Betekenisvolle boeken; april 2025
De Betekenis Boeken Club, een initiatief van Ron van Es, gaat voorbij aan actualiteiten en hypes, maar belicht boeken met kwaliteit en inhoudelijke kracht. Door aandacht te besteden aan boeken die ertoe doen, ontstaat een mooie bibliotheek van betekenisvolle boeken waar geïnteresseerden eindeloos uit kunnen putten. Iedere maand brengt MaatschapWij vier boeken onder de aandacht die de afgelopen maand zijn toegevoegd aan deze snel groeiende betekenisbibliotheek. Dit keer de boeken van de maand april 2025.
Atlas van de financiële wereld – Darius Wójcik
Over geld is nog nooit zoveel gesproken als in deze moderne tijd. Vooral omdat het idee van geld niet uitgedrukt wordt in munten of papieren, maar in heel veel vormen en gedaanten. Geld, rijkdom, financiën, het is een oerwoud geworden. De atlas van de financiële wereld is daarom al een Sisyphus werk – hoe breng je dat allemaal zichtbaar in beeld? “De Atlas van de financiële wereld is als geheel een verklaring an de financiële geografie, gecombineerd met datawetenschap, digitale geesteswetenschappen, economie, sociale wetenschappen en design.”
Het is een dik boekwerk geworden met echt geweldige kaarten en illustraties van James Chesire en Oliver Uberti.
Tegen empathie, een pleidooi voor rationele compassie – Paul Bloom
“Empathie kan aanleiding geven tot dwaze oordelen en motiveert mensen vaak tot onverschilligheid en wreedheid.” Zo, dat is een binnenkomer in het boek Tegen empathie van Paul Bloom. Elke lezer zit nu gelijk rechtop in zijn stoel.
“Mijn argument tegen empathie is niet dat we egoistisch en immoreel zouden moeten zijn. Integendeel, als we goede en zorgzame mensen willen zijn, als we van de wereld een betere plek willen maken, dan zijn we beter af zonder empathie.’ Ah, de soep wordt al iets minder heet gegeten.
“Of om het nog wat zorgvuldiger te zeggen: we zijn beter af zonder empathie van een bepaald slag.”
In gesprek met de Noordzee, op zoek naar een nieuwe relatie met natuur – Arita Baaijens
Ik weet nog dat ik via Arita Baaijens en haar vertaalprogramma een vraag kon stellen aan de Noordzee. Welke vraag en hoe dat antwoord luidde ben ik kwijt; het ging allemaal via Facebook en daar kom ik niet meer. Ik weet wel dat het antwoord enigszins cryptisch was, maar ja, wat wil je. Wat moest die Noordzee met mijn vraag? En toch was ik nieuwsgierig. Het is diezelfde nieuwsgierigheid die Arita Baaijens in haar greep heeft. En dat levert een prachtig boek op. De zoektocht naar de Noordzee, of beter, het gesprek aangaan.
Zo begint ook Arita Baaijens haar volgende zoektocht, een gesprek op gang brengen met de Noordzee. Wie zijn wij, maar vooral wie is die zee. En wat wil die zee? “Stel nou eens dat de zee denkt, wat zijn dan haar gedachten? Wat wil het wier, wat wil de oester? Doet de intentie waarmee je de vraag stelt ertoe en hoe komen we daarachter?”
“De wereld heeft de aarde ontwricht en nu ontwricht de aarde de wereld. De enige manier om ons te beschermen en de bewoonbaarheid te waarborgen, bestaat erin de aarde als aarde te behandelen.” – David van Reybrouck, Denker der Nederlanden
De wereld en de aarde, hoe houden we het veilig? – David van Reybrouck
David van Reybrouck is de nieuwe Denker der Nederlanden. Geen Vaderland meer, of Moederland. Komt allemaal goed uit, want hij is Vlaming dus ‘der Nederlanden’ past allemaal veel beter.
In een interview vertelde hij dat hij liever Vérdenker der Nederlanden wil zijn: “In het Nederlands hebben we de woorden verspringen en vérspringen, maar merkwaardig genoeg enkel verdenken en niet ‘vérdenken’, terwijl we dat laatste juist zo nodig hebben’, zo verklaart Van Reybrouck zijn keuze. ‘Vérdenken is naar het heden kijken vanuit de verre toekomst en vanuit het verre verleden. Waar komen we vandaan en waar willen we heen? Het is ook vérdenken in de ruimte, voorbij geografische grenzen of sociale bubbels.”
Nu is er zijn essay De wereld en de aarde, hoe houden we het veilig? om dat ver denken een vorm te geven. Hij begint op zijn oude kinderkamer waar hij de plastic wereldbol weer ziet. “Alles leek zo goed geregeld. Je had de wereld en je had de aarde.” Intussen weten we wel beter, en David van Reybrouck als geen ander. In het boek beschrijft hij van dat oude idee van landen die samen deze planeet vormen, allemaal keurig te zien op die plastic bol, we via samenspraak, diplomatie, overleg een soort bestuur hebben gevormd om het dragelijk te houden.
Maar daarin hebben we – tussen al de oorlogen en besprekingen over vrede – wel iets vergeten. “Misschien is dat wel de tragedie van deze weerbarstige eeuw: dat we zo verblind zijn door het helle licht van de mensenwereld dat we de aarde uit het oog verloren zijn.”
