De leeuw en de jakhals

30 april 2025 DOOR Gastauteur Verbonden LEESTIJD: 10 MIN

Elke ochtend word ik wakker voor zonsopgang. Er is iets diepzinnigs aan dit tijdstip van de dag, wanneer de dieren en vogels stil zijn of slapen. Er is een moment waarop de wind stopt en het stille zwart alles is wat er is. Zelfs moeder aarde zelf lijkt te rusten. Alsof ze een lange, diepe, verjongende ademteug neemt in afwachting van de dag. Dit zijn heilige momenten. Momenten om stil te staan bij onze schepper. Momenten speciaal voor ons gereserveerd.

Ongeacht of je bidt of mediteert en ongeacht tot welke God of bron, deze mogelijkheid tot inter-zijn met het grote existentiële mysterie is essentieel voor de menselijke ziel. De verlossende ruimte die het stille zwart ons brengt, de eenvoud die het biedt en de opgeruimde gedachte die volgt, zijn voedend voor de ziel. De ochtendstond kijkt niet naar wie we zijn, in welke religie we geloven, hoeveel geld we hebben, wat onze sociale status is en wat voor conflicten we hebben gehad of nog krijgen. Het doet er allemaal niet toe, het gaat verloren in de wind. Alleen onze ziel is er. Hier zitten we, blootgesteld en kwetsbaar voor het grote mysterie. Een warme, vredige troost komt over ons heen als een onzichtbare, welkome zachte deken op een koude nacht. Er is niets zo inspirerend als dit. De vrede van thuiskomen. Want thuis is misschien niet per se de plek waar je geboren bent of de plek waar je woont. Het is de verlossende ruimte van erbij horen en waar niemand van hoeft weg te rennen.

Ik bid tot mijn God, ik offer mijn conflicten aan het stille zwart. En laat daar mijn frustraties en angsten achter. Dan luister ik lange tijd.

De bron van conflicten
Wat is de bron van conflicten in ons leven? Van ontevredenheid, van gevoelens van onzekerheid of angst, die ons keer op keer overkomen? In onze moderne wereld zijn deze echt en relevant. Hoe vinden we stilte in een economisch gemotiveerde en sociaal geladen samenleving en de druk die deze met zich meebrengt? Als wildernisgids geniet ik van een relatief eenvoudige levensstijl en kies ik ervoor om binnen mijn mogelijkheden te leven. Ik ben altijd al tevreden met minder geweest. Maar tegelijkertijd is het ook zo dat een brood hetzelfde kost voor mij als voor Elon Musk. De uitdagingen van deze wereld vormen ook in mij een conflict.

Deze moderne maatschappij is een vreemde plek. Het is een habitat waar we geloven dat de geneugten van het leven worden gemeten aan de hand van de hoeveelheid geld en bezittingen die je hebt. Met als resultaat de exploitatie en manipulatie van onze natuurlijke omgeving. Het is de natuur en het door de natuur geïnspireerde denken dat ons opnieuw verbindt met de grote waarheid. De echte geneugten zijn hier te vinden, in de grond, de wind, de lucht, de landschappen en al onze levende verwanten die daarin bestaan. Ware geneugten liggen in de wereld om ons heen. In deze herwonnen wijsheid ontstaan ​​vrede en stilte.

We vertragen en sluiten aan bij het grote mysterie dat zich onthult in het stille zwart. Dat leven is een verhaal van evenwicht en integratie. Van een middenweg en geen gehechtheid aan de uitersten van het leven. De Yin & Yang. Het passieve en het agressieve, licht en donker, liefde en haat, leven en dood, ja en nee, hard en zacht. Of de leeuw en de jakhals. Twee beroemde contrasterende personages in de bush.

Ik glimlach diep en merk een verandering op in de lucht. Vogels beginnen te zingen en het ochtendkoor is gaande. Er is een zachte rode gloed in het oosten en een hyena joelt in de verte. In het kamp wordt een vuur gestookt, water wordt ingeschonken en koffie wordt gezet. Alsof er een betovering wordt verbroken, is de heilige tijd ten einde gekomen. Morgen is er opnieuw zo’n ochtend. Nog steeds glimlachend en de zonsopgang bewonderend, loop ik langzaam naar de koffiepot op het kampvuur. De dag begint.

Het verhaal ontvouwt zich
We gaan op pad en vinden die ochtend een leeuwin die ’s nachts een jonge impala-antilope heeft gedood. Ze heeft het dier bijna helemaal opgegeten. Alleen de huid en wat botten zijn nog over. In de verte naar het noorden horen we het wenkende gebrul van een groep leeuwen. Al snel staat de leeuwin op en loopt weg in die richting. De restanten worden achtergelaten. Ik scan de afstand en zie een zadeljakhals staan op minstens een halve kilometer afstand. Hij is gefocust en tuurt in de verte. Jakhalzen zijn het equivalent van een vos of een kleine wolf. Er zijn twee soorten in zuidelijk Afrika, waarvan de zadeljakhals het meest voorkomt. Bedrieglijk timide, intelligent en opportunistisch, zijn het doorgaans aaseters. Omdat deze jakhals zich op de groep leeuwen in de verte richt, merkt hij niet dat onze leeuwin naar hem toe loopt. Bovendien heeft de jakhals de wind in de rug. De leeuwin nadert hem en de jakhals gaat opzij om haar te laten passeren. En terwijl de leeuwin voorbij loopt, gebeurt er iets fascinerends.

De jakhals pikt het geurspoor van de leeuwin op en begint terug te lopen. Hun reukvermogen is opmerkelijk en met hun neus op de grond volgt hij precies haar stappen. Als leeuwen zich voeden, is het een nogal rommelige aangelegenheid. Er ligt veel bloed op de grond en hun tafelmanieren laten te wensen over. De jakhals volgt het geurspoor van vers vlees en vindt op deze manier de plek waar de aanval heeft plaatsgevonden en waar de resten van de impala liggen. We waren overdonderd door dit tafereel.

Klassiek contract
Het zette me aan het denken.

Ten eerste, waar associëren we leeuwen en jakhalzen mee? Een leeuw beschouwen we als de koning van de jungle en we associëren hem met macht, krachtdadigheid en fysieke sterkte. Hij is onoverwinnelijk. Een term als ‘leeuwenhart’ verwijst niet voor niets naar adel en dapperheid. Jakhalzen zien we als sluwe, maar passieve en inferieure dieren, levend in de schaduw. In sommige religies worden ze gezien als de belichaming van het kwaad en duisternis. In werkelijkheid is er op het eerste gezicht heel weinig afgunst of aspiratie in een jakhals. De twee karakters vormen een klassiek contrast.

Ten tweede, hebben we niet allemaal de karakters van leeuwen en jakhalzen in ons? In de diepten van de menselijke psyche zijn de deugden van deze dieren in ons allemaal aanwezig. Dagelijks strijden onze innerlijke leeuw en jakhals om overleving, winst of erbij horen.

Ten derde was het verbazingwekkend om te zien hoe de jakhals het spoor van de leeuwin terugvolgde. Hij vond winst en welzijn door aandacht te besteden aan wat de leeuwin deed. Of met andere woorden, wat er in het verleden gebeurde.

“Misschien is dit wat inter-zijn tussen leeuw en jakhals ons kan leren”

Om het wat beter uit te leggen, denk eens aan het volgende: hoe vaak horen we niet zinnen als “Vergeet het verleden, richt je op de toekomst?”, “Wat voorbij is, is voorbij” en “Alles wat belangrijk is, ligt voor ons”. Wat mij betreft een gebrekkige manier van kijken en ecologisch niet intelligent. Misschien is dit wat inter-zijn tussen de leeuw en de jakhals ons zou moeten leren: het verleden van de leeuwin was belangrijk voor de toekomst van de jakhals. De jakhals had de toekomstgerichte visie van de leeuwin kunnen overnemen, maar koos ervoor om terug te keren. Erbij horen, erkennen en begrijpen van ‘het verleden’ was essentieel voor de toekomst van de jakhals.

Symfonie van leeuw en jakhals
Uiteindelijk is het de dualiteit van deze twee dieren die een rol speelt in de gezondheid van het ecosysteem. Leeuwen – helemaal rechts – handhaven het evenwicht tussen herbivoren, terwijl jakhalzen – helemaal links – een essentiële rol spelen door zich te voeden met karkassen en zo ziekte-uitbraken voorkomen. Beide vaardigheden zijn zeer ontwikkeld en even indrukwekkend, terwijl de manier om ‘winst’ te maken heel anders is.

De totaliteit van ons wezen, met onze energiestromen en onderlinge afhankelijkheid, is in feite een ecosysteem dat balans nodig heeft om productief te blijven. Zo bezien, is de symfonie van de leeuw en de jakhals (en de deugden die zij in ons vertegenwoordigen) essentieel.

“Wat de passieve jakhals ons leert, is dat het cruciaal is om naar het verleden te kijken”

De evenwichtige dualiteit van deze personages is de middenweg. Te vaak suggereert de maatschappij dat de nadruk moet liggen op de toekomst. Wij moeten leeuwen zijn! Maar als we dat alleen doen, erkennen we de jakhals niet en kunnen we ons individuele verhaal niet begrijpen. Ons verleden is essentieel en het hoort bij ons. Onze oorsprong in de oude landschappen van Afrika, de herinneringen van onze voorouders, onze natuurlijke instincten, de gebeurtenissen die ons leven hebben gevormd, zitten allemaal in ons. Als we ze niet kennen, hoe kunnen we dan ons verhaal kennen?

En als we dit niet kunnen erkennen, hoe ontdekken we dan dat we bij het heden horen? En hoe vinden wij dan troost in de toekomst?

Ik heb veel vragen…

Hoe kan het dat het menselijke dier, met al zijn intellect, niet leert van het verleden? Hoe kan het dat we de jakhals in ons niet bewonderen en van de geschiedenis leren zodat we niet steeds weer dezelfde fouten maken. Dat we een ​​gematigde middenweg ontdekken die een halt roept aan dwangmatige consumptie, laat zien dat de geneugten van het leven niet liggen in het verwerven van ‘spullen’, maar dat we inzien dat we er juist minder van nodig hebben. En dat we de mensen en andere wezens erkennen van wie we hebben gehouden en die van ons hebben gehouden. Het grote inter-zijn suggereert dat hun lot niet los kan worden gezien van dat van ons.

“We zijn het spoor van ons verhaal kwijtgeraakt”

Hoe kan het dat we niet luisteren naar degenen die de absolute zinloosheid en verschrikkingen van oorlog en ultieme conflicten hebben ervaren? Hoe kan het dat de herinnering aan onze voorouders zo gemakkelijk wordt vergeten? Gewist?

Misschien zal de sessie van morgenvroeg met de stille duisternis voor zonsopgang wat antwoorden influisteren. Ik zal luisteren. Doe je met me mee?

Voor nu weet ik dit: door onze innerlijke leeuw te voeden en onze innerlijke jakhals te laten verhongeren, zijn we het spoor van ons verhaal kwijtgeraakt. En we moeten het dringend opnieuw gaan volgen.

Allan McSmith is ruim dertig jaar wildernisgids en natuurbeschermer. In de wildernis laat hij het belang en de betekenis van natuur diep ervaren, evenals de urgentie om ons natuurlijk erfgoed te behouden en te herstellen. Alan is tevens een inspirerend spreker en auteur. Meer informatie:www.alanmcmsmith.com

Gastauteur

Om Nederland socialer en duurzamer te maken hebben we iedereen nodig. Daarom verwelkomen we op MaatschapWij gastauteurs die hun licht op een bepaald thema laten schijnen. Op deze pagina vind je hun bijdragen. Zelf een artikel, blog, column of video delen op de website? Stuur dan een mailtje met je bijdrage of bijlage naar redactie@maatschapwij.nu. De redactie beoordeelt vervolgens of we het stuk bij MaatschapWij vinden passen.

Bekijk alle artikelen van Gastauteur
Abonneer
Laat het weten als er

0 Comments
Meest gestemd
Nieuwste Oudste
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Steun
MaatschapWij
10 EURO
Bij MaatschapWij zetten we al meer dan zeven jaar denkers en doeners in de schijnwerpers die onze samenleving groen, gezond en verbonden maken. Zonder betaalmuur of andere obstakels. En zonder winstoogmerk. Dit collectief kan zonder financiële steun niet bestaan. Veel hebben we niet nodig: elke donatie, hoe klein of groot ook, is welkom. Sluit je aan, we hebben je nodig!
Tuurlijk!
GERELATEERD