Senaat en het Volk van Rome

“Het leven in een democratie is een absoluut voorrecht, maar de geschiedenis laat zien dat we onszelf op een bewuste manier dienen te begrenzen”, aldus Jack Cox, auteur van Vlindereconomie. In het oude Rome werd het beloven van rijkdom voor de inwoners van de stad een leidend motief in de strategie om gekozen te worden. “Make America Great Again zou er niet hebben misstaan.”

Een zonnige dag begin november jl. in het oude deel van de stad der steden, zoals de Romeinen het grootste openluchtmuseum van de wereld graag betitelen. Daar vielen me de letters SPQR op die overal in de openbare orde terug te vinden waren. Nieuwsgierig geworden naar de betekenis ervan las ik dat het de afkorting was van Senatus PopulusQue Romanus. Letterlijk vertaald Senaat en het volk van Rome.

Volgens historische bronnen is Rome ongeveer 600 jaar voor Christus gesticht door de tweelingbroers Remus en Romulus. De legende vertelt dat de twee jongens te vondeling zijn gelegd in een mandje langs de rivier. Voordat de baby’s door het water zouden worden meegesleurd werden ze gered door een wolvin. In Rome zie je de afbeelding van een zogende wolvin veelvuldig terug en het is ook onderdeel van het logo van de Romeinse voetbalclub AS Roma. Dit stichtingsverhaal heeft de tand des tijds glansrijk doorstaan en geeft daarmee de bijzonderheid aan van Rome als plek. Dat het Latijnse woord voor wolvin ‘lupa’ in het dagelijks leven ook gebruikt werd voor een prostituee  maakt de versie dat de baby’s zijn gered en opgevoed door een vrouw van lichte zeden vele malen logischer. Desondanks is de zogende wolvin al duizenden jaren de doorvertelde versie van het stichtingsverhaal.

Na verloop van tijd kwamen de opgroeiende broers met elkaar in conflict wat eindigde in een doodstrijd waardoor Romulus alleen aan de macht kwam en zich als koning van Rome liet uitroepen. Uiteindelijk volgden hierna nog een zestal koningen totdat ongeveer 300 jaar voor Christus de laatste koning door het volk werd verdreven en Rome een republiek werd. Uniek in die tijd.

“De macht mocht niet bij een enkel persoon liggen”

Vanaf nu werden jaarlijkse verkiezingen gehouden en koos de bevolking twee consuls. Deze consuls kregen een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de wensen van het volk om te zetten in besluitvorming en elkaar te controleren. De macht mocht niet bij een enkel persoon liggen.

Heftige debatten
Het overtuigen van de bevolking dat je haar stem verdiende, zorgde voor heftige debatten, meestal uitgevoerd op de trappen van het Romeinse Tribunaal. Al snel werd het beloven van rijkdom voor de inwoners van Rome een leidend motief in de strategie om gekozen te worden. Het veroveren en plunderen van omliggende plaatsen, meestal kleine koninkrijkjes, lag het meest voor de hand wat vervolgens dan ook geschiedde. De veroverde gebieden moesten hun rijkdommen afstaan aan de Romeinse generaals en de manschappen werden ingelijfd als slaven en ingezet in het Romeinse leger,  welk hierdoor steeds groter en onverslaanbaarder werd. De jaarlijkse verkiezingen maakten dat er steeds grotere bergen en daadkracht werd beloofd aan het volk. De kandidaat-consuls dreven elkaar tot het uiterste om maar gekozen te worden.

Waarin het heeft geresulteerd weten we maar al te goed. Rome groeide uit van een doodnormale Italiaanse stad in 300 voor Chr. naar een wereldrijk van 5 miljoen vierkante kilometer in 200 na Chr. van Schotland tot Iran en van Midden-Duitsland tot Zuid-Egypte.

Verhitte strijd
Met dit in mijn achterhoofd volgde ik de verhitte strijd tussen de presidentskandidaten Trump en Harris die enkele dagen later tot ontknoping zou komen. We zijn inmiddels meer dan tweeduizend jaar later en toch bekroop me het gevoel dat er niet zoveel verschil inzat of je nu inwoner was van het oude Rome, pak hem beet, 100 jaar voor Chr. of een VS staatsburger anno nu. Diegene die in zijn verkiezingsretoriek de grootste beloftes doet gaat er in de meeste gevallen met de hoofdprijs vandoor. De Romeinen wilden hun rijkdommen nadrukkelijk vergroten door het veroveren van andere delen van de wereld. Tijdens de campagne opperde Trump uitbreiding van de landsgrenzen en gaf hij aan om Canada bij de VS te voegen en dat Groenland van Denemarken overgenomen diende te worden. Dit vanwege Groenlands strategische ligging en voor nieuw te ontginnen natuurgebieden ten gunste van Amerikaanse olie- en gasbedrijven. Ook het herbenoemen van de Golf van Mexico in de Golf van Amerika is tekenend voor de gehanteerde retoriek. Make America Great Again zou in het oude Rome niet hebben misstaan.

“Make America Great Again zou in het oude Rome niet hebben misstaan”

Het leven in een democratie is een absoluut voorrecht, maar de geschiedenis laat zien dat we onszelf op een bewuste manier dienen te begrenzen. Dit om niet over te hellen naar een aspect dat kennelijk opgesloten zit in het systeem, zijnde het ten koste van de ander jezelf onrechtmatig bevoordelen. De ander kun je beschouwen als elk levend en toekomstig organisme. Dit verklaart het terugtrekken van de VS uit het klimaatakkoord van Parijs. Om zelf weer groots te kunnen worden heb je blijkbaar de rijkdommen van de ander nodig.

Tekst: Jack Cox
Jack is directeur van vermogensbeheerder Forza Asset Management en auteur van ‘Vlindereconomie’.

Iedere week een flinke dosis positiviteit en blik-verruimende kennis in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Inspiratie gegarandeerd.