Niet goed genoeg

Niet slim genoeg. Niet getalenteerd genoeg. Niet succesvol genoeg. Niet rijk genoeg. Niet slank genoeg. Niet goed genoeg…  Je krijgt het mee in je opvoeding, op school, op werk, via reclames en via social media. Het is daarom een hele slag om het tegenovergestelde te ‘bereiken’: dat je van jezelf houdt, in alle facetten en in volle glorie. Dat je eindelijk tevreden met jezelf bent. Dat je tot in je tenen voelt dat je wél genoeg bent.

Dit is echter wel de weg die we af te leggen hebben, willen we komen tot innerlijke vrede. En daarmee ook uiterlijke vrede. Dat die er nu nog niet bepaald grootscheeps is, zie je overal om je heen. Overal waar oorlog is, is geen vrede. Overal waar er slecht met mensen wordt omgegaan, is geen vrede. Overal waar ten koste van anderen besluiten worden gemaakt, is geen vrede.
We hebben de wapens neer te leggen en onszelf allereerst lief te hebben.

Hoe doe je dat?
Maar hoe doe je dat nou? Ik schreef er een heel boek over, genaamd ‘Zelfliefde in actie’, waar ik een stuk van citeer, uit hoofdstuk 1 ‘Oordelen laten varen’.

We doen het niet snel goed in onze eigen ogen. We zijn vreselijk streng, zelfs voor onszelf. Het kan altijd beter of nou dat vind ik niet, zegt je innerlijke en kritische stemmetje wanneer je een compliment krijgt. Zo’n compliment wuiven we liever

weg, we zijn het er vaak niet mee eens met hetgeen die ander zegt. Hierover

in het hoofdstuk Werkelijk ontvangen meer. Vooral wij Nederlanders met onze chauvinistische inslag zijn hier heel goed in. Bescheidenheid wordt meer gewaardeerd dan zelfvertrouwen. Dat laatste wordt makkelijk in de categorie arrogant gestopt en zo willen we natuurlijk niet overkomen. Daar hebben we weer een portie programmering te pakken…

“Zo moet je zijn, niet zo.”

En het wordt nog erger, het oordelen zelf kun je ook nog veroordelen, om dat het helemaal niet fijn is om zo te oordelen, zo wil je niet zijn! Nu heb je dus een oordeel over je eigen oordeel. Poeh wat ingewikkeld. Ineens zit je in een gedachtetreintje waar je behoorlijk in vast kunt lopen. Je komt in een neerwaartse spiraal terecht. Zie daar maar eens uit te komen. Wat is nu echt? Wat is krampachtig gedrag? Wat klopt en wat is van jou?

Dit leren onderscheiden is waar de winst zit. Maar dat is fase twee, daar heb je namelijk je waarnemingsvermogen voor nodig en die mag eerst nog wat ontwaken. Die ligt te slapen achter die muurtjes. Wij mensen zijn tot zo veel in staat, voelen is onze superpower, maar alleen als we onszelf dat toestaan. Kun jij je power nog wel voelen eigenlijk?

Want het vervelende is dat alle oordelen je waarnemingsvermogen en je intuïtie in de weg zitten. Want hoe kun je voelen wat van jou is, wat jij wilt of wat iets met jou doet als je zo druk bezig bent met het beoordelen van jezelf of een ander? Dan zit je in je hoofd in plaats van in je buik, waar je gevoelscentrum zit. Je leidt jezelf in feite af van wat je voelt. Ik heb dat jarenlang gedaan. Het leek best aardig te gaan, maar ondertussen… Onder water gebeurde er heel iets anders. Daar was ik superveel aan het oordelen, ik zat vol met zelfkritiek.

En daar ben ik – helaas – niet bepaald de enige in. Wij zijn als mensen superkritisch, we zijn niet snel tevreden over onszelf en die hoge lat nemen we vaak ook mee richting anderen. Die moeten ook aan diezelfde norm voldoen. Zo heeft je eigen zelfkritiek een negatief rimpeleffect op anderen. En zelfkritiek is precies het tegenovergestelde van zelfliefde.

‘Wat een stommeling ben ik toch… ik had beter moeten weten.’ ‘Ik was het echt van plan, maar ik heb het niet gedaan. Wat ben ik toch een slappe zak (of een trut).’ ‘Wat ben ik toch een luiwammes, ik kom maar niet van die bank af.’ ‘Ja ik wil die andere baan wel, maar ik kan het toch niet.’

Ik kon door die zelfkritische houding ook absoluut geen kritiek van buitenaf verdragen, ook wel feedback genoemd. Ik was zelf al zo kritisch… alsjeblieft, niet nog meer erbij. Het effect: ik ging in de verdediging. Want ik voelde me aangevallen. Dat werden natuurlijk geen goede gesprekken. De sfeer van conflict zorgt ervoor dat de boodschap van de een niet overkomt en bij de ander komt je eigen onzekerheid tien keer harder binnen, zij het vaak in de vorm van verontwaardiging, boosheid of verwijt. Daaronder zit natuurlijk een dikke laag verdriet, want door die kritiek voel je je niet gezien, niet gehoord, niet gewaardeerd.

“Terug naar jezelf “

Oefening:
Schrijf een of twee oordelen over jezelf op die je vandaag tegenkwam. Stel jezelf bij elk oordeel de vraag: is dit eigenlijk wel zo? En waar komt dit oordeel vandaan? En kan ik zachter naar mezelf kijken op dit punt?

Tip:
De overtuiging ‘Ik ben helemaal goed zoals ik ben’ mag zich in jou nestelen door alle training. Oefening baart kunst. Door deze woorden bewust te denken over jezelf, stel je jezelf steeds meer open en leer je jezelf met andere, zachtere ogen bekijken ofwel liefhebben.

Eén voor één. Stap voor stap. We komen er wel. Als we maar beginnen… bij onszelf!
Be the change you want to see

Tekst: Judith Webber (1975) is een passievolle spreker, podcast-maker, schrijver van vijf boeken over expressie, leiderschap en eigenwaarde, veranderaar, echtgenote en moeder. De rode draad in haar werk als HR-manager en ondernemer is eigenwaarde als pad naar leiderschap, durven te gaan voor wie je bent en daar expressie aan te geven. Voor MaatschapWij schrijft ze columns over een meer verbonden wereld, te beginnen bij jezelf.