5 tips om je oerbrein achter het stuur vandaan te halen
Ons oerbrein is het oudste deel van ons brein, bedoeld om ons te laten overleven. Als er – reëel of fictief – gevaar dreigt, treedt het onmiddellijk en automatisch in actie, zonder tussenkomst van onze wil. Bij menigeen zit het oerbrein te lang en te vaak achter het stuur. Met grote gevolgen voor ons mens- en emotionele brein. Met vijf simpele tips kun je aan de slag om je oerbrein achter het stuur vandaan te halen. Met positieve gevolgen.
Onze drie breinen zijn allemaal even belangrijk en werken nauw samen. Zit je in een levensbedreigende of stressvolle situatie, dan is het logisch en zeer wenselijk dat ons instinctieve oerbrein het roer overneemt. Moeten we emotionele zaken een plekje geven, dan is dat vooral het werk van ons emotionele brein. En moeten we lange termijn beslissingen nemen voor onze gezondheid en/of die van de aarde en ons nageslacht, dan is het belangrijk dat ons ‘mensenbrein’ – die verstand en gevoel tegelijk kan laten spreken – de overhand heeft.
Dit mensenbrein kan zich ook inbeelden (en er rekening mee houden) hoe de toekomst eruit kan zien over vele generaties. “Hoe zouden we ooit kathedralen gebouwd hebben (met bouwprocessen van soms honderden jaren) als we enkel ons korte-termijn-oerbrein hadden gebruikt?” Dit vraagt Roman Krznaric zich af in zijn boek ‘De goede voorouder’. Ons oerbrein heeft dat lange-termijn-voorstellingsvermogen niet: die wordt vooral gestuurd door impulsiviteit, consumeren, directe oplossingen en snelle beloningen. Zie onderstaand schema.
Impulsief
Ik ga er van uit dat bijna iedereen wel (h)erkent dat het oerbrein in onze maatschappij stevig aan het stuur zit. Zeker marketingmensen en media weten goed hoe ze op dit deel van ons brein kunnen inspelen. Ons mens- en ons emotionele brein worden vaak overruled door ons impulsieve oerbrein. Dagelijks wordt er in onze omgeving wel ergens op onze angst-, stress- consumeer- of aankoopknop gedrukt waarmee ons oerbrein ingeschakeld wordt.
Als je in bovenstaand schema herkent dat je oerbrein regelmatig stevig aan het roer staat en jouw goede intenties wat betreft gezond eten, bewegen, goed voorouderschap etc. regelmatig de mist in laat gaan, kun je het veranderen. Het begint bij de (h)erkenning. Om daarna stappen zetten om beide andere breinen ook deel te laten zijn van jouw leven.
Als je de manier waarop je routinezaken doet verandert, sta je toe dat er een nieuw mens in je groeit.
– Paulo Coelho –
Meer empathie
Anderzijds is het zeker zo zorgelijk dat we ons vaak niet meer druk maken om leed of bedreigingen die ons allemaal aangaan. Dit omdat ons oerbrein ons simpelweg ongevoeliger, minder empathisch, egoïstischer en korte-termijn-denkers maakt. Hoopvol vond ik dan ook de uitzending van Focus over de empathiekloof: elk mens beschikt over een flinke dosis compassie en empathie. Dat maakt ons nu juist mens. Maar we kunnen onze empathie ook uitschakelen en ons daarmee afsluiten voor leed, pijn, onrecht of emoties van anderen. Dit gebrek aan empathie zie je op veel fronten terug in onze maatschappij. Ook polarisatie is een gevolg van dit gebrek aan empathie, aldus deze documentaire.
Afremmen
Het goede nieuws is dat we veel weten over het afremmen van ons oerbrein. Laat ik er vijf noemen die voor menigeen in het dagelijkse leven in te passen moeten zijn:
- de natuur in gaan;
- de regie herpakken over (delen van) je leven;
- kennis/kunde & vaardigheden (ook lezen);
- Bouwen aan gezonde relaties;
- Met eten bezig zijn in al zijn facetten.
Kijk nog even naar het schema. Het moet toch fantastisch zijn om een leven te leiden waarin deze drie breinen met elkaar in balans zijn? En compassie te hebben voor onszelf, de samenleving, het leven op aarde en het welzijn van alles wat na ons zal leven. Ik wens iedereen toe dat je drie breinen in harmonie met elkaar functioneren.
Meer informatie en de bronnen achter de vijf tips vind je op de site van Rineke Dijkinga.
Ben je zoek naar meer verhalen die je inspireren om vitaler te leven? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang iedere week een flinke dosis positiviteit en blikverruimende kennis in je mailbox.
