De Aarde herstellen terwijl je voedsel verbouwt? Het kan met regeneratieve agroforestry

Een miljoen hectaren gedegradeerd land herstellen en tegelijkertijd voedselzekerheid creëren voor tien miljoen boeren en gemeenschappen wereldwijd: dat is precies waar Felipe Villela van reNature mee bezig is. Zijn geheim? Regeneratieve agroforestry.

Een paar jaar geleden bracht Felipe Villela tijd door met de oorspronkelijke bewoners van het Amazoneregenwoud in zijn thuisland Brazilië. Hij was overdonderd door de harmonieuze wijze waarop de gemeenschappen met de ecosystemen om hen heen samenleefden. Wanneer hij het natuurgebied verlaat, wordt hij echter geconfronteerd met de enorme ontbossing voor sojabonen en veeteelt. “Ik stond versteld van hoe we met natuurlijke hulpbronnen omgaan en vroeg mezelf af: kan het ook anders?”

Al snel komt Felipe erachter dat het antwoord luid en duidelijk ‘ja’ is. Regeneratieve agroforestry, ook wel agrobosbouw genoemd, is namelijk dé manier om in samenspraak met de natuur voedsel te verbouwen. “Agroforestry is een landbouwtechniek waarbij je de natuur nabootst”, legt Felipe uit. “Het is alsof je als boer een dialoog aangaat met de ecosystemen om je heen.”

Eén met de natuur

Een agroforestry-boerderij lijkt enorm op een gewoon bos. Zo is de bodem altijd bedekt, zodat de vruchtbare toplaag niet uitdroogt of wegspoelt, maar aangroeit. Ook wordt biodiversiteit gestimuleerd en zijn wilde dieren en insecten meer dan welkom. Zij worden niet gezien als ‘plaag’, maar vervullen ieder een rol binnen het ecosysteem. Tussen de bomen, planten en dieren door, verbouwt de boer het voedsel.

Beter voor de planeet

Deze werkwijze heeft allerlei voordelen. Boeren gebruiken geen pesticiden of andere chemicaliën, de bodem is in staat om regenwater op te slaan, vanwege de begroeiing heerst er een koeler microklimaat en de lokale biodiversiteit krijgt een flinke boost. Ook maken deze unieke voedselbossen korte metten met de alsmaar toenemende ontbossing én gaan ze klimaatverandering tegen. “De bodem in agroforestry-systemen kan gemiddeld 20 tot 36 ton koolstof per hectare per jaar opslaan, terwijl conventionele monoculturen slechts 4 tot 8 ton opvangen”, vertelt Felipe. “We hebben het dus over een gigantisch verschil.”

Er is meer

Maar ook op sociaal en economisch vlak wint agroforestry het van de reguliere landbouw. Doordat agroforestry-boeren namelijk niet één, maar verschillende gewassen verbouwen, zijn ze minder kwetsbaar voor dingen als mislukte oogsten of schommelende marktprijzen. Bovendien kiezen ze de verschillende gewassen zo uit dat ze elkaar een handje helpen. “Zo groeit koffie bijvoorbeeld beter als je het samen met Afrikaans mahoniehout, macadamia noten en bananen verbouwd”, legt Felipe uit. “Vanwege deze hogere productiviteit per hectare neemt het inkomen van de boer niet alleen toe, maar biedt agroforestry ons ook de mogelijkheid om meer monden te voeden dan reguliere monoculturen.”

Modelboerderijen

Om het bedrijfsleven aan te sporen om agroforestry te omarmen, slaat Felipe met zijn stichting en bedrijf reNature de brug tussen ecologie en economie. “We hebben een overzicht gemaakt van alle voedingsmiddelen ter wereld die op dit moment de meeste ontbossing veroorzaken, zoals palmolie in Maleisië, vee en soja in Brazilië en cacao in Afrika. Vervolgens creëren we regeneratieve agroforestry modelboerderijen die laten zien hoe je exact dezelfde goederen op zo’n manier kunt verbouwen dat je de natuur geen schade berokkent, maar herstelt. Op deze manier hopen we zoveel mogelijk voedselbedrijven, agro-investeerders, boeren en andere stakeholders te overtuigen om de stap richting agroforestry te maken.”

Agroforestry is de toekomst

Wanneer mensen vragen wat het risico is van investeren in agroforestry, draait Felipe de vraag graag om. Want wat is het risico als we het níet doen? “De gevolgen van klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en verwoestijning worden steeds zichtbaarder. Eén derde van de Aarde is al zodanig gedegradeerd dat er niks meer groeit. Met agroforestry kunnen we dit proces omkeren en tegelijkertijd de groeiende wereldbevolking blijven voeden. Een echte win-win dus.”

Iedere week een flinke dosis positiviteit en blikverruimende kennis in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang gratis ons nieuwste e-magazine. Inspiratie gegarandeerd.

Video door: Nadine Maarhuis

Dit verhaal publiceerden we samen met de Duurzame Jonge 100, waar Felipe Villela dit jaar instaat.