MaatschapWij vertoont twee documentaires voor een leefbare aarde: het kan wél!

Als je het eenmaal ziet, kun je nooit meer anders kijken. Regeneratieve gemeenschapsboerderijen zijn goed voor mens, dier, natuur en de onderlinge verbinding. Stichting ALPA en stichting Lenteland maken het mogelijk dat natuur, biodiversiteit, voedselvoorziening en verbondenheid samen gaan. De documentaires Land for Life en Land voor het leven over beide stichtingen laten zien dat het wel degelijk anders kan. 

De middag kende twee primeurs. Ten eerste was het het allereerste event dat MaatschapWij zelfstandig organiseerde. Ten tweede was het de eerste keer dat beide documentaires, met in feite dezelfde titel en missie, aansluitend werden vertoond. Bijzonder was dat de documentairemakers erbij aanwezig waren en zij het gesprek met de deelnemers aangingen. Jeppe van Pruisen en Joris van Egmond maakten de documentaire Land for Life over het werk van Stichting Alpa in Transsylvanië en Rik van der Linden maakte de documentaire Land voor het Leven over het werk van Stichting Lenteland. Rik, maker van onder andere De Verwonderaars, vertelde dat hij sinds een aantal jaar nog maar één werkgever heeft, en dat is de natuur. Naast de makers waren ook Lentelandboeren Jaap Fris en Niels Moshagen van Erve Kiekebos aanwezig alsmede vertegenwoordigers van beide stichtingen: Jelle Bartels namens ALPA en Eline Veninga van Lenteland. Gastheer van de middag was De Groene Afslag in Laren. De middag maakte deel uit van het Op eigen kompas Festival, een initiatief van Ron van Es dat nog tot en met 12 april op drie verschillende locaties plaatsvindt.

Met events zet MaatschapWij kracht bij aan haar missie: een bijdrage leveren aan een gezonder, groener er meer verbonden Nederland. “Niet omdat het leuk, zacht, lief of aardig is, maar omdat een leefbare planeet het enig zinvolle is om aan onze kinderen en kleinkinderen door te geven. En daar sluiten beide documentaires uiteraard naadloos bij aan”, aldus Willem Vreeswijk, hoofdredacteur MaatschapWij in zijn rol als dagvoorzitter.

Jeppe van Pruisen en Joris van Egmond tonen in hun documentaire een regio in Transsylvanië met de meeste biodiversiteit van Europa. “De natuur is daar nog volledig intact en we hebben nog de kans om het te behouden voor toekomstige generaties, ook al is er steeds minder tijd om dit nog daadwerkelijk te realiseren. MaatschapWij besteedde hier eerder aandacht aan. Lenteland laat zien hoe we in Nederland de natuur kunnen herstellen en onze kijk op natuur, landbouw en biodiversiteit kunnen veranderen. Waar de ene documentaire over het behouden van een uniek gebied in Europa gaat, gaat de ander over de weg terug naar een gezonde planeet.  De documentaires belichten in feite twee kanten van dezelfde medaille.

ALPA
De stichting ALPA verwerft fondsen om landbouwgrond aan te kopen en beschikbaar te stellen aan een nieuwe generatie ecologische boeren. De hoge biodiversiteit in Transsylvanië is mede te danken aan eeuwenlange kleinschalige ecologische landbouw. Kleine akkers, weinig gifstoffen, stalmest. Land beheerd door lokale boeren die in directe verbinding staan met de gezondheid van de grond en het leven erin en erop. Een belangrijke doelstelling in het werk van ALPA is om de nieuwe generatie boeren de kans te geven dit mooie en cruciale werk te kunnen voortzetten.

Lars Veraart, oprichter van de Stichting ALPA, sprak de deelnemers toe via een videoboodschap uit Transsylvanië. Lars was jarenlang veearts in Frankrijk en zag in hoe hij in feite bijdroeg aan het in stand houden van een onhoudbaar systeem met onder meer een ongezonde natuur, ongezonde dieren en hoge rekeningen voor de boeren van veeartsen. Hij besloot regeneratief boer te worden in Transsylvanië en alleen nog bij te dragen aan een leefbare planeet. In zijn videoboodschap zei hij dat de belangstelling voor de documentaire hem hoop geeft. Hoop met betrekking tot de toegang tot land, tot regeneratieve toekomstboeren, tot het samenbrengen van agro- ecologie, biodiversiteit en landbouw. “Met de stichting ALPA werken wij hard aan een concrete oplossing. Zo zijn we gestart met een campagne om minimaal vijf boerderijen in maximaal vijf jaar aan te kopen. In totaal is hier zo’n 1,5 miljoen euro mee gemoeid. Voor de zomer kunnen we al heel concreet de eerste boerderij inclusief 8 hectare vruchtbare grond aankopen. Daar hebben we op korte termijn 80.000 euro voor nodig.”

De stichting heeft financiële support nodig om de regio met de meeste biodiversiteit van Europa te behouden. De urgentie is groot, omdat ook deze regio dreigt te worden opgeslokt door bedrijven, beleggers en/of banken die de weg vrij willen maken voor intensieve landbouw. Op dit moment verdwijnen er al circa vijf kleinschalige boerderijen per uur. De urgentie is dus groot en de mogelijkheden om dit gebied te behouden zijn er, juist ook omdat de bedragen die hiermee gemoeid zijn nog relatief laag zijn, zeker gezien in Europees perspectief.

Je kunt de videoboodschap van Lars Veraart HIER bekijken.

Ivo Valkenburg mag niet onvermeld blijven. Hij wordt genoemd in de aftiteling van de documentaire. Hij woonde in dat gebied met zijn Roemeense vrouw, overleed in 2022 en stond, samen met Lars, aan de basis van het gedachtengoed van de stichting ALPA. Ivo heeft onder meer vier betekenisvolle boeken nagelaten en bracht in zijn boeken en zijn werk mensen bijeen die bijdragen aan een mooiere wereld.

Lenteland
Waar ALPA binnen vijf jaar naar vijf regeneratieve gemeenschapsboerderijen wil, heeft Lenteland de ambitie te groeien van zeven boerderijen nu naar 25 boerderijen in 2030, aldus Eline Veninga, chef de mission van Lenteland en de drijvende kracht achter het opstarten van nieuwe boerderijen.  Net als Lars Veraart toonde ze zich hoopvol, juist omdat het bewustzijn bij veel mensen verder toeneemt. “Natuurlijk hebben ook wij kapitaal nodig en dat kan al met een bedrag van 500 euro. We zien dat de belangstelling van ondernemers, die van betekenis willen zijn, groeit voor onze projecten. Er zijn ook andere mogelijkheden om bij te dragen. Zo zijn we uiteraard op zoek naar nieuwe plekken waarbij we slechts één resultaat voor ogen hebben: een gezonde ecologische bodem, meer biodiversiteit, sociale impact en onze resultaten meetbaar maken zodat we aan de overheid en belangstellenden kunnen aantonen dat onze aanpak werkt.”

Lentelandboer Jaap Fris benadrukte wel dat het uiteindelijk de consument is die beslist of deze manier van boeren en met natuur omgaan succesvol wordt. “Wij kunnen een plek inrichten en daarop regeneratief boeren, wij kunnen zorgen voor de samenwerking tussen mens en natuur, maar de consument bepaalt uiteindelijk of dit gangbaar wordt of niet. In coronatijd kozen veel mensen voor gezond lokaal voedsel, maar die belangstelling loopt terug. Mensen kiezen gauw weer voor gemak. Mijn oproep aan jullie: zeg het voort: attendeer vrienden, collega’s, buurtbewoners op dit soort initiatieven en CSA-boerderijen en leg uit waarom het belangrijk is.”

Solidariteit, verbinding, samenwerking. Dat waren oplossingsrichtingen die aangedragen werden om dergelijke initiatieven gangbaar te maken. Organiseer gezonde etentjes in buurthuizen of op andere plekken, zorg voor sociale regeneratie en verbind gelijkgestemde organisaties zodat ze kunnen samenwerken en elkaar kunnen ondersteunen. In de zaal zaten onder meer vertegenwoordigers van gemeenten, de provincie en natuurorganisaties die graag samen willen onderzoeken hoe een gezonde landbouw en meer biodiversiteit te bevorderen zijn. En er was zelfs een jonge boer aanwezig die een toekomst voor zichzelf zag als Lentelandboer of als regeneratieve boer in Roemenië. Het gevoel van urgentie was groot bij de aanwezigen, evenals de bereidheid om samen te werken en actie te ondernemen. Het eerste event van MaatschapWij was een betekenisvolle en ook hoopvolle middag.

Foto v.l.n.r zittend: Niels Moshagen, Jeppe van Pruisen, Joris van Egmond en Bibi Smissaert (MaatschapWij). Staand: Ron van Es, Eline Veninga, Jaap Fris, Jelle Bartels (The Main Thing), Willem Vreeswijk (MaatschapWij) en Rik van der Linden.

Wil je deze documentaires laten zien aan een groep belangstellenden. Dat kan los van elkaar of gezamenlijk. Neem hiervoor contact op met Stichting Lenteland en/of Stichting ALPA.

Tekst: de redactie