Voor iedereen een eetbaar paradijs binnen handbereik

Je tuin als eetbaar paradijs? Dat klinkt als een utopie, maar volgens Cathelijn Radstake is dit voor iedereen met een tuin haalbaar. Zo kun je van jouw tuin een eetbaar paradijs maken, zonder daarvoor een hele moestuin in te richten.

Steeds meer mensen willen hun eigen voedsel  verbouwen. Zeker nu gezonde en goede voeding steeds duurder wordt. Heb je geen ruimte in je tuin of tijd om een complete moestuin aan te leggen? Dan is de oplossing toch dichterbij dan je denkt.

Je hoeft maar één tegel uit je tuin te lichten om te ontdekken dat daar binnen vier weken een prachtig stukje groen is ontstaan. Grote kans dat het ook nog eetbaar is… Binnen een jaar groeien er paardenbloemen, kleefkruid en vogelmuur. Allemaal eetbaar en ook nog eens super gezond! Van de paardenbloemen maak je bijvoorbeeld een heerlijke siroop. Kleefkruid heeft een reinigende werking als je er thee van zet en vogelmuur zit boordevol magnesium, het jonge blad is heerlijk als salade. Zelfs uit een siertuin kan van alles gegeten worden. Het blad van de hemelsleutel en de Oost Indische kers bloeien prachtig, en smaken ook nog eens heerlijk.

Een beperkt pallet
Veel van ons zijn de verbinding met de natuur kwijtgeraakt, waardoor we niet meer weten dat heel veel groen om ons heen eetbaar is. Veel van deze wilde planten hebben een voedingswaarde die veel hoger is dan die van de groenten die we in de winkel vinden.

Het groentepallet dat we kennen uit de winkel is eigenlijk maar heel beperkt. Ik beschouw mijn eetbare paradijs dan ook als een welkome, voedzame aanvulling op mijn maaltijden. Wil je verbinding maken met de natuur, kijk dan naar de biodiversiteit in je eigen tuin. Dan krijg je meteen een diversiteit aan eten op je bord.

“Het groentepallet dat we kennen uit de winkel is maar heel beperkt”

Voor elke tuin zijn er eetbare planten. Of je nu een kleine of grotere tuin hebt, een tuin in de schaduw of de zon. Afhankelijk van de omstandigheden pas je daar je beplantingsplan op aan. Omdat ik het mezelf graag makkelijk maak, verbouw ik in mijn bostuin meerjarige moestuingewassen, zoals de eeuwige moes en doorlevende broccoli. Dit zijn groenten die jaren door blijven groeien. Ook bladgroenten zoals snijbiet en spinazie doen het hier in de halfschaduw goed.

In mijn ogen is het eetbare paradijs veel groter dan je eigen tuin. Denk bijvoorbeeld aan wildplukken dat steeds populairder wordt. Ik pluk planten die in overvloed groeien, bijvoorbeeld melde, waar je een heerlijke kimchi van kunt maken. Aan de andere kant zijn er heel veel fruit- en notenbomen (bijvoorbeeld in de tuin van je buren) die overvloedig dragen. Soms gaat de oogst daarvan zelfs verloren. Dat is natuurlijk zonde. Als je durft te vragen, zul je ontdekken dat je vaak welkom bent om het fruit van de bomen te komen plukken.

Een overvloedige tuin
We denken vaak vanuit tekort, terwijl we enorm kunnen groeien als we overstappen naar ‘denken in overvloed’. Van netjes naar rommelig, van recht naar organisch, van perfect naar ‘het is ook goed zo’. Van ‘ieuw beestjes’ naar de verwondering van ‘wow, wat mooi al dat leven’. Van aangeharkt en gemaaid gras of tegels, naar een overvloedige eetbare tuin.

Als je leert zien hoe overvloedig de tuin is en kunt loslaten dat deze strak en netjes moet zijn, leer je planten te eten die je niet gewend bent te eten, maar die wel gemakkelijk groeien. Zo wordt tuinieren een ontspannen activiteit.

Dat hoeft dan niet per se een moestuin te zijn, een eetbaar paradijs kan een prachtige siertuin zijn, waaruit je ook kunt eten. In je eetbare paradijs pluk jij je eigen salade of vind je de gezonde aanvulling voor een soep. Soms is er een uitschieter die je een overvloed geeft, zoals aardperen of speenkruid. Deze laatste is heerlijk als spinazie te bereiden.

Door met regelmaat ‘lokaal’ te eten uit je eigen paradijs, door met de seizoenen mee te leven en met de seizoenen mee te eten, verminder je je ecologische voetafdruk. Door het cultiveren van eetbare planten in je tuin, vergroot je je groene handafdruk. Je kunt bijvoorbeeld zuring door je salade mengen voor een frisse bite, in plaats van een citroen te gebruiken. Dat scheelt heel wat kilometers aan CO2-uitstoot en verpakkingsmateriaal. Het zijn kleine alternatieven waarmee je stap voor stap een groot verschil kunt maken.

Groenten van onze voorouders
Ik zie deze planten als de groenten van onze voorouders. Wist je dat het in Luxemburg op het platteland nog heel gebruikelijk is om even naar buiten te lopen en brandnetel te plukken voor een stamppot?

We kunnen collectief een grotere verandering teweegbrengen, waarbij we ons eigen lokale voedsel verbouwen. Zeker als je kijkt naar het grotere plaatje en ziet hoeveel interesse er is bij mensen om zich weer te verbinden met de natuur en hoe de behoefte groeit naar het aanleggen van een (eetbare) tuin. Het creëren van je eigen eetbare paradijs is slechts een eerste stap. Innovaties zoals Aquaponics of de verticale tuin zorgen ervoor dat er meer verbouwd kan worden op een klein oppervlak. Daardoor kunnen we steeds meer in ons eigen eten voorzien. Deze combinatie zal leiden tot een verschuiving in onze eetgewoonten en helpt ons op weg naar een duurzamere, gezondere en meer zelfvoorzienende toekomst.

Wil je meer weten over het creëren van je eigen eetbare paradijs of heb je vragen,  ga dan naar de site van Eetbaar Paradijs.

Tekst door: Cathelijn Radstake, oprichter van Eetbaar Paradijs.