Visie op grond (3): Innerlijke grond, de oproep

In zijn derde en laatste column in de serie ‘Visie op Grond’ doet Rien van der Zeijden een persoonlijke oproep. Ook onze innerlijke grond is ‘gekoloniseerd’. Zijn we bereid de ban te doorbreken en een ander verhaal toe te laten?

Ik wil niet meer
dit brede pad
dit uitgesleten zelf
die rechte lijn
van maakbaar en ter zake
die niet kan zwerven
niet kan sterven
aan zijn eigen groei
ik wil niet meer
dit voorgespelde weten
die opgeschoren tuin
van like me lik me
leeggeleuterd leuk
ik wil de verte
wil verdwijnen
tot het weer opnieuw verschijnt.

Toen ik het bovenstaande schreef als onderdeel van een spoken-word, werkte het als een call, een oproep om een andere weg in te slaan. Een oproep om aan ‘goede grond’ te werken. Ergens in mij is die grond. Een onbeschreven ruimte. Het is rijk, verbonden, levend en toch onttrokken aan het zicht. Hoe ben ik daarmee verbonden?

Ook je innerlijke grond kan ‘gekoloniseerd’ worden. Je zou het een sluipende bezetting kunnen noemen. Een vreemde godheid die onze waarden kaapt. Het eerste wat kolonisten doen is mensen hun verhaal afnemen en hun afkomst laten vergeten. Het deed me denken aan het jeugdboek ‘Momo en de tijdspaarders’. De auteur Michael Ende voert daar de tijdspaarders ten tonele. Onopvallende mannen in grijze pakken die de mensen aanspreken om hun tijd te sparen. Ze beloven rente op de gespaarde tijd. Waar zij samenkomen verspreiden ze een mistige kilte. Een intrigerend en spannend verhaal over onze consumptiemaatschappij en onze gehaaste levenswijze. Het resultaat kwam ik tegen bij mensen die ik begeleidde: een leeggeroofd gevoel, burn-out, een tijdgeest die een grijze tijdspaarder van je maakt…

“Waar tijdspaarders samenkomen, verspreiden ze een mistige kilte”

Oude geschriften als de Tao Te King schetsen een heel ander beeld van onze werkelijkheid. Een veel groter verhaal. We zijn een onderdeel van de hemel, de aarde, de geesten, de valleien, de tienduizend dingen. Als we dat vergeten komt onze intelligentie in een ijle lucht. We worden slim en dom tegelijk omdat het losstaande kennis is die onze diepe contextuele aard negeert. Losgezongen van de aarde. Ik moet niet stijgen maar dalen. Daar waar het  broeit en vloeit, ongericht en stotterend moet je je reis soms voortzetten….

Volgens ‘de Tao’ wordt alles bij elkaar gehouden door ‘het Ene’. Als ik wandel door een bos ervaar ik dat Ene weleens, dat wonder van samenhang waar je zo makkelijk overheen kijkt. Het zijn kleine momenten waarop ik mezelf als onderdeel kan zien, waarin ik vervloei en ‘verdwijn’ in iets groters. Je bent dat weiland vol met bloemen. De verte landt in je. Dat ‘Ene’ is echter niet een besturingsmechanisme van bovenaf waar onze huidige tijdgeest ons zo graag wil hebben.

“De ingenieurs van de maakbaarheid bleken te vaak keizers zonder kleren”

Ik voel me niet langer thuis bij de ‘ingenieurs’ die de maakbaarheid verkondigen. Te vaak zijn het keizers zonder kleren gebleken. Mijn generatie in het bijzonder. Te vaak maakten we het niet waar en bleven we hangen in ij(de)le lucht. Misschien is het met mijn innerlijke grond wel net als met de grond onder mijn voeten. Als je haar met rust laat en echte tijd geeft, blijkt ze ongekende programma’s te bevatten en lost ze allerlei problemen op zonder en zelfs ondanks menselijke bemoeienis. Doe eens minder.

“Langzaam ontdekken we dat bewustzijn niet in mij maar om mij is”

Langzaam zien we onze verwevenheid met de natuur. We zijn natuur. Langzaam leren we onze aandacht op te rekken naar het grotere geheel en ontdekken we dat bewustzijn niet in mij maar om mij is. Langzaam leren we nieuwe stemmen te verstaan. Stemmen van land, lucht, bos en water. Het zijn nieuwe talen..

laten we gaan
nieuwe talen leren
water lezen
wind verstaan
in het vuur verkeren
diep het woud ingaan
verwilderen en milder
met elkaar omgaan
fluitend weer de zon begroeten
ergens daar weer jou ontmoeten
zijn
verstaan
laten we gaan

Tekst: Rien van der Zeijden
Rien is theoloog, docent en supervisor. Hij schrijft en is sinds kort met pensioen. Hij woont in het ‘buitengebied’ in Friesland. www.rienvanderzeijden.nl
Lees ook zijn eerdere columns in deze serie:  ‘Stemloze grond ‘ en ‘Koloniale Grond en de klimaatcrisis’.