Zo druk als een kip voor Pasen
Ik weet nog hoe mijn moeder vroeger in de weken voor Pasen zo druk was als een ‘kip voor de Pasen’ – een Gronings spreekwoord – om onze paasjurkjes klaar te krijgen. Alle vier kregen we min of meer hetzelfde jurkje, ieder met net een ander accent. Met vier jongens had ze het waarschijnlijk minder druk gehad: volgens de traditie kregen die met Pasen vaak alleen nieuwe schoenen.
Hoe dan ook: mijn moeder slaagde er altijd in om de ‘paaspronk’ tot een goed einde te brengen. Ik heb leuke herinneringen aan Pasen. Zoals de gehaakte zakjes waar we vroeger paaseieren in kregen. Traditioneel zaten er ook een sinaasappel, walnoten, en chocolade- en suikerpaaseieren in. Die walnoten waren overigens bedoeld om een spelletje mee te spelen: noten schieten. Bij de paasmaaltijden kregen we altijd eieren bij het ontbijt; een overblijfsel van het Germaanse geloof dat eieren hét symbool van vruchtbaarheid zijn. In Groningen was het van oudsher een sport om te kijken wie dan de meeste eieren kon eten. Althans, in betere tijden. In crisistijden was een doosje eieren in de stad een behoorlijke luxe. Eieren waren vooral betaalbaar voor mensen op het platteland met eigen kippen. Ik moet altijd denken aan een passage in het boek ‘De mens is geen plaag’ van Cees Buisman als ik onze kippen heerlijk buiten zie scharrelen. Beschermd door de haan die hen naar de lekkerste wormen en insecten loodst en ze waarschuwt voor gevaren, zoals bijvoorbeeld een roofvogel. In dit boek zegt hij: “Toen we arm waren mochten kippen vrij rondscharrelen. Nu we rijk zijn worden er 150 miljoen kippen per jaar geslacht uit een hok.” Wonderlijk hoe situaties volledig omkeren, ook omdat een ‘goed eitje’ voor arme mensen nu een luxe is.
Kijken wie de meeste eieren kan eten met Pasen is geen optie meer, vind ik. Maar tradities in ere houden en respectvol genieten van een overheerlijk, bijzonder en voedzaam ei? Aan mijn paastafel mag en kan dat. Zowel het eiwit als het eigeel van een vrij scharrelende kip hebben unieke voedingsstoffen voor een mens en diens brein.
Mijn voedselsafari
Verder nemen onze kippen een belangrijke plek in op ‘mijn voedselsafari’. Dit jaar bewegen we ons qua teelten en inrichting van ons land richting het Planetary Health Diet. In dit voedingspatroon is berekend dat de aarde wel degelijk 10 miljard wereldburgers kan voeden. Op een manier waarop de gezondheid en het welzijn van aarde, bodem, dieren, planten en mensen het aankunnen. Waar bovendien iedereen te eten heeft, niet alleen de burgers in rijke(re) landen. Voor elke wereldburger is er dan ook elke week een beetje dierlijk eiwit beschikbaar. Met de inrichting op ons land kiezen we dan voor kippen als bron van dierlijk eiwit. Ook omdat ze stikstofrijke mest geven waar ik dan weer prachtige (stro)compost mee kan maken. Ik heb een oud leerboek gevonden- uit de jaren ’70 en op een typemachine getypt- voor telers in de biologische teelt. Wat een oude wijsheden!
Alle gekleurde plakkertjes die je ziet op de foto ga ik op mijn voedselsafari een voor een onderzoeken: kunnen we die weer integreren in onze huidige tijd en daarmee een stap voorwaarts zetten? Kunnen we vooruitboeren op bruikbare fundamenten van ons verleden? We gaan het ontdekken!
De kippen krijgen in ons plan een plekje in de bosrand. Van oorsprong zijn het immers ook bosdieren die de hele dag aan het scharrelen zijn. Volgend jaar met Pasen eten we dan hopelijk eitjes van onze boskippen.
Fijne Paasdagen!
