naast haar praktijk begint ze boeken te schrijven en lezingen over voeding en gezondheid te geven. En dit jaar lanceert ze een magazine. Met de opbrengst van haar boeken kochten zij en haar man een paar hectare landbouwgrond waar alles draait om biodiversiteit en ‘gezondheidswaarde per hectare’ in plaats van opbrengst per hectare. Omdat ze zich volledig wil focussen op haar missie en visie sluit ze in 2017 haar praktijk. 

Ziekte aanpakken bij de bron

Rineke: “Steeds meer mensen hebben een chronische aandoening. We worden steeds ouder, en dat is heel mooi, maar we brengen een steeds groter deel van ons leven met chronische klachten door. Wij gaan bijna denken dat gezond tachtig worden automatisch bij het leven hoort. Maar volgens de natuurwetten ben je ‘geslaagd’ als je hebt overleefd en voortgeplant. De kans op gezond oud worden is aanzienlijk groter als we bewuste keuzes maken omtrent voeding en leefstijl. Een schrikbarende hoeveelheid ziektebeelden komt voort uit ongezond eten en een ongezonde leefstijl.” Hoe goed onze gezondheidszorg ook is, met pillen en poeders van de apotheek kunnen we dat niet verhelpen. Om weer gezond te worden moeten we het probleem aanpakken bij de wortel. Voor de mens is dat de darm, voor ons voedsel is dat de bodem.

Darmen zijn de basis van onze gezondheid. De darm is de wortel van de plant ‘mens’, zeggen de Chinezen. Darmen moeten alles wat je eet verteren en omzetten naar energie voor je lichaam en hoofd. Daarom is het goed als alles wat je in je mond stopt, de gezondheid van je darmen dient. Voldoende vezels zijn bijvoorbeeld de hoofdrolspelers voor gezonde darmbacteriën.

Waarom voeden we ons niet met wat ons lijf nodig heeft? Onder andere door:

1. Mensen leven zonder dashboardboekje

“We missen het dashboardboekje dat ons vertelt welke brandstoffen wij nodig hebben,” zegt Rineke. “Als we trek hebben nemen we een tussendoortje, maar dat is in veel gevallen loze voeding. We staan er niet bij stil dat die tussendoortjes ongeveer 35 procent beslaan van alles wat we eten en drinken op een dag. Ruim een derde levert dus geen brandstof in de tank. Niemand verwacht dat Max Verstappen wint als hij inferieure brandstof of motorolie gebruikt.

Vorig jaar zaten jonge kinderen in mei al aan hun ‘suikertaks’ voor dat jaar. Vreselijk! We weten dat veel van onze welvaartsziektes al op heel jonge leeftijd ontstaan. Door zo vroeg mogelijk kinderen te leren over het dashboardboekje van hun lichaam, creëren we een gezonde basis voor later.”

2. Lege grond, lege broccoli

Zelfs gezond eten is minder gezond. Door de verstoring van de biodiversiteit, het verlies van bodemleven, monoculturen en chemische stoffen in ons voedsel zit er twintig tot zeventig procent minder voedingsstoffen in ons eten. “Wat er niet aan opneembare voedingsstoffen in de grond zit – mineralen en sporenelementen – zit ook niet in je broccoli”, legt Rineke uit: “Bovendien gaan veel van de landbouwgewassen naar de fabriek voor bewerking: van volkoren meel maken we bloem, van zilvervliesrijst witte rijst, van zeezout geraffineerd zout … Zo verdwijnen er nog meer wezenlijke voedingsstoffen (én vezels).”

En dan zijn er nog de residuen van bestrijdingsmiddelen die in de industriële landbouw worden gebruikt. “Een gezonde darm en lever zorgen ervoor dat we die onnodige en chemische stoffen afbreken en uitscheiden. Maar als zij niet gezond zijn, worden deze stoffen niet uitgescheiden maar opgeslagen in bijvoorbeeld ons brein, onze lever of onze geslachtsorganen. Met alle gevolgen van dien.”

3. De rol van de overheid

Mensen hebben het recht om te weten dat we veel meer gezonde dingen moeten eten om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen, vindt Rineke. En de overheid mag daar wel een grotere rol in spelen. “De voedingsindustrie heeft genoeg kans gehad om verbeteringen door te voeren maar er is nog onvoldoende gebeurd. Nu is het tijd om harder op te treden. We hebben de afgelopen twee jaar gezien dat als het om de volksgezondheid gaat, de overheid direct kan ingrijpen. Daarnaast moet voeding basiskennis worden. En het is natuurlijk verdrietig dat gezond eten zoveel duurder is dan ongezond eten, hier moet snel een kentering in komen.”

Zorgen voor je lichaam én de Aarde

Rineke geeft advies: “Eten is niet zo ingewikkeld als het voor veel mensen lijkt. Eet gewoon zoals de natuur het bedoeld heeft. Dus: zoveel mogelijk lokaal en met het seizoen mee. Wat zou dat veel voedselkilometers schelen. Laat pakjes, zakjes, en bewerkte producten met toegevoegde suikers en bewerkte vetten staan. Ga voor de pure en onbewerkte vorm. Verdiep je eens in hoe je lichaam en brein functioneren, dan wil je er ook goed voor zorgen.”

“Als consument kunnen we door biologisch voedsel te kopen een wezenlijke bijdrage leveren aan de wereld waarin we willen leven”

Wanneer we kiezen voor zoveel mogelijk onbespoten voedsel, wordt het voor boeren aantrekkelijker om biologisch te telen. Rineke: “De consument ziet nog te weinig de meerwaarde van biologische voeding, daardoor stagneert de aanvoer in de supermarkt en worden boeren met goede bedoelingen niet gestimuleerd om de overstap naar bio te maken. Als consument kunnen we door biologisch voedsel te kopen een wezenlijke bijdrage leveren aan de wereld waarin we willen leven.”

The Planetary Health Diet

Het ‘Planetary Health Diet’ berekende hoe in 2050 alle wereldburgers duurzaam en gezond kunnen eten. En we de Aarde ook weer revitaliseren. De uitdagingen op het gebied van natuur, milieu, bodemgezondheid en de menselijke gezondheid zijn zo met elkaar verbonden dat we deze niet als losse problemen kunnen behandelen. The Planetary Health Diet adviseert een dieet dat nog heel weinig dierlijk bevat. Het gaat overigens niet alleen over wat er op je bord ligt maar ook over het stoppen met verspilling en onnodige voedselkilometers. En over het verbouwen van duurzaam, hoogwaardig voedsel, zonder fossiele brandstoffen. Rineke: “Het lijkt me machtig mooi om in de praktijk te zien hoe we tegelijkertijd aan de gezondheid van mens en Aarde kunt werken. Daarom willen wij onze landbouwgrond gaan inrichten volgens deze principes. En zo mensen laten ervaren dat we via ons etensbord een goede voorouder kunnen worden. Als we met z’n allen op deze planeet willen blijven leven, met z’n allen gezond willen zijn, dan moeten we daar met z’n allen wat aan doen.”

Eind november verschijnt de nieuwste uitgave van Rineke Dijkinga. Dit bookazine ‘Mooi Eten’, kun je op haar website alvast bestellen. Ben je zoek naar meer verhalen die je inspireren om vitaler te leven? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang iedere week een flinke dosis positiviteit en blikverruimende kennis in je mailbox. Ook ontvang je ons nieuwste e-magazine gratis. 

Oorspronkelijk gepubliceerd op 8 november 2021. Laatste update: 2 januari 2022.