Een burn-out omdat je de Aarde wilt redden, het overkwam Bernice Kamphuis: "Nu weet ik dat heling vanbinnen begint"
Elk jaar gaan er honderden voetbalvelden aan bestaande planten en struiken verloren, vanwege de sloop of renovatie van woonwijken. Om dit groen te redden startte Bernice Kamphuis ‘Struikroven’. Maar ze werkte zo hard, dat ze onder de druk bezweek. In deze openhartige gastblog deelt ze haar lessen. “Een betere wereld begint vanbinnen.”
In 2018 startte ik Struikroven met overtuigingskracht, ging vijf jaar tekeer als een vurige ridder. Struikroven moest en zou er komen. Ik galoppeerde fier rechtop, zelfverzekerd en noemde mijn aanpak wel eens ‘een paard van Troje’: ik blufte me een weg door de voor mij totaal onbekende bouw- en vastgoedwereld om mijn duurzame missie te laten slagen. Altijd ben ik ervan overtuigd geweest dat ik het goede kwam brengen: stadsnatuur moést gered worden. Met als bijvangst het herwaarderen van de weerloze natuur en het verbinden van buurtbewoners.
Al snel werd Struikroven breed omarmd. Iedereen die ik ontmoette stond erachter en steeds meer woningcorporaties en projectontwikkelaars huurden ons in. Eerst voerde ik alle Struikroofacties zelf uit. In het weekend crosste ik Nederland door en redde samen met hele buurten honderden planten van de sloop. Ik behandelde het initiatief als een commercieel bedrijf, streefde naar groei en pushte hard om in korte tijd veel te bereiken. De missie moest slagen, want in mijn ooghoeken zag ik de bulldozers al staan, klaar om waardevolle natuur neer te halen. Geen tijd te verliezen.
Foto: Bernice Kamphuis
Op de achtergrond leefde er altijd stress over het voortbestaan. We gingen bijna ten onder aan ons eigen succes: er was geen geld om mensen in te huren, terwijl de werkdruk steeds groter werd. Dus bedachten en ontwikkelden we de Struikroven Academy en trommelden – met hulp van The Happy Activist – zzp’ers op om zich aan te sluiten. Samen bouwden we een gemeenschap van professionals die we opleidden tot buurtmakers, groene doeners en kwartiermakers.
Altijd meer
In de zomer van 2022 was er één week dat ik niet werkte aan de missie. Met mijn gezin zat ik op een idyllische camping en ik was die week niet bezig met wat er moest gebeuren voor Struikroven en ik las mijn mail niet. Zonder het knokken voor het goede voelde ik me waardeloos. Ik zag andere gezinnetjes gezellig spelletjes spelen en moeders die hun tent netjes hielden. Ik zag lachende en zelfverzekerde vrouwen. Maar ik voelde me onbelangrijk, vond dat ik niet deugde als moeder, voelde me lui en zelfs lelijk.
Ik schrok van mezelf. Ik schrok van de negatieve emoties die ik voelde als ik niks nuttigs aan doen was voor de wereld.
Ik had die week kunnen verduren en daarna weer gedreven verder kunnen gaan. Ik had mezelf weer goed kunnen voelen door verder te bouwen aan het inmiddels zeer succesvolle Struikroven. Ik had niks doen kunnen vermijden. Maar ik besloot de waardeloosheid in mezelf te onderzoeken en aan te kijken. Waarom ervaarde ik mezelf zo als ik niks deed? En waarom was het succes nooit genoeg? Waarom moest ik altijd nog meer impact maken? Meer betekenen? Meer redden? Meer zichtbaarheid?
In de eerste week na de vakantie meldde ik me aan voor de weekendtraining ‘Niet Doen’ van Ineke Hurkmans. Een tegenbeweging voor alles altijd maar nu, nu, nu doen. Het bleek een schot in de roos om mezelf te stoppen.
Pas na het besluit om op de rem te trappen voelde ik hoe moe ik was. Ik stortte mentaal in, was fysiek moe en emotioneel doorzichtig. Ik kon niks hebben. Huilde de hele dag. Mijn ambitie had mijn lichaam en geest letterlijk kapot gemaakt.
Het bleek heel moeilijk om met mijn ideaal te breken. Ik hield van dat vurige kloppende hart en ook van het gevoel van het vurige paard. Struikroven was mijn manier om de wereld te verbeteren, maar ook een manier om mezelf op de kaart te zetten. Het succes had me gelukkig moeten maken, een gevoel van voldoening moeten geven, maar het deed het tegenovergestelde.
Uit de ratrace
Inmiddels ben ik één jaar verder. Het is een zwaar jaar geweest met meerdere persoonlijke rock bottoms. Ik kwam in aanraking met de minst mooie eigenschappen van mezelf. Als een kettingreactie kwam er allerlei ellende naar boven en leerde ik over mijn gevoeligheden. Ik heb afscheid genomen van Struikroven, het is dankzij de community dat alles doorloopt. Dat is mijn beste beslissing geweest, dat ik op zoek ben gegaan naar mensen met hetzelfde vuurtje. Ik heb mezelf misbaar gemaakt.
Inmiddels ben ik uit de ratrace van bewijsdrang gestapt en ben bevrijd van haast en ambitie. Wat overblijft is een existentiële crisis. Wie ben ik zonder mijn missie? Kan ik nog een bijdrage leveren aan iets goeds zonder mezelf te verliezen? Kan ik überhaupt nog meedoen in het leven? De antwoorden heb ik nog niet. Wat ik wel weet is dat er helderheid nodig is. Transparantie over je eigen beweegreden. Mijn drive was altijd tweedelig: hulp aan de wereld willen geven en hulp aan mezelf. Ik had het nodig iets goeds te doen omdat ik daarmee hoopte dat ik zelf ook goed zou zijn.
Diep vanbinnen voelde ik me ongelukkig en Struikroven zette ik onbewust in om mezelf gelukkig te maken, maar wat ik bereikte was nooit genoeg.
Ik denk dat onze innerlijke onrust ervoor zorgt dat we onszelf verliezen in werk, reizen, spullen kopen, verhuizen, eten, etcetera. En ik denk dat er maar één remedie is: zitten met je pijn. Groot verdriet, boosheid, wanhoop. De boeddhisten zitten er mee. Voor negentig seconden zitten ze met hun ergste pijn. Letterlijk de tijd nemen om je eigen ongeluk te voelen. Ik doe mijn best bij het mijne te blijven, maar het kost me veel kruim. Ik voel angst dat als ik me overgeef aan de pijn, het nooit meer overgaat. De pijn is als een gewicht dat ik met gestrekte armen van mij afhoud, maar hoe langer ik het draag, hoe zwaarder het wordt. Ik probeer mijn armen naar mijn borst te brengen, het gewicht te omarmen en daarmee te verlichten.
We zijn als maatschappij getraind om van ons ongeluk weg te lopen. Het op te vullen met iets leuks of lekkers. Het weg te kopen of te kijken. Het gezegde ‘pijn is niet fijn’ zegt genoeg. Maar uiteindelijk heeft mijn obsessie voor werk mij veel meer pijn opgeleverd.
Ik ben er klaar mee om mijn pijn weg te werken. Ik ga zitten met mijn pijn en probeer lief te zijn voor mezelf. Want ik geloof dat je vanuit geluk betere en gezondere keuzes maakt. Maar eerst hebben we ons eigen ongeluk aan te kijken. Eerst onze binnenwereld redden voordat de rest lukt. Want een betere wereld, begint in onszelf.
Meer weten over de ‘minder is meer’ mentaliteit? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief of doe mee met de ‘Koop Niks Nieuws Challenge’.
Header: Bernice Kamphuis
Oorspronkelijk gepubliceerd op 31 oktober 2023. Laatste update: 19 januari 2024
