Betekenisvolle boeken, november 2025
De Betekenis Boeken Club, een initiatief van Ron van Es, gaat voorbij aan actualiteiten en hypes, maar belicht boeken met kwaliteit en inhoudelijke kracht. Door aandacht te besteden aan boeken die ertoe doen, ontstaat een mooie bibliotheek van betekenisvolle boeken waar geïnteresseerden eindeloos uit kunnen putten. Iedere maand brengt MaatschapWij vier boeken onder de aandacht die de afgelopen maand zijn toegevoegd aan deze snel groeiende betekenisbibliotheek. Dit keer de boeken van de maand november 2025.
Alter – Marloes Morshuis
Marloes Morshuis heeft een ongelooflijk actueel en spannende roman met ‘Alter’ geschreven. In een wereld – na deze – waarin van alles is misgegaan is er stevig ingegrepen hoe we willen en moeten leven door iedereen en alles te controleren. Met de inzet van een zogenaamde dialego, een alomvattend device die je bezigheden van voor tot achter checkt en dat inmiddels is uitgegroeid tot een soort van alter ego, is er een nieuw soort samenleving ontstaan.
In ‘Alter’ komen Roz en Fabian in opstand tegen dit systeem, een systeem dan slaafs wordt gevolgd door de meeste mensen – ze bedoelen het toch goed met ons? – waardoor hun schermen rood kleuren bij de maandelijkse Check. Teveel rood is een permanente reis naar het Transferium, ook wel Schaduw genoemd.
Het systeem van goedkeuring, van digitale toegang, van transparantie, of eigenlijk van je eigen weg mogen gaan in deze wereld, Marloes Morshuis laat het ijzingwekkend en scherp zien in ‘Alter’.
“Niemand is volledig autonoom, niemand redt het alleen op loyaliteit. Mijn leven is een lappendeken van momenten waarop ik van iemand anders aankon, momenten waarop ik van mezelf aankon – precies zoals het bedoeld is.” – Malu de Bont
Je verdiende loon, het eerlijke verhaal over onze portemonnees (en hoe je eruit haalt wat erin zit) – Malu de Bont
In haar boek schrijft Malu de Bont over het grote verschil tussen have’s en have not’s – de wealth gap dus. Voor het blad Elle schreef ze De Rekening, portretten van jonge mensen over hoeveel geld erin kwam en hoeveel er eigenlijk overbleef. Vaak zie je dat mensen het net redden per maand, tot de volgende paycheck. “In die drie maanden dat ik daar bij mijn ouders zat, zei mijn moeder: ‘Je hebt een jaar fulltime gewerkt, hoe kan het dat je nul euro spaargeld hebt?’ En ik wist het ook niet.”
Aan de buitenkant succesvol, en daar houdt het dan ook op. Dat is waar Malu de Bont ook over struikelt, het gegeven dat als je geen rijke ouders of familie hebt, je het wel heel zwaar krijgt in deze overgekapitaliseerde samenleving. Huis kopen? Vergeet het maar. Enig geld op de rekening? Nee, het is uitgegeven. “Wat die realiteit zo ongemakkelijk maakt, is het gegeven dat die zo ónmaakbaar is.”
De vrije markt heeft ons doen geloven dat alles mogelijk is, dat alles verkrijgbaar is, dat alles te bereiken is. De waarheid is dan hard als dat helemaal niet zo is, maar dat de deuren wel dicht gaan, en dicht blijven.
Van daar naar hier, over de herontdekking van onze ware natuur – Douglas Harding
Douglas Harding (1909 – 2007) werd geboren in een christelijk fundamentalistische sekte, de Exclusive Plymouth Brethren, een gegeven dat zijn leven zou bepalen. Eenmaal gebroken met dat verleden ging hij op zoek naar betekenis van leven en bewustzijn. Via meditatie en oosterse wijsheid, met name het idee van non-dualiteit, kwam hij op het idee van een ‘hoofdloze toestand’. Hij schreef daarover ‘On Having no Head’ (‘Leven zonder hoofd – Zen en de herontdekking van dat wat is’).
Over dat ‘hoofdloos’ zijn gaat ook dit boek met voorin twee uitgeschreven workshops van Douglas Harding plus een aantal gesprekken met hem. “Wat ik ben, hangt af van de plek van waaruit je naar me kijkt.”
Het ik, of waar we het zelf tegen zeggen, is dus een kwestie van perspectief en waarneming. Wie zie je als je in de spiegel kijkt? En wie of wat ligt er achter dat gezicht? Is er een waarneming van een tweede zelf, een ziel? Iets dat wie je ten diepste bent? Een, zoals Harding dat beschrijft, bewegingloos en altijd aanwezig Zelf? Een toestand van het onbewuste dat je bewust kunt waarnemen dus.
Vrij zijn in je werk, de kunst van leiderschap – Nienke de Vries & Berdine Grashuis
Yep, er zijn talloze boeken over leiderschap, je kunt er hele biblio … die zin heb je vaak gelezen denk ik. En het is waar, er zijn veel boeken over leiderschap omdat we het idee van leiderschap zo belangrijk vinden. Leiderschap in je werk, je team, je leven, je organisatie, je kerk, je vereniging, je bataljon, noem het maar. Overal, vinden we, is een leider nodig. Of dat waar is, is maar de vraag, maar zo is onze samenleving gestructureerd. Het is de vraag om een leider.
Nu is er het boek van Nienke de Vries en Berdine Grashuis, ook al over leiderschap, met zelfs de kunst om een vrije leider te zijn. Dat doen ze met hun eigen organisatie Vrij Leiderschap waar zes elementen belangrijk zijn. Bewust zijn, zelfinzicht, bezieling, presentie, systeembewustzijn en integratie. Zes elementen die je, soms los van elkaar, al eens gelezen moet hebben als je die boeken over leiderschap leest. Waarom dit specifieke boek er dan tóch ook moest komen, schrijven ze in het voorwoord: “Er was een sluimerend besef in ons beiden: er zit meer in. Meer vrijheid, meer echtheid, meer ruimte om te leven in plaats van geleefd te worden. Dat gevoel, dat verlangen naar iets groters, zette ons in beweging.”
Misschien is dat wel de rol van vrij leiderschap. Niet hoe je je instrumentarium leert te gebruiken om een team aan de gang te krijgen of het productieproces te optimaliseren, maar om een mens te zijn die tussen de anderen gaat staan. Vanuit dat bewustzijn leer je dan om de plek in te nemen, er te zijn, om samen te werken en te leven.
De schrijvers van ‘Vrij zijn in je werk’ eindigen dan ook terecht met deze woorden: “De wereld heeft mensen nodig die durven te vertragen waar snelheid regeert, die aanspreken waar iets stokt, die richting geven vanuit bezieling. In die beweging ontstaat verandering, in hoe je werkt, leeft en leidt.”
