De Ceuvel is dé speeltuin voor duurzame innovatie. Esmee vertelt waarom.

Na de middelbare school vertrekt Esmee Jiskoot met een enkeltje naar Tanzania om te werken op een zelfvoorzienende boerderij. Maar niet voor lang, want na drie weken belt een vriend, Toon Maassen. Dat ze maar snel terug moet komen, want ze mogen een circulair en duurzaam café opzetten op de Ceuvel. Het terrein groeit al snel uit tot de duurzaamste broedplaats in Europa. 

Een week na het telefoontje van Toon staat Esmee Jiskoot op een oude scheepswerf in Amsterdam Noord. “We kregen het terrein voor tien jaar te leen om er te experimenteren met duurzame technologieën. Het was een droom die uitkwam.” Maar veel tijd om hierbij stil te staan was er niet, want de Ceuvel zou over vier maanden al opengaan. “Het gebouw stond nog niet eens, er was geen keuken, geen verwarming en geen vergunning.”

“Ik wilde altijd al mijn steentje bijdragen aan de wereld, maar wist lange tijd niet hoe. Totdat ik aan de slag ging op de Ceuvel.”

Niet de meest gebruikelijke manier om een café te beginnen, lacht Esmee. Maar Café de Ceuvel is dan ook geen gewoon café. “Alles draait om duurzaamheid: het gebouw hebben we gemaakt van oude palen uit de Amsterdamse haven, het interieur bestaat uit hergebruikte spullen, de producten voor de gerechten halen we uit onze eigen tuin of bij lokale boeren en de zwaar bevuilde grond onder Ceuvel wordt gereinigd door speciale planten.”

Foto door: De Ceuvel

Kringlopen sluiten

Dat alles bij de Ceuvel om duurzaamheid draait, merk je ook als bezoeker. Bijvoorbeeld als je een muntthee bestelt. “De munt groeit in onze kas, waar de uitwerpselen van vissen zorgen voor de voedingsstoffen voor de planten. De planten reinigen het water op hun beurt weer voor de vissen. En mocht je van de muntthee naar het toilet moeten, dan wordt de fosfor uit je urine weer gebruikt als voeding voor planten. Zo sluiten we zoveel mogelijk kringlopen.”

“De impact van een kleinschalig project als de Ceuvel op het milieu is niet enorm. Maar het verhaal dat wij vertellen, dát maakt het echte verschil.”

Volgens Esmee is dit experimenteren niet alleen leuk, maar ook hard nodig. Waarom? “Klimaatverandering is een groot probleem. En dit wordt deels veroorzaakt doordat ons voedselsysteem de aarde uitput: er komt veel CO2 bij vrij, we vissen de oceanen leeg en gaan onzorgvuldig om met het – nog beschikbare – vruchtbare land. Toch kunnen we door te kiezen voor bepaald soort voedsel allemaal bijdragen aan een duurzamere wereld.”

De andere kant van pionieren

De Ceuvel laat zien hoe zo’n circulaire levensstijl eruit kan zien. Maar dit duurzaam pionieren is niet altijd even gemakkelijk, vertelt Esmee. “Zo proberen we bijvoorbeeld al sinds 2014 een vergunning te krijgen voor de biovergister die ons afval kan omzetten in gas. Het werkt en heeft al proefgedraaid, maar als café vallen we niet onder de regelgeving van een afvalverwerkingssysteem. En daarom kunnen we het nog niet gebruiken.”

Gelukkig geniet Esmee van zoektochten naar duurzame oplossingen en alternatieven. En krijgt ze hier ook regelmatig erkenning voor. Bijvoorbeeld als een van de Duurzame Jonge 100. “Dat we met de Ceuvel in de DJ100 staan is meer dan alleen erkenning. We worden onderdeel van een netwerk, waardoor we nieuwe mensen ontmoeten en samenwerkingen kunnen aangaan. Dat is pas echt waardevol.”

“Na de middelbare school heb ik niet verder gestudeerd. De Ceuvel voelt een beetje als mijn bachelor. En nu ben ik klaar voor mijn master.”

Foto door: De Ceuvel

Een nieuwe uitdaging

Dit jaar won het team van Café de Ceuvel (Wouter Valkenier, Toon Maassen en Esmee) met een prijsvraag een stuk land van veertig hectare. “Hier willen we een enorm project opzetten, met de meest duurzame boerderij ter wereld, een café waar we onze eigen producten gebruiken, misschien een camping of hotel. Het is een kans om nog meer te experimenteren met nieuwe technologieën en educatie.”

Esmee blijft zich inzetten om haar duurzame dromen te verwezenlijken. En ze ziet dit optimistisch tegemoet. “In de viereneenhalf jaar dat de Ceuvel bestaat zijn er zoveel duurzame initiatieven bijgekomen. Ik zie hoeveel mensen zich inzetten voor een betere wereld. Daardoor weet ik dat, als we samen blijven werken, verandering echt mogelijk is.”

Benieuwd naar het verhaal van Esmee Jiskoot en de Ceuvel? Bekijk haar videoportret: