Kinderboekenweek 2025: Vol avontuur! (1)

Het thema van de Kinderboekenweek 2025 (1-12 oktober) is ‘Vol avontuur!’ De Betekenis Boeken Club, een initiatief van Ron van Es, selecteert acht prachtige kinderboeken voor MaatschapWij, dit keer de eerste vier. Tip: koop eens een boek tijdens de Kinderboekenweek voor een kind in je omgeving – dat kan een buurmeisje zijn, een kleinkind, of voor de leeszaal in je buurt. Samen op avontuur!

Nancy Bosmans, met tekeningen van Lisa van Winsen – Het meisje met de zaadjes in het haar Uitgeverij Condor
Een prachtig prentenboek van Nancy Bosmans over Yaa die intens houdt van haar de plek waar ze woont, en het allermeest van haar familie. Maar dat zal gaan veranderen. En als voorzorg raadt haar moeder Yaa aan wat zaadjes van de plek in haar vlechten te verstoppen. “Verzamel wat groeit en bloeit, zodat je de weg naar huis nooit meer vergeet.”

Dan gebeurt dat wat we ons maar moeilijk kunnen voorstellen maar dat Nancy Bosmans goed beschrijft: Yaa, en haar moeder en nog meer mensen worden meegenomen. Meegenomen als slaafgemaakte mensen. Hoewel die term in het verhaal niet terugkomt. Wel hoe Yaa moet werken, koffieboon naar koffieboon, ontelbare bergen vol.

Daar, in dat verre oord, ver van haar plek, droomt Yaa, en denkt dan aan de zaadjes in haar haar. Met die zaadjes in de grond maakt ze dan haar eigen plek, een plek van vroeger.
“De planten blijven nieuwe zaadjes geven. Yaa en haar moeder verzamelen ze keer op keer. Voor iedereen die de smaken van toen is vergeten en die droomt van een vrij leven.”Achterin het prentenboek staat een QR code als je meer wilt weten over de geschiedenis en de wortels van Yaa. Heel goed om dit samen dan te lezen en te vertellen.

“Verzamel wat groeit en bloeit, zodat je de weg naar huis nooit meer vergeet”

Mike Barfield & Jess Bradley – Onze aarde, mijn leven tot nu toe Veltman Uitgevers
Wie kinderen, of in mijn geval kleinkinderen, weleens gehoord heeft over het vak aardrijkskunde op school, begrijpt dat er een andere manier moet zijn om kinderen te vertellen over de planeet waarop ze wonen. Wat mij betreft is dat goed gelukt met dit boek. Via hoofdstukken over het verleden, heden en toekomst wordt op een heel speelse manier uitgelegd hoe de planeet Aarde ontstond, en wat er toen gebeurde. Hoe het er nu aan toegaat. En natuurlijk hoe de toekomst, zeker als we niet veranderen, de planeet zal veranderen.

Een boek met veel strips, leest toch lekker weg, en duidelijke teksten over de planeet. Voorbeeldje, de Aarde zegt: “De maan is een fijne vriendin. Dankzij haar aantrekkingskracht wiebel ik niet veel terwijl ik ronddraai in de ruimte.”

Intussen leer je heel veel over de planeet zelf, met alles wat erop en onderin leeft. Over de bodem, de oceanen, de bomen, de polen, en ja, ook over topografie. In het gedeelte toekomst natuurlijk de opwarming van de aarde, de vervuiling, duurzame voedselverbouwing en wat je in je eigen kleine omgeving zelf kunt doen. Een fijne manier om jonge kinderen mee te nemen in de verhalen over ook hun planeet, nu en straks.

“Het leven is ongelofelijk en, zover wij weten, uniek, dus wees er zuinig op. Onthoud dat jullie allemaal aardbewoners zijn en dat we het samen moeten zien te rooien.”
Zo is dat!

Annika Thor- Een eiland in zee, de omnibus Uitgeverij Lemniscaat
Annika Thor, Zweedse kinderboekenschrijfster publiceerde in 1996 haar eerste kinderboek en sindsdien zijn o.a. Een eiland in zee, De lelievijver, De donkere diepte en Op open water door haar geschreven. In deze boeken verwerkte zij haar Joodse achtergrond en in het eerste boek van deze omnibus gaat het over de twee Joodse zusjes die uit Wenen moeten vluchten voor de nazi’s naar het verre Zweden dat neutraal en veilig is. Zonder ouders komen ze daar aan, en worden apart opgevangen door pleeggezinnen.

Tussen de regels lees je beklemming in het verhaal over Steffi en Nelli lees je hoe ze op reis gaan. “Zijn we er, Steffi?” vraagt Nelli angstig. “Moeten we er hier uit?” “Ik weet het niet”, antwoordt Steffie. ‘Ik denk ‘t.”

Natuurlijk gaan deze verhalen over de vlucht van toen, maar onwillekeurig denk je natuurlijk over de vlucht van veel kinderen nu.

Annika Thor heeft deze verhalen zeer inlevend geschreven, voor kinderen van twaalf en ouder. De worsteling in dat vreemde land, met die andere taal. De pleegouders, de kinderen op school, die andere omgeving. En natuurlijk het enorme heimwee naar thuis, naar hun ouders.

Steffi kijkt uit over de zee. Achter de horizon ligt ook land. Veel te dichtbij ligt het door de Duitsers bezette Noorwegen. Veel te ver weg ligt Wenen, met mama, papa en Evi. In het witte huis onderaan de heuvel zijn tante Märta en oom Evert, de doktersvrouw en Sven. Naast haar is Vera. Ze is niet aan het eind van de wereld. Ze bevindt zich op een eiland in zee, maar ze is niet alleen.’

Lorena Veldhuijzen – Tussenkinderen Clavis Books
Jack woont op een eiland en voelt zich het meest thuis in de zee. Maar na een reddingspoging verandert alles: hij leeft niet meer, en toch is hij ook niet echt weg. Samen met andere ’tussenkinderen’ gaat hij op zoek naar een verborgen schat, een mysterie dat zijn verleden en het eiland voorgoed zal veranderen.

Het verhaal doet denken aan de film The Sixt Sense en is net zo spannend. De zoektocht naar de schat is hier wel een zoektocht naar wat familie en samen-zijn eigenlijk betekent. Waar hoor je thuis, met wie ben je verbonden?

Ik las van Lorena Veldhuijzen een opvallende ‘auteursbrief’ op de website van haar uitgeverij:

13 november 1992
Na een aantal dagen spoorloos te zijn geweest, spoelt het levenloze lichaam van mijn vader aan in Dalem (Zuid-Holland).

11 januari 2024
Lennart mailt mij voor zijn boekbespreking over De wens van Ice Cream Boy. Zijn mooiste opmerking na een van zijn vragen luidt: ‘Mijn wens is dat ik onder water zou kunnen ademen.’

De gebeurtenis van 13 november 1992 bracht mij trauma, rouw, verdriet waar ik – vaak onbewust – na lang tegenstribbelen mee aan de slag ging. Ik was twintig toen mijn vader werd gevonden. Mijn leven stopte ook, omdat ik heimelijk van alles en iedereen vluchtte, en vooral van mezelf. De tweede gebeurtenis bracht me inspiratie. Ik antwoordde de 11-jarige Lennart met een kort verhaaltje over een jongen, genaamd Jack.

Augustus 2025
Tussenkinderen verschijnt. Een ode aan de weg die ik heb afgelegd en een dankbetuiging aan Lennart met zijn mooie wens. Schrijven ontstaat van waar ik uit besta en meer: al mijn herinneringen die samenvloeien met iets dat eindeloos is en waarmee ik ben verbonden.