Boeken die je leven positief kunnen beïnvloeden, vier tips

Een mensenleven is te kort om alle goede, inspirerende, ontroerende, betekenisvolle boeken te lezen die er zijn geschreven. Daarom kunnen tips soms behulpzaam zijn om wat bomen in het onmetelijke bos te zien. Vier tips van boeken die je leven positief kunnen beïnvloeden.

Elegante eenvoud
Satish Kumar

Voor mij is dit het meest indrukwekkende en wijze boek over ecologie en economie dat ik ooit heb gelezen. Bovendien was hij nauw betrokken bij het New Financial Forum (inmiddels geïntegreerd in MaatschapWij). Ik geef zoveel mogelijk vrienden, sprekers op events en goede relaties dit boek cadeau.

“De mens zal duizenden jaren kunnen blijven voortbestaan als wij mensen lichtvoetig op aarde lopen en een leven van elegante eenvoud leven binnen de eenheid bodem, ziel en samenleving”, zegt Satish Kumar in dit boek. Kumar is vredes- en milieuactivist, auteur, uitgever en oprichter van het Schumacher College en onder meer bekend van zijn vredespelgrimstocht van 13.000 kilometer.

Er zijn boeken die je nooit meer loslaten en je drastisch helpen je eigen richting te bepalen en in te durven slaan. Het werk van Kumar is dat al voor vele duizenden mensen geweest. In dit boek bundelt hij zijn wijsheid, ervaringen en reflectie die hij in vele decennia heeft opgedaan en biedt hij een concreet uitzicht op een beter leven voor mens, dier en planeet. “Een hebzuchtige, consumerende leefwijze buit de zwakkeren en de natuur uit, dat is onvermijdelijk. Als consumenten verspillen we hulpbronnen en onze tijd en energie aan het najagen van dingen die we niet nodig hebben. We stellen hebzucht boven behoefte, glamour boven elegantie en uitbuiting boven behoud. Leven in overvloed produceert afval, vervuiling en armoede”, aldus Kumar die hiermee haarfijn aanstipt waarom onze moderne wereld niet sociaal en duurzaam is.

“Eenvoudig leven heeft niets met luiheid of passiviteit te maken”, zo schrijft hij in het voorwoord. “Onze consumerende manier van leven maakt ons juist lui, onbekwaam en passief. We worden afhankelijk van mechanisatie, industrialisering en massaproductie. Het ideaal van elegante eenvoud is verbonden met kunst en handwerk, met het maakproces en met de kunst van goed leven met minder. Eenvoud focust op de kwaliteit van leven en niet op de hoeveelheid materiële dingen.”

Het mooie is dat Kumar altijd een uitweg biedt. En die uitweg is eigenlijk simpel. Eenvoud is de weg. In dit boek schetst hij dan ook een uitgebreid en allesomvattend ideaal van eenvoud. “Ik onderzoek het ideaal van elegante eenvoud op metafysisch en fysiek niveau. Eenvoudig zijn is net zo essentieel als eenvoudig leven. (…) Elegante eenvoud is een spirituele weg en ook een praktische manier van leven. Het is de voorbode van harmonie en onderhoudt het sociale weefsel. Elegante eenvoud behoudt natuurlijke habitats en beschermt culturen en gemeenschappen. Elegante eenvoud zorgt even goed voor het uiterlijk landschap van de ecosfeer als voor het innerlijk landschap van de ziel. Eenvoud leidt tot duurzaamheid. Technologische innovaties alleen zijn niet genoeg. We zullen onze huizen, onze werkplekken en onze levens moeten vereenvoudigen. Zo creëren we een duurzamere wereld, nu en voor altijd.”

Elegante eenvoud: € 26,99

Het verborgen leven van bomen
Peter Wohlleben

Houtvester en bestsellerauteur Peter Wohlleben pleit voor een andere kijk op de natuur. “De uitdagingen waar de mensheid voor staat, zijn immens. Ik ben echter optimistisch dat we er op tijd in slagen een ommekeer in ons denken en doen te bewerkstelligen zodat we de wereld leefbaar houden. Wel is het belangrijk dat we andere verhalen gaan vertellen. Omarm niet langer het onzinnige dogma van eeuwigdurende economische groei en kies voor de kwaliteit van leven, nu en in de toekomst. Dat is uiteindelijk het antwoord op de klimaatcrisis en andere crises. Steeds meer jongeren zien dat in. Hoogste tijd dat zij stemrecht krijgen”, aldus Wohlleben in een interview voor het New Financial Magazine (inmiddels geïntegreerd in MaatschapWij).

Het meest bekende boek van Peter Wohlleben is Het verborgen leven van bomen. In de gelijknamige documentaire uit 2020 vraagt een Poolse vrouw aan Peter Wohlleben waarom het nou toch zo belangrijk is dat we de natuur beschermen. Zijn antwoord spreekt boekdelen: “Het is helemaal niet belangrijk”, zegt hij. “De natuur zal altijd herstellen, of het nu over 10.000 of 100.000 jaar is. Wel lijkt het me belangrijk dat op korte termijn de natuur ook gezond is, zodat wijzelf, onze kinderen en kleinkinderen ook nog op deze wereld zijn om van de natuur te genieten. De natuur gaat nooit kapot, maar zonder natuur kan de mens niet voortbestaan.”

In Het verborgen leven van bomen laat Wohlleben zien dat bomen ook andere manieren kennen om te communiceren. Zo kunnen ze andere bomen via hun wortels waarschuwen voor gevaar en communiceren ze via schimmels, die op hun beurt de boom weer nodig hebben. Zo levert de boom suiker via fotosynthese, halen de paddenstoelen via een ragfijn netwerk fosfor en stikstof uit de grond en geven dit af aan de boom. Het ondergronds netwerk zorgt voor uitwisseling over en weer.

“De dunne draden dringen door de grond en een weefsel dat zo dicht is dat je je het nauwelijks kunt voorstellen. Een theelepeltje bosgrond bevat een paar kilometer van die ‘zwamdraden’. Eén schimmel kan zich in de loop van de eeuwen over een paar vierkante kilometer uitbreiden en zelfs hele bossen verbinden. Met behulp van de schimmeldraden geeft hij signalen van de ene boom door naar de andere en helpt hen boodschappen over insecten, droogte en andere gevaren uit te wisselen. Intussen spreekt zelfs de wetenschap van een ‘wood-wide-web, dat door onze bossen heen loopt”, aldus Wohlleben in Het verborgen leven van bomen.

Bomen zijn ook hele sociale wezens. Ze beschermen hun familie, weren indringers en helpen andere bomen te overleven. Bomen beseffen dat een boom alleen maar zo goed kan zijn als het bos om hem heen. Uiteraard staan er ook bomen tussen die niet zo fit zijn. Mensen zijn gaan denken dat het bij de evolutie hoort dat alleen de sterken overleven. “Bomen zouden hun hoofd, dat wil zeggen hun kruin, daarover schudden. Hun welzijn hangt af van de gemeenschap en als vermeend krachteloze bomen verdwijnen, gaan de andere ook achteruit. Dan is het bos niet meer gesloten zodat hete zon en rukwinden tot op de bodem kunnen doordringen en het vochtig-koele klimaat veranderen. Ook sterke bomen worden in de loop van hun leven meermaals ziek en zijn op dat moment aangewezen op de ondersteuning van hun zwakkere buren. Zijn die er niet meer, dan is een onschuldige aanval door insecten al voldoende om het lot van zelfs woudreuzen te bezegelen.”

Het verborgen leven van bomen: € 22,99

Drinkbare rivieren
Li An Phoa

Li An Phoa’s levenswerk is rivieren weer drinkbaar maken. Samen met haar partner Maarten van der Schaaf schreef ze het indrukwekkende boek Drinkbare rivieren, een levenswerk over een nieuw natuurbesef.

Li An Phoa besloot na haar studie Bedrijfskunde in een kano de Canadese rivier de Rupert af te varen, toen nog een rivier met drinkbaar water. “Nog maar een paar generaties geleden waren alle rivieren drinkbaar, nu is dat zeldzaam. Rivieren tonen ons hoe het is gesteld met de (levens)kwaliteit van het landschap, van een stroomgebied. De kwaliteit van rivierwater zou een leidend beginsel kunnen zijn van je ondernemersstrategie en een indicator van ‘gezond’ of ‘in control’ van bijvoorbeeld financiële dienstverleners”, aldus Li An Phoa in een eerder interview voor het New Financial Magazine.

De missie van Li An is niet zozeer het daadwerkelijk drinkbaar maken van alle rivieren in de wereld, ook al zou dat fantastisch zijn. “Mijn doel is dat mensen en bedrijven bewuster worden dat de rivier de perfecte indicator zou kunnen zijn van de kwaliteit van onze samenleving en dat iedereen een keuze heeft om een bijdrage te leveren en onze levensaders weer gezonder te maken. Drinkbare rivieren zijn een betere graadmeter van het welzijn van een land dan het Bruto Nationaal Product.”

Li An Phoa leeft haar missie. Zo wandelt ze rivieren af van bron tot monding en gaat onderweg onbevangen en zonder oordeel het gesprek aan met onder meer burgemeesters, politici, leraren, jongeren, directeuren en journalisten. Ze informeert en verbindt en dat leidt tot resultaat. Ze liep onder meer langs de Maas, de IJssel, de Vecht, de Theems en de Donau.

Li An Phoa is een impactmaker pur sang, is aangesloten bij het Schumacher College van Satish Kumar Haar boek zou verplicht studiemateriaal moeten zijn op scholen en universiteiten.

We gaan nog veel van Li An Phoa horen. En dat is goed nieuws voor toekomstige generaties…

Drinkbare rivieren: € 17,50

Vlindereconomie
Jack Cox

“Wat een prachtig samenspel ontvouwt zich als je beroemdheden op het gebied van economie, geschiedenis en politiek bij elkaar brengt. In Vlindereconomie laat ondernemer en financieel expert Jack Cox zien dat een duurzame financiële toekomst mogelijk is door de werken van Thomas Piketty, Kate Raworth en Rutger Bregman samen te brengen met de ideeën van Nelson Mandela, Hyman Minsky en Gunter Pauli”, schrijft Marjolein Westerterp in de zomereditie 2019 van het New Financial Magazine.

“Alles in de natuur staat met elkaar in verbinding. Deze verbondenheid is ook zichtbaar in de Afrikaanse filosofie van Ubuntu, die stelt dat ieder mens alleen bestaat door anderen. Het resultaat van deze samensmelting is een compositie, de vlindereconomie, die ons in staat stelt om de aarde met een gerust hart over te dragen aan de volgende generatie”, zegt Cox.

In de levenscyclus van de prachtige vlinder zag Jack Cox vanuit zijn expertise, de financiële wereld, een analogie en oplossing voor de huidige samenleving. We worstelen met de gevolgen van de economische crisis van 2008, we zien een steeds grotere aandacht voor het ik in plaats van het wij en we hebben te maken met de implicaties van het Klimaatakkoord van Parijs, de opmaat voor de klimaattransitie.

“Problemen lossen zich niet vanzelf op en om oplossingen te kunnen realiseren zullen we een aantal bakens moeten verzetten en de focus verschuiven van groei naar ontwikkeling, van economie naar ecologie. Momenteel wordt duurzaamheid enkel en alleen bekeken vanuit de kant van de producent. Echter aan elke transactie is een financiële component gekoppeld. Hoe duurzaam is deze nu eigenlijk?”

Jack draagt concrete oplossingen aan om uit de impasse te komen. Een must read voor iedereen die wil bijdragen aan een economie die bijdraagt aan een leefbare aarde voor iedereen.

Jack Cox is directeur eigenaar van Forza Asset Management en oprichter van Econsenso. Hij ziet het als één van zijn taken om de financieel-economische, maatschappelijke en politieke ontwikkelingen op de voet te volgen en deze te beoordelen op hun financieel duurzame karakter. Met oog voor zijn omgeving en met beide benen op de grond, richt hij zijn denken en doen op oplossingen en vooruitgang. Regelmatig schrijft hij columns voor MaatschapWij.

Vlindereconomie: € 21,95

Deze blog is samengesteld door de redactie van MaatschapWij.
Ontvang je leestips als deze graag in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Inspiratie gegarandeerd!